261

τριάδα ἐν μονάδι· οὐκ ἄλλην καί ἄλλην, οὐδ᾿ ἄλλην παρ᾿ ἄλλην, οὐδέ δι᾿ ἄλλης ἄλλην, οὐδ᾿ ἄλλην ἐν ἄλλῃ, οὐδέ ἐξ ἄλλης ἄλλην· ἀλλά τήν αὐτήν ἐν ἑαυτῇ, καί καθ᾿ ἑαυτήν ἐφ᾿ ἑαυτήν, ἑαυτῇ ταὐτήν καί μονάδα καί τριάδα ἀσύγχυτόν τε καί ἀσυγχύτως τήν ἕνωσιν ἔχουσαν, καί τήν διάκρισιν ἀδιαίρετόν τε καί ἀμέριστον· μονάδα μέν κατά τόν τῆς οὐσίας, (701) ἤτοι τόν τοῦ εἶναι λόγον· ἀλλ᾿ οὐ κατά σύνθεσιν ἤ συναίρεσιν, ἤ τήν οἱανοῦν σύγχυσιν· τριάδα δέ, κατά τόν τοῦ πῶς ὑπάρχειν καί ὑφεστάναι λόγον· ἀλλ᾿ οὐ κατά διαίρεσιν ἤ ἀλλοτρίωσιν, ἤ τόν οἱονοῦν μερισμόν. Οὐ γάρ μεμέρισται ταῖς ὑποστάσεσιν ἡ μονάς, οὐδέ σχετικῶς ἔνεστι καί ἐπιθεωρεῖται αὐταῖς· οὐδέ συντέθεινται εἰς μονάδα αἱ ὑποστάσεις, ἤ συναιρέσει αὐτήν ἐκπληροῦσιν· ἀλλά τήν αὐτήν ἑαυτῇ ταὐτόν, ἄλλως μέντοι καί ἄλλως. Μονάς γάρ ἐστι ἀσύγχυτος τῇ οὐσίᾳ, καί τῷ κατ᾿ αὐτήν ἁπλῷ λόγῳ ἡ ἁγία τριάς τῶν ὑποστάσεων· καί τριάς ἐστι ταῖς ὑποστάσεσι καί τῷ τρόπῳ τῆς ὑπάρξεως ἡ ἁγία μονάς. Τήν αὐτήν ὅλην τοῦτο κἀκεῖνο διαφόρως, κατ᾿ ἄλλον καί ἄλλον, ὡς εἴρηται, λόγον νοουμένην· μίαν καί μόνην, ἀδιαίρετόν τε καί ἀσύγχυτον, καί ἁπλῆν καί ἀμείωτον καί ἀπαράλλακτον θεότητα· μονάδα κατά τήν οὐσίαν ὅλην ὑπάρχουσαν, καί ὅλην τριάδα τήν αὐτήν ταῖς ὑποστάσεσι, καί μίαν ἑνός τρισσοφαοῦς ἀκτῖνα φωτός μονοειδῶς ἐπιλάμπουσαν· ἐφ᾿ ᾧ καί τήν ψυχήν, ὁμοτίμως τοῖς ἁγίοις ἀγγέλοις τούς ἐκφανεῖς καί ἐφικτούς τῇ κτίσει περί θεότητος δεξαμένην λόγους, καί συμφώνως αὐτοῖς ἀσιγήτως ἀνυμνεῖν μαθοῦσαν τριαδικῶς τήν μίαν θεότητα, ἐπί τήν κατά χάριν δι᾿ ὁμοιότητος ἐμφεροῦς υἱοθεσίαν ἀχθῆναι· δι᾿ ἧς μετ᾿ εὐχάς τόν Θεόν Πατέρα, μυστικόν τε χάριτι καί μόνον ἔχουσα, πρός τό ἕν τῆς αὐτοῦ κρυφιότητος κατ᾿ ἔκστασιν πάντων συναχθήσεται· καί τοσοῦτον πείσεται μᾶλλον, ἤ γνώσεται τά θεῖα· ὅσον μή ἑαυτῆς εἶναι βούλεσθαι, μηδέ ἐξ ἑαυτῆς ὑφ᾿ ἑαυτῆς ἤ ἄλλου τινός γνωσθῆναι δύνασθαι, ἤ μόνου τοῦ ὅλην ἀγαθοπρεπῶς αὐτήν ἀνειληφότος ὅλου Θεοῦ, καί ὅλον αὐτῇ θεοπρεπως ὅλῃ (ὅλον αὐτῇ θεοπρεπῶς ὅλως) καί ἀπαθῶς ἑαυτόν ἐνιέντος, καί ὅλην θεοποιήσαντος· ὡς εἶναι, καθώς φησιν ὁ πανάγιος Ἀρεοπαγίτης ∆ιονύσιος, εἰκόνα καί φανέρωσιν τοῦ ἀφανοῦ φωτός, ἕσοπτρον ἀκραιφνές, διειδέστατον, ἀλώβητον, ἄχραντον, ἀκηλίδωτον, εἰσδεχόμενον ὅλην, εἰ θέμις εἰπεῖν, τήν ὡραιότητα τοῦ ἀγαθοτύπου, θεοειδῶς καί ἀμειώτως ἐπιλάμπον ἐν ἀδύτοις σιγῆς.

ΚΕΦΑΛ. Κ∆´.

Τίνων ἐστίν ἐνεργητική τε καί ἀποτελιστική μυστηρίων, διά τῶν τελουμένων κατά τήν ἁγίαν σύναξιν θεσμῶν ἐν τοῖς πιστοῖς καί πιστῶς συναγομένοις, ἡ παραμένουσα τοῦ ἁγίου Πνεύματος χάρις.

Τοιγαροῦν ᾤετο δεῖν ὁ μακάριος γέρων, καί παρακαλεῖν οὐκ ἐπαύετο πάντα Χριστιανόν, τῇ ἁγίᾳ τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίᾳ σχολάζειν, καί μή ἀπολιμπάνεσθαί ποτε τῆς ἐν αὐτῇ τελουμένης ἁγίας συνάξεως, διά τε τούς παραμένοντας αὐτῇ ἁγίους ἀγγέλους, (704) καί ἀπογραφομένους ἑκάστοτε τούς εἰσιόντας καί ἐμφανίζοντας τῷ Θεῷ, καί τάς ὑπέρ αὐτῶν δεήσεις ποιουμένους· καί διά τήν ἀοράτως ἀεί μέν παροῦσαν τοῦ ἁγίου Πνεύματος χάριν, ἰδιοτρόπως δέ μάλιστα κατά τόν καιρόν τῆς ἁγίας συνάξεως, καί ἕκαστον τῶν εὑρισκομένων μεταποιοῦσάν τε καί μετασκευάζουσαν, καί ἀληθές μεταπλάττουσαν ἐπί τό θειότερον ἀναλόγως ἑαυτῷ, καί πρός τό δηλούμενον διά τῶν τελουμένων μυστηρίων ἄγουσαν· κἄν αὐτόν μή αἰσθάνηται, εἴπερ τῶν ἔτι κατά Χριστόν νηπίων ἐστί· καί εἰς τό βάθος τῶν γινομένων ὁρᾷν ἀδυνατεῖ, καί τήν δηλουμένην δι᾿