Articulus 1

Utrum christus potuit peccare.

Argumentum 1

Ad primum sic proceditur. Videtur, quod potuit peccare. Bernardus enim dicit quod tantum descendit filius dei, quantum descendere potuit praeter peccatum. Sed ultimus gradus circa peccatum est posse peccare. Ergo ipse potuit peccare.

Argumentum 2

Praeterea, nihil laudis christo homini subtrahendum est. Sed in laudem viri justi dicitur Eccli. 31, 10: qui potuit transgredi, et non est transgressus. Ergo hoc christo convenire debet.

Argumentum 3

Praeterea, sicut peccatum requirit voluntatem, ita et meritum. Sed secundum Augustinum, nullus peccat in eo quod non potest vitare. Ergo etiam nullus meretur vel laudatur de hoc quod dimittere non potest.

Si ergo christus non potuit peccare, non est laudandus de hoc quod non peccavit.

Argumentum 4

Praeterea, philosophus dicit, quod deus et studiosus potest prava agere.

Sed in christo non invenitur aliquid quare non potuerit peccare, nisi quia deus est, et quia bonus perfecte fuit. Ergo potuit peccare.

Argumentum 5

Praeterea, joan. 8, 55, dicitur a christo: si dixero quia non novi eum, ero similis vobis mendax.

Sed potuit illa verba dicere sine additione, sicut dixit cum additione. Ergo potuit mentiri: ergo et peccare.

Sed Contra 1

Sed contra, Hebr. 2, 9: eum qui Paulo minus quam Angeli minoratus est, videmus jesum...

Gloria et honore coronatum; dicit Glossa: quia natura humanae mentis, quam deus assumpsit, et quae nullo modo peccato depravari potuit, solus deus major est. Sed quicumque potest peccare, mens ejus potest peccato depravari. Ergo christus non potuit peccare.

Sed Contra 2

Praeterea, haec est perfectio naturae glorificatae ut jam peccare non possit. Sed christus ab instanti suae conceptionis fuit verus comprehensor. Ergo nunquam peccare potuit.

Sed Contra 3

Praeterea, quidquid fecit ille homo, potest dici deus fecisse. Si ergo ille homo peccasset, sequeretur quod deus peccasset; quod est impossibile. Ergo et primum.

Corpus

Respondeo dicendum, quod simpliciter loquendo, christus nullo modo peccare potuit; unde Damascenus dicit in 3 Lib., quod impeccabilis est dominus jesus. Potest enim considerari ut viator, vel ut comprehensor, et ut deus. Ut viator quidem, dux videtur esse, dirigens nos secundum viam rectam. In quolibet autem genere oportet primum regulans torqueri non posse: quia alias esset error in omnibus quae ad ipsum regulantur; et ideo ipse christus tantam gloriae plenitudinem habuit, ut etiam inquantum viator peccare non posset; unde etiam et illi qui proximi sibi fuerunt, confirmati sunt, ut apostoli etiam viatores existentes, mortaliter peccare non potuerint, quamvis potuerint peccare venialiter. Secundum vero quod fuit comprehensor, mens ejus totaliter est conjuncta fini, ut agere non posset nisi secundum ordinem ad finem, sicut in 2 Lib., dist. 7, de Angelis confirmatis dictum est. Secundum autem quod fuit deus, et anima ejus et corpus fuerunt quasi organum deitatis, secundum quod, ut dicit Damascenus, deitas regebat animam, et anima corpus; unde non poterat peccatum attingere ad ejus animam, sicut nec deus potest peccare. Tamen sub conditione potest concedi quod peccare potuit, scilicet si voluisset; quamvis hoc antecedens sit impossibile; quia ad veritatem conditionalis non requiritur neque veritas antecedentis neque consequentis, sed necessaria habitudo unius ad alterum.

Ad 1

Ad primum ergo dicendum, quod sicut deus non potuit descendere ad hoc quod peccaret; et ideo christus nunquam peccavit; ita etiam non potuit descendere ad hoc quod peccare posset; et ideo etiam christus nunquam peccare potuit; et etiam si deus ad hoc descendere potuisset, non tamen conveniebat: quia hoc magis impediebat finem incarnationis, secundum quam est dux et rex nostrorum operum, quam juvaret.

Ad 2

Ad secundum dicendum, quod aliquid potest pertinere ad laudem inferioris, quod attributum superiori magis est in vituperium, ut dicit dionysius, sicut furibundum laudabile est in cane, sed vituperabile in homine. Unde etiam philosophus dicit, quod laudes hominum translatae in deos, derisiones videntur. Tamen hoc quod posse peccare pertinet ad laudem, est per accidens, inquantum ostendit, opus quod laudatur, ex necessitate factum non esse. Sed quamvis removeatur a christo potentia peccandi, non tamen ponitur coactio, quae voluntario contrariatur, et laudis rationem tollit.

Ad 3

Ad tertium dicendum, quod impotentia coactionis, quae opponitur voluntario, tollit rationem meriti et demeriti, non impotentia quae est ex perfectione in bonitate, vel malitia: quia hoc voluntarium non tollit, sed ponit voluntatem confirmatam ad unum.

Ad 4

Ad quartum dicendum, quod, sicut dicit Rabbi Moyses, verbum philosophi intelligendum est cum conditione, quia scilicet posset, si vellet.

Ad 5

Ad quintum dicendum, quod christus potuisset, si voluisset, illa verba exprimere; sed velle non potuit.