494

φύσιν διάφορον, ἐν ἑαυτῷ τε μόνον ἔχοντα τήν ἀπερινόητον ἄναρχόν τε καί ἄπειρον καί ἀκατάληπτον μονιμότητα, ἐξ ἧς κατα ἀπειρόδωρον χύσιν ἀγαθότητος τά ὄντα ἐκ τοῦ μή ὄντος παραγαγεῖν τε καί (1289) ὑποστήσασθαι, θελῆσαι καί ἑαυτόν ἀναλόγως τοῖς ὅλοις καί τῷ καθ᾿ ἕκαστον ἀχράντως μεταδοῦναι τήν πρός τό εἶναι καί διαμένειν ἑκάστῳ χαριζόμενον δύναμιν, κατά τόν ἅγιον καί θεοείκελον μέγαν ∆ιονύσιον τόν Ἀρεοπαγίτην φάσκοντα, τό ἕν ὑμνητέον ὑπό Θεοῦ, τῷ πάντων ὑπεξαιρεῖσθαι, εἰς τό εἶναι ἀγαθότητι παραγαγόντα τήν τε τῶν νοητῶν πᾶσαν διακόσμησιν καί τήν τῶν ὁρατῶν εὐπρέπειαν, ἀναλόγως ἑκάστῳ τῶν κτισμάτων κατά τινα λόγον ἀπόῤῥητον σοφίας ἀμειώτως ἐνυπάρχειν, καί μηδενί λόγῳ ἤ τρόπῳ τό σύνολον πάλιν κατέχεσθαι, τοῖς μέν κατά περιττήν ἀγαθόδωρον χύσιν, τοῖς δέ μέσως, τοῖς δέ τό κατά τι γοῦν ἐξεικονίζειν αὐτόν δύνασθαι. Καί τοῦτο ἄν εἴη τυχόν, κατά τήν ἐμήν ἀφροσύνην, τό χεῖσθαι τό ἀγαθόν καί ὁδεύειν, τό τόν ἕνα Θεόν ἀναλόγως πρός τά δεκτικά τῇ μεταδόσει τῶν ἀγαθῶν πληθύνεσθαι."

Ἐκ τοῦ αὐτοῦ λόγου, εἰς τό, "∆ευτέραν κοινωνεῖ κοινωνίαν, πολύ τῆς προτέρας παραδοξοτέραν."

Οὐκ ἦν θαυμαστόν, ὡς οἶμαι, τοσοῦτο, καίπερ ὅν τηλικοῦτο, τό κατά τήν πρώτην πλάσιν καθαράν οὖσαν τήν φύσιν τῶν ἀνθρώπων, ἅτε δή χειρί Θεοῦ τιμηθεῖσαν, πρός κοινωνίαν ἑαυτοῦ διά τῆς ἐμπνεύσεως ἀγαγεῖν τόν Θεόν, τῷ ὁμοίῳ μεταδιδόντα τῆς κατ᾿ εἰκόνα θείας ὡραιότητος, ὅσον τό ῥυπωθεῖσαν ταύτην καί Θεοῦ δραπετεύσασαν, δι᾿ ὧν ἀνεμάξατο παθῶν, ταύτῃ προσομιλῆσαι καταδέξασθαι, καί τοῦ χείρονος μετασχεῖν, καί τῷ πάντη τῶν πραγμάτων ἀμίκτῳ τῇ παραδόξῳ ἑνώσει προσεπιτεῖναι τό θαῦμα. Πρότερον μέν γάρ κατ᾿ οὐδέν τρόπον ἤ λόγον οὐσίας ἤ ὑποστάσεως, τῶν ἐν οἷς τά ὄντα πάντα καθολικῶς θεωρεῖται, τό ἕν πρός τόν Θεόν ἡ φύσις εἰλήφει, νῦν δέ τό καθ᾿ ὑπόστασιν ἕν πρός αὐτόν διά τῆς ἀφράστου ἑνώσεως ἔλαβε, τόν οἰκεῖον δηλαδή κατά τήν οὐσίαν ἀναλλοιώτως πρός τήν θείαν οὐσίαν διάφορον διαφυλάττουσαν λόγον, πρός ἥν ἔχει διά τῆς ἑνώσεως τό καθ᾿ ὑπόστασιν ἕν καί διάφορον, ἵνα τῷ μέν τοῦ εἶναι λόγῳ, καθ᾿ ὅν γεγένηται καί ἔστι, διαμένοι τό ἑαυτῆς ὅν κυρίως ἔχουσα κατά πάντα τρόπον ἀμείωτον, τῷ δέ τοῦ πως εἶναι λόγῳ τό ὑφεστάναι θεϊκῶς λαβοῦσα τῆς περί τι ἄλλο κινήσεως τήν ῥοπήν παντελῶς μήτε γινώσκῃ, μήτε προσίηται. Ταύτῃ γοῦν πολύ τῆς προτέρας παραδοξοτέραν τήν πρός τήν φύσιν τῶν ἀνθρώπων ὁ λόγος ἐποιήσατο κοινωνίαν, αὐτήν τήν φύσιν οὐσιωδῶς ἑαυτῷ καθ᾿ ὑπόστασιν ἑνώσας.

Ἐκ τοῦ αὐτοῦ, εἰς τό, " Νυνί δέ μοι δέξαι τήν κύησιν, καί προσκίρτησον, καί εἰ μή ὡς Ἰωάννης ἀπό γαστρός, ἀλλ᾿ ὡς ∆αβίδ ἐπί τῇ καταπαύσει τῆς κιβωτοῦ."

Ἰωάννης ὁ μέγας οὐ μόνον μετανοίας καί τῆς (1292) κατά τήν πρακτικήν φιλοσοφίαν ἀπαθείας καί γνωστικῆς θεωρίας ἐστίν εἰκών, τῆς μέν ὡς κῆρυξ καί βαπτιστής, τῆς δέ ὡς ἐρημίτης καί τοῦ κόσμου πάντη κεχωρισμένος, τῆς δέ ὡς Λευίτης καί ἱερεύς καί Θεοῦ Λόγου πρόδρομος, ἀλλά καί τῆς ἐν τούτοις κατά τήν ἕξιν ἀτρεψίας σύμβολον, ὡς ἀπό γαστρός καί μέχρι θανάτου τόν ἐν τούτοις τῆς ψυχῆς τόνον ἐμείλικτον διατηρήσας. Ὁ δέ ∆αβίδ ἐξομολογήσεως πράξεώς τε καί θεωρίας καί αὐτός ἐστιν εἰκών, ὡς τῆς Ἰουδαϊκῆς φυλῆς καί ποιμήν πρότερον καί ὕστερον βασιλεύς, καί τῶν ἀλλοφύλων ἀναιρέτης, οὐ μήν δέ καί τῆς τούτων κατά τήν ἕξιν ἀτρεψίας