398
Πνεύματι τῷ ἁγίῳ ἁρμόζειν ἀναγκαῖόν ἐστι. Λέγουσιν οἱ ἅγιοι, ὅτι μεταξύ τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ, οὐδέν ἐστι μέσον· μόνος οὐκοῦν ὁ Υἱός ἐκ τοῦ Πατρός προσεχῶς ἐστιν. Οὐκοῦν τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἐκ τοῦ Πατρός οὐκ ἔστι προσεχῶς. Ἔστι δέ καί κοινή ἔννοια, ὅτι ὅπερ οὖν ἐστιν ἀπό τινος, ἀπό τινός ἐστι προσεχῶς. Ἐπειδή οὖν τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἀπό τινός ἐστι προσεχῶς· ἀλλ᾿ οὐκ ἔστιν ἀπό τοῦ Πατρός προσεχῶς, ὡς ἤδη ἐδείχθη· οὐκοῦν ἀπό τοῦ Υἱοῦ προσεχῶς.
Τούτοις τοίνυν τοῖς ἁγίοις Πατράσιν, οὐ μήν ἀλλά (1021) καί τῷ μακαρίῳ Ἀμβροσίῳ, τῷ Μεδιολάνων ἐπισκόπῳ, καί τῷ μακαρίῳ Αὐγουστίνῳ τῆς τοῦ Ἱππῶνος πόλεως ἐπισκόπῳ· τῷ ἁγιωτάτῳ τε Ἱερωνύμῳ τῷ ἰσχυροτάτῳ τῆς τῶν αἱρετικῶν στρεβλότητος καταμαχητῇ, ἀκολουθήσας ὁ μακάριος Κύριλλος, καί σύν αὐτῷ ὅλη ἡ ἁγία οἰκουμενική τρίτη σύνοδος, γεγραμμένον ἡμῖν κατέλιπον ἐμφανῶς, τό Πνεῦμα εἶναι ἐκ τοῦ Υἱοῦ. Ὅθεν καί ὀρθόδοξος οὐκ ἔστιν, ἀλλ᾿ ἐκ τῆς πίστεως ἐξοδεύει, ὅστις τοῖς ῥήμασιν αὐτοῦ καταμάχεται. Λέγει γάρ φανερώτατα, ἐν τῷ ἑαυτοῦ πρός τόν βασιλέα Θεοδόσιον περί τῆς ὀρθοδόξου πίστεως Προσφωνητικῷ, τό Πνεῦμα εἶναι ἐκ τοῦ Υἱοῦ, διά τούτων τῶν ῥημάτων· Καί μήν ἄνδρα λέγων, τόν ὅσον οὔπω παρεσόμενον καί ὀφθησόμενον, αὐτόν ἔφη βαπτίζειν ἐν πυρί καί ἁγίῳ Πνεύματι· οὐκ ἀλλότριον τοῖς βαπτιζομένοις ἐνιέντα Πνεῦμα, δουλοπρεπῶς καί ὑπουργικῶς· ἀλλ᾿ ὡς Θεόν κατά φύσιν, μετ᾿ ἐξουσίας τῆς ἀνωτάτω, τό ἐξ αὐτοῦ καί ἴδιον αὐτοῦ. Τί ταύτης τῆς μαρτυρίας φανερώτερον; ὦδε γάρ φανερώτατα περί τοῦ Υἱοῦ λέγει, ὅτι Τό Πνεῦμα τό ἅγιον τοῖς βαπτιζομένοις ἐνίησι, τό ἐξ αὐτοῦ, καί ἴδιον αὐτού. Καί τοῦτο αὐτό τῷ Ἑρμείᾳ γράφει ὁ αὐτός μακάριος Κύριλλος, ἐν τῇ ἑρμηνείᾳ τοῦ ἐνάτου ἀναθεματισμοῦ τοῦτο αὐτό λέγων. Ἐν τῷ ἐνάτῳ γάρ ἀναθεματισμῷ, ἴδιον εἶναι τοῦ Υἱοῦ τό Πνεῦμα εἰπών, τόν αὐτόν ἔνατον ἀναθεματισμόν ἑρμημεύων, τίνι ἐννοίᾳ ἴδιον αὐτοῦ εἶναι τό Πνεῦμα ἀνέῳξε, λέγων· Ἄνθρωπος γεγονώς ὁ Μονογενής τοῦ Θεοῦ Λόγος, ἀπομεμένηκε καί οὕτω Θεός· πάντα ὑπάρχων ὅσα καί ὁ Πατήρ, δίχα μόνου τοῦ εἶναι Πατήρ· καί ἴδιον ἔχων τό ἐξ αὐτοῦ καί οὐσιωδῶς ἐμπεφυκός αὐτῷ ἅγιον Πνεῦμα, καί τά λοιπά. Ὧδε πάλιν φανερώτατα τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἐκ τοῦ Υἱοῦ εἶναι λέγει ὁ ἅγιος Πατήρ. Οὐκ ὀφείλει δέ τινι εἶναι ἀμφίβολον, ὅτι τήν ἔννοιαν ἐκείνην, ὧδε ἀνέῳξεν ὁ ἅγιος, ἥντινα εἶχεν ὅτε τόν ἀναθεματισμόν ἐξέθετο. Τόν ἀναθεματισμόν δέ ἐκεῖνον, σύν πᾶσι ἄλλοις ἀναθεματισμοῖς ἐδέξατο ἡ ἁγία καί οἰκουμενική γ´σύνοδος, ἐν ἐκείνῃ τῇ ἐννοίᾳ, ἐν ᾗ ὁ ἅγιος ἐξέθετο. Ἀρίδηλον γάρ ἐστι, τούς ἁγίου Πατέρας ἐν τῇ ἁγίᾳ προειρημένῃ συναχθέντας, ὅλην τήν τρίτην τοῦ προειρημένου Πατρός ἐπιστολήν πρός τόν ἀσεβῆ Νεστόριον τόν Κωνσταντινουπόλεως ἐπίσκοπον γεγραμμένην χωρίς τινος δισταγμοῦ ἀναξάνεως [ἀναξετάστως] δεδέχθαι. Γινώσκομεν δέ, ὅτι τῆς προειρημένης ἐπιστολῆς τό ἔσχατον μέρος, τούς προειρημένους περιέχει ἀναθεματισμούς ιβ´. Εἰ δέ τις νομίμως ἐπιχειροίη τά τοῦ Θεοδωρίτου ἐπισκόπου Κύρου ῥήματα τά ἀσεβέστατα, ἅτινα κατά τοῦ προειρημένου Πατρός διά ιβ´. κεφαλαίων ἐξήμεσεν ἀναίδην, γινωσκέτω τήν πέμπτην ἁγίαν καί οἰκουμενικήν σύνοδον, ἀναθεματίσασαν τούς τοῦ προειρημένου Θεοδωρίτου βαβισμούς· ὅστις κατά τοῦ μακαρίου Κυρίλλου ῥήματα, ἐν οἷς καί αὐτῷ ἀπεκρίνατο, μόνον οἶδε κατηγορεῖν. Λέγει γάρ ἡ πέμπτη ἁγία καί καθολική σύνοδος ἐν πράξει ὀγδόῃ, οὕτως· Κατακρίνομεν καί ἀναθεματίζομεν πρός τοῖς ἄλλοις ἅπασιν αἱρετικοῖς τοῖς κατακριθεῖσι καί ἀναθεματισθεῖσι, παρά τε τῶν εἰρημένων ἁγίων (1024) τεσσάρων συνόδων, καί ἀπό τῆς ἁγίας καί καθολικῆς Ἐκκλησίας, καί Θεόδωρον τόν γενόμενον ἐπίσκοπον Μομψουεστίας, καί τά ἀσεβῆ αὐτοῦ συγγράμματα καί τά ἀσεβῶς συγγραφέντα παρά Θεοδωρίτου, κατά τε τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καί τῶν ιβ´. κεφαλαίων