260
ΚΕΦΑΛ. ΚΓ´.
Ὅτι σύμβολον τῶν κατά ψυχήν ἀρετῶν ἐστιν ἡ πρώτη εἴσοδος τῆς ἁγίας συνάξεως. Ἄθρει τοιγαροῦν ὅστις τῆς μακαρίας τοῦ Χριστοῦ σοφίας γνήσιος καθέστηκας
ἐραστής, νοός ὀφθαλμοῖς, κατά τήν πρώτης εἴσοδον τῆς ἁγίας συνάξεως ἀπό τῆς ἔξωθεν τῶν ὑλικῶν πλάνης καί ταραχῆς, κατά τό γεγραμμένον, Γυναῖκες ἐρχόμεναι ἀπό θέας, δεῦτε· τῆς ἐν εἴδει καί σχήματι, φημί κατά τήν πρόσοψιν τῶν αἰσθητῶν περιπλανήσεως· οὐ γάρ θεωρίαν εἰπεῖν ἀληθές, κατά τούς ἀσόφους τῶν παρ᾿ ' Ἕλλησι λεγομένων σοφῶν (μηδέ γάρ σοφοί κληθεῖέν ποτε πρός ἡμῶν, οἱ τόν Θεόν γνῶναι διά τῶν αὐτοῦ ποιημάτων μή δυνηθέντες, ἤ μή βουληθέντες) τῶν αἰσθητῶν λέγω τήν ἐπιφάνειαν, καθ᾿ ἥν ὁ διηνεκής τῶν αἰσθητῶν πρός ἄλληλα συνέστηκε πόλεμος, πᾶσι τήν δι᾿ ἀλλήλων φθοράν ἐνεργῶν, πάντων φθειρόντων ἄλληλα καί ἐν ἀλλήλοις φθειρομένων· καί τοῦτο μόνον πάγιον ἔχοντα, τό ἀστατεῖν καί φθείρεσθαι, μηδέποτε συμβαίνειν ἀλλήλοις κατά διαμονήν ἄμαχον δύνασθαι καί ἀστασίαστον· ἐρχομένην τε τήν ψυχήν, καί προτροπάδην φεύγουσαν, καί ὥσπερ εἰς Ἐκκλησίαν καί ἄσυλον εἰρήνης ἀνάκτορον, τήν ἐν πνεύματι φυσικήν θεωρίαν, τήν ἄμαχον καί πάσης ἐλευθέραν ταραχῆς μετά Λόγου τε καί ὑπό τοῦ Λόγου τοῦ μεγάλου καί (700) ἀληθοῦς ἡμῶν Θεοῦ καί ἀρχιερέως εἰσερχομένην· καί ὡς διά συμβόλων τῶν γινομένων θείων ἀναγνωσμάτων, τούς τῶν ὄντων διδασκομένην λόγους, καί τό θαυμαστόν καί μέγα τῆς ἐν νόμῳ καί προφήταις δηλουμένης θείας προνοίας μυστήριον· καθ᾿ ἕκαστόν τε δεξαμένην, ὑπέρ τῆς ἐν τούτοις καλῆς μαθητείας θεόθεν διά τῶν ἁγίων δυνάμεων, νοερῶς κατά διάνοιαν αὐτῇ διαλεγομένων, τάς εἰρηνοδώρους σημειώσεις, μετά τῆς ῥωστικῆς καί συντηρητικῆς θέλξεως, τῆς θείας καί διαπύρου κατά Θεόν ἐφέσεως, διά τῆς μυστικῶς ὑπᾳδομένης αὐτῇ νοητῶς τῶν θείων ᾀσμάτων ἡδονῆς.
Πάλιν ἐκ τούτων μεταβαίνουσαν, καί συναγομένην ἐπί τήν μίαν καί μόνην καί ἑνιαίως τούτους συλλαμβάνουσαν τούς λόγους κορυφήν· λέγω δέ, τό ἅγιον Εὐαγγέλιον, ἐν ᾧ πάντες τῆς τε προνοίας καί τῶν ὄντων οἱ λόγοι κατά μίαν περιοχῆς δύναμιν ἑνοειδῶς προϋφεστήκασι. Μεθ᾿ ὅ κατ᾿ αἴσθησιν θείαν αὐτόν ὁρᾷν ἔνεστι πάλιν θεμιτόν τοῖς φιλοθέοις, ἀταρβήτοις νοός ὄμμασι παραγινόμενον οὐρανόθεν αὐτῇ τόν Λόγον καί Θεόν, ὡς ἡ τοῦ ἀρχιερέως ἀπό τοῦ θρόνου τοῦ ἱερατικοῦ σημαίνει κατάβασις· καί τέλειον αὐτῆς διακρίνοντα κατηχουμένων δίκην ἔτι τήν αἴσθησιν, καί τό κατ᾿ αὐτήν μεριστόν φαντασιουμένους λογισμούς. Κἀντεῦθεν πάλιν ἔξω γενομένην τῶν αἰσθητῶν, ὡς ἡ τῶν θυρῶν τῆς ἁγίας τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίας νοεῖν ὑποτίθεται κλεῖσις· ἐπί τήν δηλουμένην διά τῆς εἰσόδου τῶν ἀῤῥήτων μυστηρίων, ἄϋλον καί ἁπλῆν καί ἀναλλοίωτον καί θεοδειδῆ, καί παντός ἐλευθέραν εἴδους καί σχήματος ἐπιστήμην τῶν νοητῶν ἄγοντα· καθ' ἥν συναγαγούσαν πρός μέν ἑαυτῆς τάς οἰκείας δυνάμεις· πρός δέ τόν Λόγον, ἑαυτήν καταντᾶ, διά τοῦ νοεροῦ ἀσπασμοῦ ἑνώσασαν τούς περί ἑαυτήν ἀῤῥήτους τῆς σωτηρίας καί λόγους καί τρόπους, διά τοῦ συμβόλου τῆς πίστεως εὐχαρίστως ὁμολογεῖν ἐκδιδάσκοντα.
Ἐπί τούτοις δέ πάλιν, ὡς ἤδη λοιπόν κατά δύναμιν ἁπλῆν καί ἀδιαίρετον διά μαθητείας, γνώσει, περιλαβοῦσαν τούς τε τῶν αἰσθητῶν καί τῶν νοητῶν λόγους, ἐπί τήν γνῶσιν τῆς ἐκφανοῦς αὐτήν ἄγοντα θεολογίας, μετά τήν πάντων διάβασιν, καί τήν ἴσην τοῖς ἀγγέλοις κατά τό ἐφικτόν αὐτῇ παρεχόμενον νόησιν· καί τοσοῦτον διδάσκοντα σωφρόνως αὐτήν, ὅσον εἰδέναι Θεόν ἕνα, μίαν οὐσίαν, ὑποστάσεις τρεῖς· μονάδα οὐσίας τρισυπόστατον, καί τριάδα ὑποστάσεων ὁμοούσιον· μονάδα ἐν τριάδι, καί