72
Γρηγόριον, ἐπεί τρεπτόν. Τό γάρ θεωθῆναι δυνηθέν, καί γεωθῆναι πάντως ἠδύνατο, κατά τόν πρῶτον Ἀδάμ." Καί ἐν ἕκτῃ τῶν πρός τόν Τιμόθεον αὐτῷ γεγραμμένων γεγραμμένων ἐπιστολῇ, τόν αὐτῷ συνεργάτην, καί τῆς ἀσεβείας συλλήπτορα πονηρόν· " Ὁ δύο θελήματα λέγων Χριστοῦ, κατά τούς πάλαι καί νῦν φησαμένους, ἤ τόν ἕνα δύο τινάς εἰσάγει Χριστούς, ἀλλήλων οὐ φύσει μόνον, ἀλλά δή καί ἀπεχθείᾳ διηρημένους· ἤ τόν αὐτόν ἑαυτῷ διδάσκει μαχόμενον. Ἔνθα γάρ δυάς, πάντως διαίρεσις." Ἀλλά καί Θεσμίστιος, ὁ τῆς μέν Σευήρου συμμορίας ὑπασπιστής, τῆς δέ τῶν Ἀγνοητῶν ἔξαρχος κακοφροσύνης, ἐν κεφαλαίῳ με´ τοῦ λόγου δευτέρου τῶν κατά τοῦ ἐπιδοθέντος τόμου Θεοδώρᾳ τῇ βασιλίδι παρά Θεοδοσίου τοῦ αἱρεσιάρχου, τῶν ἀπ᾿ αὐτοῦ κατονομασθέντων αἱρετικῶν, τάδε θεοστυγῶς· " Οὐ γάρ ἐπεί τε καί ἱερός Ἀθανάσιος δύο θελήματα ἔφη τόν Χριστός δεικνύναι, κατά τόν τοῦ πάθου καιρόν, ἤδη καί δύο θελήσεις αὐτῷ περιθήσωμεν· καί ταύτας μαχομένας ἀλλήλαις, κατά τούς σούς τούτους συλλογισμούς· ἀλλ᾿ εἰσόμεθα εὐσεβῶς, τήν ὡς ἑνός μίαν θέλησιν τοῦ Ἐμμανουήλ, πῆ μέν, ἀνθρωπίνως κινεῖσθαι, πῆ δέ θεοπρεπῶς." Ὁ δ᾿ αὐτός πάλιν συσάντητος αἱρετικός, ἐν κεφαλαίῳ νβ´, λόγῳ γ´τῆς κατακολούθου τοῦ συμφυλέτου τῆς αὐτοῦ δυσσεβείας γεγονυ«ας αὐτῷ πραγματείας· " Μίαν φημί τοῦ Ἐμμανουήλ τήν γνῶσιν καί τήν ἐνέργειαν, καθά καί τήν θέλησιν. Σκόπει οὖν οὕτως· Ὁ ἄτρεπτος, ὡς Θεός, ὁ παντός πάθους ἀνώτερος, ἀνθρωποπρεπῶς κινηθείς κατά τήν θέλησιν, παραιτεῖται τό πάθος· θεοπρεπῶς δέ πάλιν πρός τό πάθος ἀναθαῤῥεῖ, καί διά σαρκός τούτων ἑκάτερον." Καί ταῦτα μέν οἴδε δυστρόπως.
Οἱ δέ τούτων ἐπίσης καί τῆς ἀληθείας ἀντίφρονες, τούς τῆς διαιρέσεως λέγω καθηγητάς, πρός τήν ἴσην ἐκείνοις καί τήν αὐτήν περί τε θελήματος ἑνός καί μιᾶς ἐνεργείας συνελαυνόμενοι κακοδοξίαν· οἱ καί τήν ἐν σχέσει γνωμικήν ἐπρέσβευον ἕνωσιν, τάδε περιβομβοῦσι. Θεόδωρος μέν ὁ κακόφρων καί δύσερις, ὁ τήν Μομψουεστινῶν ληϊσάμενος, ἐν τοῖς (173) εἰς τά θαύματα παρεξηγηθεῖσιν αὐτῷ λόγου δευτέρου· "Θέλω, καθαρίσθητι, πρός τόν λεπρόν εἰπών ὁ Σωτήρ, ἔδειξε μίαν εἶναι τήν θέλησιν, μίαν τήν ἐνέργειαν, κατά μίαν καί τήν αὐτήν ἐξουσίαν προαγομένην, οὐ λέγω φύσεως, ἀλλ᾿ εὐδοκίας, καθ᾿ ἥν ἡνώθη τῷ Θεῷ Λόγῳ ὁ κατά πρόγνωσιν, ἐκ σπέρματος ∆αυΐδ ὕστερον γενόμενος ἄνθρωπος, ἐξ αὐτῆς μήτρας τήν πρός αὐτόν ἐνθιάθετον ἔχων οἰκείωσιν." Ὁ δέ τῆς ἐκείνου μανίας ὀπαδός καί διάδοχος, Νεστόριος ὁ ἀλητήριος, ἐν τῇ λεγομένῃ αὐτῷ Ἐμφανεῖ μυήσει λόγου δευτέρου τῆς κατ᾿ αὐτήν πραγματείας τάδε κακούργως· " Ἀσυγχύτως φυλάττομεν τάς φύσεις, οὐ κατ᾿ οὐσίαν, γνώμῃ δέ συνημμένας, δι᾿ ὅ καί μίαν αὐτῶν τήν θέλησιν, ἐνέργειάν τε καί δεσποτείαν ὁρῶμεν, ἀξίας ἰσότητι δεικνυμένας. Ὁ γάρ Θεός Λόγος ἀναλαβών ὅν προώρισεν ἄνθρωπον, τῷ τῆς ἐξουσίας λόγῳ πρός αὐτοῦ προεκρίθη, διά τήν προγνωσθεῖσαν διάθεσιν." Ὁ δ᾿ αὐτός αὖθις παράφρων ἐν τῇ αὐτῇ λόγου τετάρτου· ἡ Οὐκ ἄλλος ἦν ὁ Θεός Λόγος, καί ἄλλος ὁ ἐν ᾧ γέγονεν ἄνθρωπος. Ἕν γάρ ἦν ἀμφοτέρων τό πρόσωπον ἀξίᾳ καί τιμῇ, προσκυνούμενον παρά πάσης τῆς κτίσεως, μηδενί τόπῳ ἤ χρόνῳ ἑτερότητι βουλῆς καί θελήματος διαιρούμενον. Ἀλλά μήν καί Παῦλος ὁ Πέρσης ψευδοδιάκονος ὤν τῆς Νεστορίου μιαρωτάτης αἱρέσεως, ἐν τῷ Περί κρίσεως αὐτοῦ λόγῳ, τάδε σύν ἐκείνοις φθέγγεται θεομαχῶν. " Ἐπειδή κατ᾿ οὐσίαν ἡ τοῦ Θεοῦ Λόγου πρός ὅν ἀνέλαβεν ἄνθρωπον οὐ γέγονεν ἕνωσις, μία φύσις οὐ γέγονεν. Εἰ δέ μία φύσις οὐ γέγονεν, μία μονοπρόσωπος ὁ Χριστός οὐκ ἔστιν ὑπόστασις· οὐκοῦν κατ' εὐδοκίαν ἡ ἕνωσις, βουλῆς καί γνώμης ταυτότητι κρατουμένη, ἵνα καί τό διάφορον τῶν φύσεων ἀσύγχυτον δείκνυται, καί τό τῆς εὐδοκίας μυστήριον μονάδι βουλήσεως διαδείκνυται."