179

ὁρῶντες, ἤ ἵππων, ἤ βοῶν, καί ὅσα τοιαῦτα· τό μέν καθ᾿ αὑτούς ὑπάρχειν, καί ταῖς ὑποστάσεσιν ἰδικῶς διῃρῆσθαι ἕκαστον, καί τοῦ ἀριθμοῦ χωρίς, ὡς προεῖπον, τοῦτο ὄντας γινώσκομεν· πρός δήλωσιν δέ τῆς τούτων ποσότητος τοῦ ἀριθμοῦ χρῄζοντες, τῆς σχέσεως οὐδαμῶς αὐτόν τιθέμεθα αἴτιον· ὅτι μηδέ πρός τό γνῶναι αὐτήν παντελῶς αὐτοῦ δεδεήμεθα. Καί πάλιν ἤ λίθον ἤ ἄνθος ἤ ζῶον πολυχρώματον θεώμενοι, καί ὅσα τούτοις ὅμοια· πρός μέν τό ποικίλως αὐτά κεχρῶσθαι εἰδέναι, οὐδαμῶς ἀριθμόν παραλαμβάνομεν· πρός δέ τό γνῶναι ἐθέλειν τήν τῶν ἐν αὐτοῖς χρωμάτων ποσότητα, χρῄζειν αὐτοῦ οὐκ ἀρνούμεθα.

Πῶς εὐσεβῶς πρός δήλωσιν τῆς διαφορᾶς ὁ ἀριθμός παραλαμβάνεται. Ὥστε οὐ τό ποσόν εἶναι μέν δηλοῖ, ποιεῖ ἤ εἰσάγει διαίρεσιν· ἀλλά ποσόν μέν δηλοῖ,

διαφοράν δέ εἰσάγει. Ὥσπερ γάρ πᾶσα διαφορά ποσοῦ τινος ἀριθμόν ἐπιδεχομένου ἐστί δηλωτική, τόν τοῦ πῶς εἶναι λόγον εἰσάγουσα· τό γάρ ἄποσον, καί ἀδιάφορον πάντως, ὡς ἁπλοῦν τῇ οὐσίᾳ καί τῇ ποιότητι· οὕτω καί πᾶς ἀριθμός ποσοῦ τινων διαφερόντων, κατά τόν τοῦ πῶς εἶναι, ἤ τόν τοῦ πῶς ὑφεστάναι λόγον ὑπάρχω δηλωτικός, τῆς διαφορᾶς τῶν ὑποκειμένων, καί οὐ τῆς σχέσεώς ἐστιν εἰσαγωγικός. Ὅτι δέ ταῦθ᾿ οὕτως ἐπ᾿ αὐτῆς ἔχει τῆς ἀληθείας, καί ὅτι πᾶς ἀριθμός διαφορᾶς καί οὐ διαιρέσεώς ἐστι δηλωτικός, μαρτυρεῖ τῷ λόγῳ πάλιν ὁ ἁγιώτατος Κύριλλος ἐν τῇ πρός Εὐλόγιον ἐπιστολῇ, γράφων οὕτως ἐπί λέξεως· " Οὕτω καί ἐπί Νεστορίου, κἄν λέγῃ δύο φύσεις, τήν διαφοράν σημαίνων τῆς σαρκός καί τοῦ Θεοῦ Λόγον· ἀλλ᾿ οὐκέτι τήν ἕνωσιν ὁμολογεῖ μεθ᾿ ἡμῶν. Ἡμεῖς γάρ ἑνώσαντες ταῦτα, ἕνα Χριστόν, ἕνα Υἱόν, ἕνα Κύριον ὁμολογοῦμεν· καί λοιπόν, μίαν τήν τοῦ Υἱοῦ φύσιν σεσαρκωμένην." Ὡσανεί ἔλεγεν, Ἡμεῖς τήν τοῦ μυστηρίου διασκοποῦντες πάνσοφον οἰκονομίαν· ὅτ᾿ ἄν μέν σώζεσθαι δεικνύναι βουλώμεθα τῶν συνελθόντων τήν διαφοράν μετά τήν ἕνωσιν, δύο κατά τοῦτο καί μόνον τάς φύσεις λέγομεν· κατά μόνην τήν θεωρίαν, πρός δήλωσιν τῆς διαφορᾶς, τόν ἀριθμόν παραλαμβάνοντες· ὅτ᾿ ἄν δέ τόν ἄῤῥητον τοῦ μυστηρίου διακριβῶμεν τῆς ἑνώσεως τρόπον, μίαν τοῦ θεοῦ Λόγου φύσιν σεσαρκωμένην φαμέν. Τοῦτο γάρ, ὡς οἶμαι, αὐτῷ βούλεται δηλοῦν, τό " Ἡμεῖς δέ ἑνώσαντες αὐτά, ἕνα Χριστόν, ἕνα Υἱόν, ἕνα Κύριον ὁμολογοῦμεν· καί λοιπόν, μίαν τοῦ Λόγου φύσιν σεσαρκωμένην." Τουτέστιν, ἡμεῖς ὁμολογοῦντες τήν ἕνωσιν, καί τόν αὐτῆς ἀκριβῶς μετ᾿ εὐσεβείας διαρθροῦντες τρόπον, οὐ κεχρήμεθα τῇ σημαντικῇ φωνῇ τῆς διαφορᾶς πρός δήλωσιν τῆς ἑνώσεως· ἀλλά τήν μέν ἐπί τῆς διαφορᾶς, τήν δέ ἐπί τῆς ἑνώσεως προσφόρως ἐκλαμβάνοντες, ἀσύγχυτον φυλάττομεν τῶν σημαινομένων τόν νοῦν. Ὡς λοιπόν ἐντεῦθεν εἶναι δῆλον, ὅτι κοινόν αὐτῷ καί Νεστορίῳ τό λέγειν δύο φύσεις, μέχρι τοῦ γινώσκειν τήν διαφοράν. Οὐκέτι δέ κοινόν ἦν, τό καί τήν ἕνωσιν ὁμολογεῖν, τῷ λέγειν, " Ἕνα Χριστόν, ἕνα Υἱόν, ἕνα Κύριον, καί μίαν τοῦ Λόγου φύσιν σεσαρκωμένην· "ὅπερ Νεστόριος εἰπεῖν οὐ κατεδέχετο. Τό γάρ φάσκειν, "Οὕτω καί ἐπί Νεστορίου, κἄν λέγῃ δύο φύσεις, τήν διαφοράν σημαίνων τῆς σαρκός καί τοῦ Θεοῦ Λόγου· ἀλλ᾿ οὐκέτι τήν ἕνωσιν ὁμολογεῖ μεθ᾿ ἡμῶν·" οὐκ ἄλλο ἤ τοῦτο βούλεται δηλοῦν, ὅτι Νεστόριος, τήν μέν διαφοράν μεθ᾿ ἡμῶν ὁμολογεῖ, διά τοῦ λέγειν δύο φύσεις· τήν δέ ἕνωσιν οὐκέτι μεθ᾿ ἡμῶν ὁμολογεῖ, μή λέγων " Ἕνα Χριστόν, ἕνα Υἱόν, ἕνα Κύριον, καί μίαν τοῦ Λόγου φύσιν σεσαρκωμένην." Καί σαφές τοῦτο καθέστηκε τοῖς τοῦ καλοῦ ἐρασταῖς, καί τό ἀληθές ἀγαπᾷν ἐσπουδακόσιν, ἐκ τοῦ μηδαμοῦ φαίνεσθαι τόν διδάσκαλον, ἤ κωλύοντα λέγειν δύο φύσεις μετά τήν ἕνωσιν· ἀλλά διαιρεῖν τάς φύσεις μετά (480) τήν