491

αὐτόν τῷ τῆς χάριτος μυστηρίῳ, μηδέν τό παράπαν ἀλλοιοῦντες τῆς φύσεως. Καί οὕτω πληροῦται πάλιν κατά τόν σοφόν διδάσκαλον ὁ ἄνω κόσμος, πρός τήν κεφαλήν τῶν μελῶν τοῦ σώματος κατ᾿ ἀξίαν συναγομένων, ἑκάστου δηλονότι μέλους (1281) τῆ κατ᾿ ἀρετήν ἐγγύτητι τήν πρέπουσαν αὐτῷ θέσιν διά τῆς ἀρχιτεκτονίας τοῦ πνεύματος ἐναρμονίως λαμβάνοντος καί συμπληροῦντος τοῦ τά πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου τό σῶμα τό πάντα πληροῦν ἐκ πάντων πληρούμενον. Εἴτε οὖν, ὡς εἴρηται, κατά τήν πνευματικήν ἀναγέννησιν τῶν κατά Χριστόν γεννωμένων, εἴτε κατά τήν ἐν Χριστῷ καί διά Χριστοῦ γεγενημένην τῶν τοῖς οὐρανοῖς μυστικῶν ἀριθμῶν ἀναπλήρωσιν, τῆς τε θείας φημί τῶν λογικῶν προβάτων ἑκατοντάδος, καί τῆς τῶν νοερῶν δραχμῶν μυστικῆς δεκάδος, καί τῆς τῶν υἱῶν τιμίας δυάδος, εἴτε κατά τήν τῶν μελῶν τοῦ σώματος πρός τήν οἰκείαν κεφαλήν καί πρός τήν ἰδίαν ἀπαρχήν τοῦ φυράματος ἐπισυναγωγήν, ὁ ἄνων κόσμος πληρωθήσεται πάντως κατά τόν διδάσκαλον, πληρωθείς μέν ἤδη ἐν Χριστῷ, πληρωθησόμενος δέ ἐν τοῖς κατά Χριστόν αὖθις ὕστερον, ἡνίκα σύμφυτοι γενήσονται καί τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ οἵγε τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ διά τῶν αὐτῶν παθημάτων ἤδη γεγονότες.

Ἐκ τοῦ αὐτοῦ λόγου, εἰς τό· " Παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν Υἱός καί ἐδόθη ἡμῖν, οὗ ἡ ἀρχή ἐπί τοῦ ὤμου αὐτοῦ· τῷ γάρ σταυρῷ συνεπαίρεται."

Ὅλος διά τοῦ λόγου τῷ πρώτῳ λόγῳ προσθέμενος κατά λόγον τόν περί τοῦ Λόγου λόγον ὅν μέγας προφήτης Ἡσαΐας ποιεῖται περί τοῦ σαρκωθέντος Λόγου, μυστικῶς φήσας, Οὗ ἡ ἀρχή ἐπί τοῦ ὤμου αὐτοῦ, συνοπτικῶς, ὡς ἔθος αὐτῷ ἐστι, τίνα τήν ἀρχήν ταύτην δεῖν οἴεσθαι θέμις διετράνωσεν ὁ μέγας οὗτος διδάσκαλος, εἰπών· "Τῷ γάρ σταυρῷ συνεπαίρεται." Ἀλλ᾿ ἐπειδή πολλάς ὁ σταυρός ταῖς περί αὐτόν ἐπινοίαις ἐπιδέχεται θεωρίας, ἄξιόν ἐστι ζητῆσαι κατά ποίαν ἐπίνοιαν τόν σταυρόν ἐπί τοῦ παρόντος ἀρχήν ὁ διδάσκαλος εἶπε. Θεωρεῖται γάρ ὁ σταυρός κατά σχῆμα, κατά σύνθεσιν, κατά τήν τῶν μερῶν ἰδιότητα, καί κατ᾿ ἐνέργειαν καί κατ᾿ ἄλλας πολλάς ἐπινοίας, αἱ τοῖς τῶν θείων φιλοθεάμοσίν εἰσιν ὁραταί. Κατά σχῆμα μέν, ὡς ὅταν τήν τά ὅλα, τά τε ἄνω καί τά κάτω ἐφ᾿ ἑκάτερα, τοῖς καθ᾿ αὐτά πέρασι διαλαμβάνουσαν ὁ σταυρός θεωρούμενος, ὑποσημαίνῃ δύναμιν· κατά σύνθεσιν δέ, ὡς ὅταν οὐσίαν καί πρόνοιαν καί κρίσιν, ἤγουν τάς τούτων ἐκφάνσεις, σοφίαν φημί καί γνῶσιν καί ἀρετήν τῆς τό πᾶν διεπούσης ἐμφαίνῃ δυνάμεως, τήν μέν οὐσίαν καί τήν σοφίαν ὡς ποιητικήν διά τῆς ὑψιτενοῦς γραμμῆς, τήν δέ πρόνοιαν καί τήν γνῶσιν ὡς περιποιητικήν διά τῆς ἐγκαρσίας, τήν δέ κρίσιν καί τήν ἀρετήν ὡς κακίας ἀναιτερικήν, καί τῆς τῶν πεποιημένων καί περιποιημένων πρός τήν ἰδίαν ἀρχήν καί αἰτίαν συνδετικήν διά τοῦ ὅλου· κατά δέ τήν τῶν μερῶν ἰδιότητα, ὅταν διά μέν τῆς (1284) ὑψιτενοῦς γραμμῆς τόν ἀεί ὡσαύτως ἔχοντα καί τῆς οἰκείας μονιμότητος οὐδαμῶς ἐξιστάμενον διά τήν σταθηράν καί ἀμετακίνητον ἵδρυσιν Θεόν ὁ σταυρός δηλοῖ, διά δέ τῆς ἐγκαρσίας τήν ἅπασαν κτίσιν Θεοῦ παντελῶς ἠρτημένην ὑποφαίνῃ, ἄλλας ἀρχάς τοῦ εἶναι Θεοῦ χωρίς ἤ βάσιν οὐκ ἔχουσαν· κατ᾿ ἐνέργειαν δέ, ὅταν τῶν ὑπ᾿ αὐτῷ πηγνυμένων τήν ἀπραξίαν δηλοῖ καί τήν νέκρωσιν, καθ᾿ ὅντινα τρόπον θεωρίας νῦν, ὡς οἶμαι, τον προφητικόν ὁ διδάσκαλος ἐξείληφε λόγον. Ὥσπερ οὖν ἑκάστης ἀρχῆς (καλόν γάρ τοῖς καθ᾿ ἡμᾶς παραδείγμασι τῶν ὑπέρ ἡμᾶς πραγμάτων ἐνδείξασθαι τήν ἀλήθειαν) εἰσί σήμαντρά τινά δι ὧν οἱ λαμβάνοντες ἔκδηλοι πᾶσι γίνονται ὅτι ὁ μέν τήνδε ἀρχήν παρά τοῦ βασιλέως εἴληφεν, οἷον ὁ ἄρχων τούς λεγομένους κωδικίλλους, ὁ δέ διά τοῦ ξίφους τήν