71

καί ἄνωθεν ὑετούς χορηγεῖ. Κάτω δειλιᾷ, καί ἄνω βροντᾷ. Κάτω δικαστηρίῳ παρέστηκε, καί ἄνωθεν ἑαυτόν θεωρεῖ. Περί δέ τήν ἐλεημοσύνην, συντρέχει τό τῆς διπλῆς ἐνεργείας. Ὁ γάρ ἄνωθεν ἐκ τῶν Χερουβίμ βραβεύων τοῖς ἐλεήμοσιν, οὗτος πρό τοῦ Γαζοφυλακίου καθήμενος δοκιμάζει τούς φιλανθρώπους." Ὁ δέ αὐτός ἐν τῷ εἰς Θωμᾶν τό ἀπόστολον κατά Ἀρειανῶν λόγῳ· "Ταῦτα ἀκούσας, ἐκάθαρα τήν ψυχήν ἀπιστίας· ἀπεδυσάμην τήν ἀμφίβολον γνώμην, ἀνέλαβοςν τό πεπεισμένον, ἠψάμην τοῦ σώματος χαίρων καί τρέμων. Ἐξήπλωσα μετά τῶν δακτύλων καί τῆς ψυχῆς ὄμμα, καί δύο λοιπόν ἐνεργειῶν ᾐσθόμην." Ἀλλά δή καί ὁ σοφώτατος Κύριλλος ὁ τῆς Ἀλεξανδρέων πρόεδρος, ἐν τῷ τριακοστῷ δευτέρῳ τοῦ Θησαυροῦ κεφαλαίῳ· "Οὐ γάρ δή που μίαν εἶναι φυσικήν τήν ἐνέργειαν δώσομεν Θεοῦ καί ποιήματος· ἵνα μήτε τό ποιηθέν, εἰς τήν θείαν ἀνάγωμεν οὐσίαν· μήτε μήν τῆς θείας φύσεως τό ἐξαίρετον, εἰς τόν τοῖς γενητοῖς πρέποντα κατάγωμεν (169) τόπον. Ὧν γάρ ἡ ἐνέργεια, καί ἡ δύναμις ἀπαραλλάκτως μία, τούτοις ἀνάγκη καί τήν τοῦ γένους ἑνότητα σώζεσθαι."

Ταῦτα μέν οἵδε διαπρυσίως οἱ τῆς εὐσεβείας Πατέρες, οὕς ἐκ πολλῶν ἤ ἀπείρων, καί παντός οἷον, γραφικῶς εἰπεῖν, τοῦ τῶν μαρτύρων νέφους, κατ᾿ ἐπιδρομήν, τόν τοῦ γράμματος περιστελλόμενοι προκεκομίκαμεν ὄγκον, εἰς ἐναργεστάτην ἀπόδειξιν τῆς αὐτῶν περί τοῦ παντός Σωτῆρος ἀληθογνωσίας Χριστοῦ. Καθ᾿ ἥν ὁρμηθέντες, ταῖς ἁγίαις Ἐκκλησίαις πνευματοκινήτως παρέδωκαν δύο καθάπερ τοῦ αὐτοῦ καί ἑνός τάς φύσεις, οὕτως ἰσαρίθμους ταῖς φύσεσι, τά τε τοῦ αὐτοῦ θελήματα καί τάς ἐνεργείας πρεσβεύειν, καί ἄλλην καί ἄλλην, καί θείαν καί ἀνθρωπίνην θέλησιν καί ἐνέργειαν, εἰς δήλωσιν τῶν ἐξ ὧν, ἐν οἶς τε καί ἅπερ ἐστίν ὁ αὐτός οὐσιώδους διαφορᾶς. Τήν τε φαντασίαν ὁμοῦ καί τήν σύγχυσιν, καί σύν ταύταις παντελῶς τήν διαίρεσιν ἀποσκευαζομένης, ὡς ἑνί καί τῷ αὐτῷ δι᾿ ἡμᾶς σαρκωθέντι Θεῷ Λόγῳ, ἐξ ὧν ἐστι πραγματικῶς καί ἀνεπιθολώτως γνωριζούσης (γνωριζομένης) καθ᾿ ἕνωσιν τήν ἀδιάσπαστον. ∆ιαφορᾶς γάρ οὐσιώδους ἐπί τῆς καθ᾿ ὑπόστασιν ἄκρας ἑνώσεως ἀσυγχύτως οὐ γνωριζομένοις, αὐτῶν τε τῶν ἡνωμένων, καί τῶν προσόντων αὐτῷ φυσικῶς, οὐ δέ τῆς ἑνώσεως ἀσυγχύτως γνωρισθήσεται λόγος. Οἱ δέ τῆς ἐναντίας καί ἀντιπάλου μοίρας, τό ἔμπαλιν. Ἀπολινάριος μέν γάρ ὁ δυσσεβής, οὕτως φησίν ἐν τῷ ἐπιγεγραμμένῳ αὐτῷ λόγῳ. "Ἀπόδειξις περί τῆς θείας σαρκώσεως τῆς καθ᾿ ὁμοίωσιν ἀνθρώπου· καί οὐ μνημονεύουσιν ὅτι τό θέλημα τοῦτο ἴδιον εἴρηται, οὐκ ἀνθρώπου, τοῦ ἐκ γῆς, καθώς αὐτοί νομίζουσιν, ἀλλά Θεοῦ τοῦ καταβάντος ἐξ οὐρανοῦ." Ὁ δέ αὐτός πάλιν ἀβέλτερος, " Ἐν τῷ ἐπιγεγραμμένῳ· Αὐτήν ἐπιφάνειαν τήν ἔνσαρκον τοῦ Θεοῦ· Εἷς γάρ ὁ Χριστός θεϊκῷ θελήματι μόνῳ κινούμενος, καθό καί μίαν οἴδαμεν αὐτοῦ τήν ἐνέργειαν, ἐν διαφόροις θαύμασι καί παθήμασι τῆς μιᾶς αὐτοῦ φύσεως προϊοῦσαν. Θεός γάρ ἔνσαρκός ἐστι, καί πιστεύεται· καί μετά βραχέα." Καί τό· Πάτερ, εἰ δυνατόν, ἀπελθέτω τό ποτήριον τοῦτο ἀπ᾿ ἐμοῦ· πλήν μή τό ἐμόν, ἀλλά τό σόν θέλημα γενέσθω, οὐκ ἄλλου καί ἄλλου θελήματος ἔμφασιν ἔχει, μή συμβαινόντων ἀλλήλοις, ἀλλ᾿ ἑνός καί τοῦ αὐτοῦ· θεϊκῶς μέν ἐνεργουμένου· οἰκονομικῶς δέ παραιτουμένου τον θάνατον· ἐπεί Θεός ἦν σαρκοφόρος ὁ τοῦτο λέγων· μηδεμίαν ἐν τῷ θέλειν ἔχων διαφοράν." Ὁ δέ ἐκείνου τῆς ἀσεβείας μαθητής καί διάδοχος, καί φερωνύμως τῷ τῆς ἀληθείας λόγῳ πολέμιος, Πολέμων ὁ αἱρετικός, ἐν τῷ πρός τούς ἁγίου Πατέρας Ἀντιῤῥητικῷ, τάδε δυστρόφως φησίν· " Ὁ Λόγος γάρ (172) Θεός ἦν ὁ Χριστός, καί τελειότητι σαρκός ἑνωθείς καί γενόμενος ἄνθρωπος οὐ τόν τρεπτόν νοῦν ἑαυτῷ καταμίξας, θελήματι φυσικῷ ἐπί τἀναντία κινούμενον, ἑαυτῷ δέ μᾶλλον γενόμενος νοῦς, ἀτρέπτῳ θελήματι θεϊκῷ πάντα πεποιήκεν. Ἀλλ᾿ οὐ τό μέν θεῖον, τό δέ, θεωθέν, κατά τόν Καππαδόκην