193
ἀδύνατον, λέγειν αὐτούς ἀνάγκη μετά τήν ἕνωσιν· εἴπερ κατά τήν εὔτακτον ἀκολουθίαν, εὐσυνάρτητον τόν τοῦ οἰκείου δόγματος ἀποδεῖξαι βούλονται λόγον. Εἰ δέ τό ποσόν τῶν σωζομένων ἐν Χριστῷ φύσεων ἀρνοῦνται μετά τήν ἕνωσιν, μηδέ τήν διαφοράν λέγειν τολμάτωσαν, τῶν ἐξ ὧν ὁ Χριστός ἔστι φύσεων μετά τήν ἕνωσιν· γινώσκοντες ὅτι πᾶν εἴτι καθ᾿ ὁτιοῦν ἔχει διαφοράν, ἕν κατά πάντα λόγον τε καί τρόπον εἶναι οὐ δύναται. Τό δέ μή δυνάμενον εἶναι κατά πάντα λόγον τε καί τρόπον ἕν, δηλονότι κατά τινα λόγον τε καί τρόπον, δύο τό ἐλάχιστόν ἐστιν ἤ πλείονα. Οὐκοῦν ἐν Χριστῷ μετά τήν ἕνωσιν λέγοντας εἶναι διαφοράν, ἕν κατά πάντα λόγον τε καί τρόπον τόν Χριστόν εἶναι μετά τήν ἕνωσιν λέγειν οὐ δύνανται. Εἰ δέ μή κατά πάντα καί λόγον καί τρόπον ἕν ἐστιν ὁ Χριστός μετά τήν ἕνωσιν· δηλονότι κατά τινα λόγον τε καί τρόπον, δύο πάντως ἐστίν ὁ Χριστός μετά τήν ἕνωσιν. Εἰ δέ κατά τινα λόγον τε καί τρόπον δύο ἐστίν ὁ Χριστός μετά τήν ἕνωσιν, διά τήν ἐν αὐτῷ τῶν ἐξ ὧν καί ἐν αἷς ἐστι φύσεων διαφοράν, ὡς ἔδειξεν ὁ λόγος, δῆλον (516) ὡς ἀσεβοῦσι διακενῆς, οἱ τήν μέν διαφοράν τῶν ἐξ ὧν ἐστι φύσεων ὁ Χριστός μετά τήν ἕνωσιν λέγοντες, αὐτάς δέ τάς φύσεις, ὧν ἡ διαφορά, προφανῶς ἀναιροῦντες τῇ σιωπῇ μετά τήν ἕνωσιν· ἀναίρεσις γάρ ἐστιν ἀληθῶς ἡ τῶν ὄντων καί σωζομένων ἐξάρνησις. Ἤ γάρ οὐ ἀνιῄρηνται κατ᾿ αὐτούς αἱ φύσεις μετά τήν ἕνωσιν, καί εἰσι καί σώζονται, καί δίκαιόν ἐστιν αὐτάς σωζομένας ὁμολογεῖσθαι μετά τήν ἕνωσιν· ἤ εἴπερ μή δίκαιον ἐστιν αὐτάς ὁμολογεῖσθαι μετά τήν ἕνωσιν, μήτε εἶναι, μήτε σώζεσθαι λέγειν αὐτάς ἐν Χριστῷ δίκαιόν ἐστι κατ᾿ αὐτούς, καί ἀνῄρηνται. Ὁ γάρ μή δίκαιόν ἐστι πάντως ὀνομάζεσθαι, μηδέ τό παράπαν ὑπάρχειν, πολλῷ κρεῖττόν ἐστιν ὡς οἶμαι καί δικαιότερον, λέγειν· ἤ πείσωσιν ἡμᾶς λόγῳ, πῶς ἐστι δίκαιον ἐν Χριστῷ μή ὁμολογεῖσθαι, τά ἐξ ὧν ὁ Χριστός, ὄντά τε καί σωζόμενα μετά τήν ἕνωσιν, χωρίς τῆς οἱασοῦν τροπῆς καί ἀλλοιώσεως, καί τῆς εἰς ἄλληλα κατά τόν οὐσιώδη λόγον μεταβολῆς· καί στέργομεν εὐπειθῶς τῆς τῶν σωζομένων ἐν Χριστῷ καί ὄντων ὁμολογίας τήν στέρησιν.
Ὥσπερ δέ κατά πάντα λόγον τε καί τρόπον ἕν οὐκ ἔστιν ὁ Χριστός μετά τήν ἕνωσιν, οὕτω πάλιν κατά πάντα λόγον τε καί τρόπον οὐκ ἔστιν ὀ Χριστός δύο μετά τήν ἕνωσιν. Εἰ δέ μή κατά πάντα λόγον τε καί τρόπον ἐστίν ὁ Χριστός δύο μετά τήν ἕνωσιν· πάντως κατά τινα λόγον τε καί τρόπον διά τήν ὑποστατικήν ταυτότητα, ἤγουν τήν μίαν ὑπόστασιν, καθ᾿ ἥν διαφοράν ἔχειν οὐ δύναται, ἕν ἐστιν ὁ Χριστός. Ἐπεί οὖν κατ᾿ ἄλλον καί ἄλλον λόγον τε καί τρόπον, ἕν καί δύο ἐστίν ὁ αὐτός, ἀναγκαῖον σκοπῆσαι, κατά ποῖον καί ποῖον λόγον ἕν ἐστιν ὁ αὐτός καί δύο.
Ὅτι βλάσφημον τό λέγειν τόν Χριστόν μίαν ἁπλῶς φύσιν. Εἰ μέν οὖν κατά τόν τῆς φύσεως λόγον ἕν αὐτόν εἶναι φήσουσι, μίαν φύσιν ἁπλῶς
χωρίς τῆς οἱασδήποτε διαφορᾶς δηλονότι κατ᾿ αὐτούς ἔσται τό ὅλον. Εἰ δέ τοῦτο λέγειν αὐτοῖς συγχωρήσομεν, οὐκ ἔσται Θεός κατ᾿ αὐτούς, οὔτε μήν ἄνθρωπος ὁ Χριστός· οὔτε κτίσμα παντελῶς, οὔτε κτίστης. Ἡ γάρ ἁπλῶς λεγομένη φύσις, οὐδ᾿ ἑτέρου τούτων καθάπαξ τήν οἱανοῦν ἐπιδέχεται σημασίαν. Εἰ δέ τήν πρόδηλον φεύγοντες ἀτοπίαν εἴποιεν, μίαν μέν, σύνθετον δέ τόν Χριστόν εἶναι φύσιν, ἠγνόησαν ὡς ἀληθῶς, πῶς ὁ τῆς ἀσεβείας ζόφος πρός τήν ἐσχάτην αὐτούς ἀπεώσατο πλάνην.