102
Ἀλλ᾿ ἐοίκατέ μοι τῆς σαθρᾶς ὄψεως, οὐχ ἱκανούσης πρός ἡλιακῆς αἴγλης ἀνάνευσιν καί μετάληψιν, τήν αὐτήν ὡς ἀμυδράν αἰτιωμένης, οὐ τήν οἰκείαν ἀδράνειαν, ἐκμιμήσασθαι τό πάθος· αὐτοί τά καί νοσηλευόμενοι διά τήν σύγχυσιν, καί τούς ταύτην ὡς ἀσεβῆ καί ἀνάρμοστον πρός τήν ἐν Χριστῷ τῶν σωζομένων ἀλήθειαν φύσεων ἱκανῶς ἐξελέγχοντας, ὡς οὐ φωστῆρας κοινούς, οὐδέ τῆς ἀληθείας ἐκφάντορας ἐκδιαβάλλοντες. Εἰ γάρ ἔστι τἀληθῇ περί ἀληθείας εἰπεῖν, πάντες, οἵ τε κατά τήν Νικαέων θεόκριτοι Πατέρες, καί πᾶσα σύνοδος ὀρθοδόξων καί ἁγίων ἀνδρῶν, οὐκ ἄλλον πίστεως ὅρον διά τῆς ἐπεισαγωγῆς τῶν οἰκείων ῥημάτων παντελῶς ἐπεισήγαγον, ὡς ὑμεῖς ἀποφαίνεσθε, πλεῖστον παραληροῦντες. καί τό ὅλον μαινόμενοι· ἀλλ᾿ αὐτόν ὡς πρῶτον καί μόνον τῶν ἐκ τῶν ἁγίων τριακοσίων δέκα καί ὀκτώ Πατέρων νομοθετηθέντα βεβαίως ἐκύρωσαν, τρανοῦντες αὐτόν, καί οἷον ἐπεξηγούμενοι καί ἐπεξεργαζόμενοι, διά τούς ἐκεῖνον καί τά ἐκείνου δόγματα πρός τήν οἰκείαν κακῶς ἐκλαμβάνοντας καί παρεξηγουμένους δυσσέβειαν.
Αὐτίκα γοῦν τόν τῆς θεολογίας ἐν αὐτῷ κείμενον λόγον ἐν αὐτῷ κείμενον λόγον παραβλάψαι βεβουλημένους Εὐνόμιόν τε καί Μακεδόνιον, οἱ ἑκατόν πεντήκοντα Πατέρες οὐ συνεχώρησαν διά τῶν οἰκείων φωνῶν καί δογμάτων. Οὕτω δέ καί τόν τῆς οἰκονομίας Νεστόριον διαιρεῖν μηχνώμενον, ὁ μακάριος οὐκ εἴασε Κύριλλος· ὥσπερ οὖν καί Εὐτυχέα συγχεῖν ἐθελήσαντα διεκώλυσαν οἱ ἐν Χαλκηδόνι τίμιοι Πατέρες. Πῶς οὖν ὑπέρ τοῦ ἀγαθοῦ σύν ἐκείναις, φημή δέ ταῖς συνόδοις, καί ταύτην οὐκ ἀποδέχεσθε, διά τό αὐτό καί ἴσον καλόν· ἤ ταύτην ὡς μισόκαλοι διαλοιδοροῦντες συνδιαλοιδορεῖτε κἀκείνας; ὅ δή μάλιστα ποιοῦντες τοῖς πράγμασιν, εὐλαβεῖσθε τοῖς ῥήμασιν, ἵν᾿ εὐσεβείας πλάσμασιν ἐκεῖνας δῆθεν κατά ταύτης σεμνύναντες, διά ταύτης κἀκείνας λυμήνησθε, τό ἴσον αὐταῖς διά τήν ἴσην πρᾶξιν ἐπιφέροντες ἔγκλημα. Τίς οὖν ὑμῶν τήν τοσαύτην ὑποίσοι κατά τῆς εὐσεβείας καί τῶν εὐσεβούντων αὐθάδειαν; κ. τ. ἑ.
ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ
Κεφάλαια περ᾿ οὐσίας καί φύσεως, ὑποστάσεως τε καί προσώπου. Σελ. 260 Ὅτι οὐσία μέν τό εἶδος καί τήν φύσιν, ὅπερ (261) ἐστί καθ᾿ ἑαυτήν, δηλοῖ, ὑπόστασις
δέ, τόν τινα τῆς οὐσίας ἐμφαίνει. Ὅτι οὐσία καί ἐνούσιον, οὐ ταὐτόν· ὥσπερ οὐδέ ὑπόστασις καί ἐνυπόστατον, εἰ καί
ἐν ἀλλήλοις ἄμφω θεωρεῖται, ἀλλ᾿ ἄλλο καί ἄλλο. Ἐνούσιον μέν γάρ ἐστι, τό ἐν τῇ φύσει θεωρούμενον, καί οὐ καθ᾿ ἑαυτό ὑπάρχον· ἐνυπόστατον δέ, αὐτό τό ἐν ὑποστάσει ὄν, καί οὐκ ἐν ἑαυτῷ καθ᾿ ἑαυτό τυγχάνον, δηλοῖ· τουτέστι, τό μή ἐξ ἀτελῶν μερῶν εἰς ἕν τι συνελθόν, ἀλλ᾿ ἐκ τελείου καί ἀτελοῦς, ἐν τῇ κατά σύγχυσιν συνόδῳ θεωρούμενον.
Ὅτι ἡ μέν ὑπόστασις πρόσωπον ἀφορίζει τοῖς χαρακτηριστικοῖς ἰδιώμασι. Τό δέ ἐνυπόστατον, τό μή ὄν καθ᾿ ἑαυτό συμβεβηκός δηλοῖ· ἀλλ᾿ ὅπερ ἐν ἑτέρῳ ἔχει τό εἶναι, καί οὐκ ἐν ἑαυτῷ θεωρεῖται, οὐδέ ἔστι καθ᾿ ἑαυτό ὑφεστός, ἀλλά περί τήν ὑπόστασιν πάντοτε θεωρούμενον, ὥσπερ αἱ ποιότητες, αἵ τε οὐσιώδεις καί ἐπουσιώδεις καλούμεναι· αἵτινες οὐκ εἰσίν οὐσία, οὐδέ καθ᾿ ἑαυτά, ἐλλ' ἐν τῇ οὐσίᾳ τυγχάνουσι, καί δίχα ταύτης τό εἶναι οὐκ ἔχουσιν.
Ὅτι ὥσπερ οὐδ᾿ ἑτέρα τῶν ποιοτήτων, ἤγουν οὐσιωδῶν καί ἐπουσιωδῶν, ἐστίν οὐσία, ἤ πρᾶγμα ὑφεστώς καθ᾿ ἑαυτό, ἀλλ' ἀεί περί τήν οὐσίαν τό χαρακτηριστικόν κέκτηνται, ὥσπερ χρῶμα ἐν σώματι, καί ἐπιστήμη ἐν ψυχῇ· οὐδέ γάρ ἔστιν εἰπεῖν χρῶμα δίχα σώματος φαίνεσθαι, ἤ ἐπιστήμην δίχα ψυχῆς ἐνεργεῖσθαι· οὕτως οὐδέ ἐνυπόστατον