223

Ἐξέμηνε πρός ὕβριν μωρόν, σοφός μειδιάσας. Ἐν πᾶσιν οὖν, ἅγιε Πάτερ, συγχώρησόν μοι τῷ σῷ δούλῳ, καί ταῖς σαῖς πανιέροις

εὐχαῖς ἐξιλέωσόν μοι Χριστόν τόν Θεόν, ὅν διά παντός τῇ τε τοῦ νοῦ καθαρότητι, καί τῇ ἀκριβείᾳ τοῦ βίου θεραπεύεις.

Κ´Τοῦ αὐτοῦ πρός Μαρίνον μονάζοντα. Ἐγώ μέν εἰδώς τῶν οἰκείων πλημμελημάτων τό πλῆθος, καί τήν ἐπ᾿ αὐτοῖς ὡς εἰκός

διαδεξομένην με κατάκρισιν, μετά τήν ταύτης ἀπόλειψιν τῆς ζωῆς καθορῶν· καί οἷον ἐκεῖνο τό μέγα καί φρικτόν δικαστήριον κατά ψυχήν ἤδη συνηθροισμένον κατανοῶν, ἐφ᾿ οὗπερ κατ' ἀξίαν ἕκαστος ὧν πεπράχαμεν τάς ἀμοιβάς ἀποληψόμεθα· τήν σιωπήν σύνοικον ἔχειν διενοήθην, τῶν ὑπέρ ἐμέ θείων λόγων, ὥς γέ μοι δοκεῖ, παντοίως φειδόμενος, μή πως πλέον κατακριθῶ καί δικαιότερον, ὡς λόγους θεοῦ προφέρων ὑπ᾿ ἐμοῦ τῇ τῶν ἀγαθῶν ἔργων ἀπραξίᾳ νενεκρωμένους, καί διά τοῦτο τοῖς ἀκούουσι τήν ἐν χάριτι ζωήν παρασχεῖν οὐ δυναμένους· καί τούς τῶ ἀρετῶν παραδεῖξαι τρόπους ἐν τῇ πολιτείᾳ μου τοῦ λέγοντος οὐκ ἰσχύοντας· καί γένωμαι τῆς μελλούσης ὑπόδικος ἀπειλῆς, ὡς οὐ μόνον αὐτός ἐν ἑμαυτῷ διά τῶν πονηρῶν μου τρόπων τούς ζωοποιούς τοῦ Θεοῦ καταφονεύσας λόγους, ἀλλά καί τοῖς ἀκούουσι τῆς πρός αὐτούς καταφρονήσεως εἰκόνα ζῶσαν, καί πᾶσι κατάδηλον, τήν ὅλην μου τοῦ βίου πονηράν ἀναστροφήν παρεχόμενος. Ἐγώ μέν οὖν, ὡς εἶπον, ταῦτα καί εἰδώς καί φοβούμενος, τήν περί τό λέειν τε καί γράφειν τούς θείους λόγους προθυμίαν ἀπεσεισάμην, ὧν οὐκ ἔχω τήν ἐργασίαν, διακενῆς τούς ἐπαίνους παρά τῶν ἀκουόντων κομίζεσθαι μεγίστην ἀδικίαν εἶναι κρίνων, καί ζημίαν ὀλέθριον. Ἐπειδή δέ νενίκηκέ μου τῆς σιωπῆς τήν ψῆφον ταῖς πολλαῖς τῶν θείων ἐπῳδαῖς λογισμῶν, ὁ πολύς τήν φρόνησιν, καί πάντα μοι τίμιος ὁ ὁσιώτατος ἡγούμενος, ὅν οὐκ ἠδυνήθην ἀπώσασθαι διά τήν ἐμπρέπουσαν αὐτῷ κατά θείαν σύνεσιν τῶν ἀρετῶν καλλονήν· καί ταύτην ἐβιάσατό με χαράξαι τήν μετρίαν συλλαβήν πρός τήν σήν θεοσέβειαν, μέρη τινά τῶν κατά Θεόν σου κατορθωμάτων ἀφηγησάμενος, καί ὠφελήσας τά μέγιστα· δεῖν ᾠήθην ἐκεῖνα κατ᾿ ἐπιτομήν εἰπεῖν, ὅσα σοί τε κἀμοί, καί πᾶσι τοῖς ἀκούειν ἐθέλουσι συμφέρον ἐστί καί σωτήριον.

(600) ∆αβίδ ὁ μέγας προσήτης καί βασιλεύς, τοῖς ἀγαπᾷν τόν Θεόν προθεμένοις, καί πάντων τῶν ἐπί γῆς τήν ἔνθεον σωτηρίαν προελομένοις, τήν ἀληθῶς γνωστικήν ὁδόν παραδεικνύς τῶν θείων ἀρετῶν, καί τήν ἔμπρακτον τῆς γνώσεως θύραν ὑπανοίγων, φησίν· Ἀρχή σοφίας φόβος Κυρίου· σύνεσις δέ ἀγαθή πᾶσι τοῖς ποιοῦσιν αὐτήν. Εἰ δέ σοφίας ἀρχή καθέστηκεν ὁ φόβος, τέλος δηλαδή σοφίας, ἡ ἀγαθή πέφυκεν εἶναι σύνεσις, τοῖς ποιοῦσιν αὐτήν. Εἰ δέ ταῦτα τοῦτον ἔχει τόν τρόπον, ὅση δύναμις τόν φόβον τοῦ Θεοῦ κτήσασθαι σπουδάσωμεν, καί τήν σύνεσιν τήν ἀγαθήν. Τόν μέν φόβον, ἵνα φύγωμεν τῆς ἁμαρτίας τούς μολυσμούς, τῇ προσδοκίᾳ τῶν αἰωνίων κολάσεων αὐτούς τῆς ψυχῆς ἐκτινάσσοντες· τήν δέ σύνεσιν, ἵνα πάντων ποιηταί τῶν θείων ἐπιστήμονες ἀποδειχθῶμεν θελημάτων. Ὁ γάρ φοβούμενος τάς ἐπί ταῖς παραβάσεσι τῶν θείων ποινάς ἐντολῶν, τοῖς μολύνουσιν αὐτοῦ τήν ψυχήν οὐχ ἁλίσκεται πάθεσιν· καί ὁ τήν σύνεσιν τήν ἀγαθήν ἐνδιαθέτως ἔχων, κατά τόν δέοντα λόγον διακρίνουσαν τῶν αἰωνίων τά πρόσκαιρα, πᾶσι γίνεται τοῖς θείοις κατάκομος ἀγαθοῖς, μηδενί τρόπῳ τήν ἐν αὐτῷ γνῶσιν ἀργεῖν δειχθῆναι παρασκευάζων. Ὡς γάρ ὁ φόβος ἐν τοῖς ἀληθῶς τόν Θεόν φοβουμένοις, τῶν ἀκαθάρτων γίνεται παθῶν ἀναιρέτης· οὕτως καί ἡ σύνεσις τῶν