Articulus 3

Utrum persona verbi post incarnationem sit composita.

Argumentum 1

Ad tertium sic proceditur. Videtur, quod persona verbi post incarnationem non sit composita.

Omne enim compositum est melius componentibus: quia bonum additum bono facit magis bonum. Sed divinitate non potest esse aliquid melius.

Ergo ex divinitate et humanitate non potest fieri una persona composita.

Argumentum 2

Praeterea, in christo non est nisi persona aeterna. Sed nullum aeternum est compositum.

Ergo persona christi nullo modo est composita.

Argumentum 3

Praeterea, ad simplicitatem divinae essentiae pertinet quod non sit composita, nec alteri componibilis.

Sed persona divina est aequalis simplicitatis cum essentia. Ergo nec in se potest dici composita, nec alteri componibilis.

Argumentum 4

Praeterea, sicut dicit philosophus, pars habet rationem materiae et imperfecti.

Sed omnis imperfectio et materialitas a deitate est aliena. Ergo non potest esse pars alicujus.

Sed omnis compositio est ex partibus. Ergo persona christi non potest esse composita ex divinitate et humanitate.

Argumentum 5

Sed contra est quod dicit Damascenus, duas naturas unitas invicem in unam compositam hypostasim filii dei.

Argumentum 6

Praeterea, levitici 5 super illud: decimam partem ephi, Glossa: idest christi humanitatem; ephi enim tres modios capiens significat trinitatem.

Ergo humanitas christi est pars alicujus personae in trinitate.

Argumentum 7

Praeterea, Athanasius in symbolo: sicut anima rationalis et caro unus est homo; ita deus et homo unus est christus. Sed anima rationalis et caro sunt partes hominis. Ergo deus et homo sunt partes christi.

Argumentum 8

Praeterea, omne totum est compositum ex partibus. Sed Damascenus dicit, quod christus totus fuit in inferno, non tamen totum: et similiter ubique est non totum, sed totus: quia non est ubique nisi secundum alteram naturam. Ergo duae naturae sunt partes personae christi compositae ex eis.

Corpus

Respondeo dicendum, quod ad rationem totius pertinent duo. Unum scilicet quod esse totius compositi pertinet ad omnes partes: quia partes non habent proprium esse, sed sunt per esse totius, ut dictum est. Aliud est quod partes componentes causant esse totius. Secundum autem tertiam et primam opinionem neutrum horum invenitur in christo: quia opinio prima dicit, quod hic homo habet esse suum proprium; unde esse divinae personae ad ipsum non pertinet; similiter tertia opinio dicit, quod est esse superadditum ad esse divinae personae accidentaliter; unde anima et corpus non dicuntur partes personae, sicut nec accidentia subjecti; unde neutra ponit personam verbi compositam. Sed secunda ponit unum esse in christo; unde esse divinae personae pertinet ad utramque naturam. Non tamen illud esse causatur ex conjunctione naturarum, sicut esse compositi causatur ex conjunctione componentium. Unde secundum hanc opinionem persona christi post incarnationem potest dici aliquo modo composita, inquantum ibi salvatur aliqua conditio compositi: non tamen est ibi vera ratio compositionis, quia deficit ibi altera conditio; unde etiam non est in usu modernorum hanc opinionem tenentium, quod dicant personam compositam. Nec dicendum, quod dicatur composita secundum expositionem nominis quasi cum alio posita: quia sic prima opinio et tertia ponerent personam compositam sicut et secunda.

Ad 1

Ad primum ergo dicendum, quod in persona composita quamvis sint plura bona quam in persona simplici, quia est ibi bonum increatum et bonum creatum; tamen persona composita non est majus bonum quam simplex: quia bonum creatum se habet ad bonum increatum sicut punctus ad lineam, cum nulla sit proportio unius ad alterum; unde sicut lineae additum punctum, non facit majus; ita nec bonum creatum additum in persona bono increato facit melius: vel etiam quia tota ratio bonitatis omnium bonorum est in deo; unde et ipse dicitur omne bonum; unde non potest sibi fieri additio alicujus boni quod in ipso non sit.

Ad 2

Ad secundum dicendum, quod persona non dicitur composita quasi esse suum sit ex multis constitutum (hoc enim est contra rationem aeterni), sed quia ad multa se extendit, quae assumuntur in illud esse.

Ad 3

Ad tertium dicendum, quod de ratione summae simplicitatis est quod nec sit composita ex partibus nec componibilis alteri tamquam pars. Sic autem persona non est composita, quia neque est pars neque ex partibus constituta.

Ad 4

Ad quartum dicendum, quod quamvis compositio quantum ad aliquid salvetur in incarnatione verbi, nullo tamen modo est ibi ratio partis. Divinitas enim pars esse non potest, propter imperfectionem quae est de ratione partis: humana autem natura similiter non potest esse pars, quia compartem non habet, vel etiam quia non causat esse personae quae dicitur composita. Et ideo magister dicit in sequenti dist., quod inexplicabilis est illa compositio quae non est partium. Ratio autem dicitur a magistris unio exigitiva: quia tot comprehenduntur in persona quot exiguntur ad opus redemptionis, ut sit deus qui possit, et homo qui debeat satisfacere.

Ad 5

Ad quintum dicendum, quod Damascenus dicit compositam hypostasim, inquantum est ibi aliquid de ratione compositionis, non quod sit simpliciter composita quantum est ad perfectam rationem compositionis.

Ad 6

Ad sextum dicendum, quod allegatio illa sumitur quantum ad similitudinem numeri, non quantum ad similitudinem totius et partis.

Ad 7

Ad septimum dicendum, quod similitudo illa est quantum ad aliquid, et non quantum ad omnia, ut patet ex dictis.

Ad 8

Ad ultimum dicendum, quod totum, praeter hoc quod est compositum ex partibus, habet aliud de ratione sui, scilicet quod ei nihil deest eorum quae debet habere; et secundum hoc sumitur a Damasceno.