▾
Thomas Aquinas, In III Sententiarum – In Libros Sententiarum
⎗←→⎘
▾
Utrum christus ubique fuerit homo.
Ad secundum sic proceditur. Videtur quod christus ubique fuerit homo. Secundum Damascenum enim, naturae communicant sibi sua idiomata.
Sed christus ubique est deus. Ergo ubique est homo.
Praeterea, quaecumque sunt unum supposito, ubicumque est unum, est aliud. Sed homo et filius dei sunt idem supposito. Ergo cum filius dei sit ubique, ubique etiam erit homo.
Praeterea, sicut Petrus vere est homo, ita et christus. Sed ubicumque est Petrus, ibi est homo.
Ergo ubicumque est christus, ibi est homo.
Sed christus est ubique. Ergo ubique est homo.
Praeterea, omne quod est, aut est homo, aut non homo. Si ergo christus non est ubique homo, erit alicubi non homo: quod est falsum.
Praeterea, esse ubique, non magis est remotum a creaturis quam aeternitas. Sed dicimus, quod iste homo fuit ab aeterno. Ergo similiter dicere possumus, quod est ubique homo.
Praeterea, totalitas rei dicitur respectu illorum ex quibus res componitur. Sed totus christus dicitur esse ubique, ut dicitur in littera; et ut Damascenus dicit. Cum igitur totus ad personam pertineat, et persona sit composita ex divinitate et humanitate, videtur quod humanitas christi sit ubique, et sic ubique est homo.
Sed contra, humanitas christi non consistit nisi in anima et carne. Sed neque corpus christi neque anima sunt ubique. Ergo ipse secundum humanitatem non est ubique.
Praeterea omne quod movetur de loco ad locum, habet locum determinatum, et non est ubique.
Sed christus, secundum quod homo, movebatur de loco ad locum. Ergo non erat ubique.
Praeterea, esse ubique solius est dei. Sed nullum tale convenit christo secundum quod homo.
Ergo non est ubique secundum quod homo.
Respondeo dicendum, quod humana natura christi non est ubique, neque quando anima et corpus fuerunt divisa, neque quando sunt conjuncta; sed persona illa ratione sui et ratione divinae naturae est ubique. Ad veritatem autem locutionis, ut supra dictum est, non exigitur quod praedicatum secundum se totum conveniat subjecto; sufficit autem quod conveniat ei ratione suppositi.
Et ideo, quia homo signat suppositum humanae naturae, et ipsam naturam humanam, inde est quod haec est falsa: christus est homo ubique; quia non convenit sibi ubique habere humanitatem. Adverbium autem ubique determinat esse hominem in praedicato positum ad id totum quod in homine importatur, et magis etiam quantum ad naturam, secundum quod termini in praedicato positi tenentur formaliter. Sed haec est vera: iste homo est ubique: quia esse ubique convenit personae. Haec autem, christus secundum quod homo, est ubique, potest esse vera et falsa: secundum quod enim potest importare conditionem naturae, sic est falsa; sed unitatem suppositi, et sic est vera.
Ad primum ergo dicendum, quod communicatio idiomatum fit secundum quod naturae uniuntur in persona, vel in supposito; et ideo oportet quod ista communicatio attendatur secundum quod nomen significans utramque naturam, in subjecto ponitur, et non secundum quod ponitur in praedicato; non enim sequitur: factus est homo; ergo est factus deus; et similiter non sequitur: est ubique deus; ergo est ubique homo.
Ad secundum dicendum, quod ubicumque est deus, hic homo est in illo loco; non est tamen ibi humana natura; et ideo non oportet quod ibi sit homo.
Ad tertium dicendum, quod Petrus non habet nisi humanam naturam: et ideo ubicumque ipse est, oportet quod sit illa natura. Sed christus habet plures naturas: et ideo non oportet quod ubicumque est, ibi habeat utramque naturam; sicut non oportet quod ubicumque est totum, ibi sint omnes partes ejus; sed in uno loco secundum manum, et in alio secundum pedem.
Ad quartum dicendum, quod cum dicitur, filius dei non est ubique homo, locutio non verificatur secundum quod negatio absolute fertur ad hominem, sed secundum quod fertur ad hominem cum hoc quod est esse ubique; sed quando additur sibi per compositionem, negatio non fertur extra terminum illum; et ideo removet humanitatem absolute, et non respectu ejus quod dicitur ubique vel alicubi; et propter hoc haec est falsa: christus alicubi est non homo; sed haec est vera: non est ubique homo.
Ad quintum dicendum, quod similiter est de hoc sicut de aeterno: haec enim est vera, iste homo fuit ab aeterno; sed haec est falsa: christus fuit ab aeterno homo, sicut et de ubique dictum est.
Ad sextum dicendum, quod persona non proprie dicitur composita ex naturis, ut supra dictum est; unde totus non fertur ad personam, secundum quod totum dicitur quod habet partes, sed secundum quod totum dicitur perfectum, cui nihil deest: et secundum hoc dicitur totus ubique, quia nihil deest sibi de sua personalitate, secundum quod est ubique: totus enim cum sit masculini generis, ad personam pertinet. Deest ei autem aliquid de his quae ad humanam naturam pertinent secundum quod est ubique: quia secundum humanam naturam non est ubique; et ideo dicitur quod non est totum ubique: quia totum cum sit neutrius generis, ad naturam pertinet.