571
ἀνθρώπου, τοῦτ᾿ ἔστι τοῦ Θεοῦ Πατρός καί τῆς Παρθένου μητρός· οἷον· Σύ εἶ ὁ Χριστός ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος· καί· ἐξαπέστειλεν ὁ Θεός τόν Υἱόν αὑτοῦ γενόμενον ἐκ γυναικός. Ἄρα οὖν ἀμεμφής ὁ ἐκκλησιαστικός λόγος· διά μέν τοῦ εἶναι ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν Θεόν τε ὁμοῦ καί ἄνθρωπον, δύο φύσεις τόν αὐτόν ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν ἀπαγγέλλων· τό γάρ, Θεός, φύσεως ὄνομα, καί τό, ἄνθρωπος, ὡσαύτως φύσεως ὄνομα. Ἐπειδή οὖν ὁ αὐτός Θεός ἐστι καί ἄνθρωπος· διά τοῦτο δύο φύσεις εἷς ὁ αὐτός ὁμολογεῖται Κύριος. Πάλιν δέ διά τό εἶναι αὐτόν ἕνα Υἱόν τοῦ τε Θεοῦ Πατρός, καί τῆς Παρθένου μητρός· τό δέ υἱός ὄνομα ὑποστάσεως ὑπάρχει σημαντικόν, καί οὐ φύσεως. ∆ιά τοῦτο καί μία ὑπόστασις, τό τε θεῖον ὁμοῦ καί ἀνθρώπινον ὁ Χριστός παρά τῶν εὐσεβούντων δοξάζεται.
Μίαν οὖν ὑπόστασιν καί δύο φύσεις πρεσβεύων ὁ λόγος τῆς Ἐκκλησίας, μέσην τινά ὁδόν πεπόρευται· οὔτε διά τήν ἕνωσιν Μανιχαῖος, καί τάς φύσεις φύσιν ἀναπλάττων, οὔτε διά τήν διαίρεσιν, τήν κατ᾿ ἐπίνοιαν τῶν ἡνωμένων φύσεως Παυλιανίζων, καί τήν ὑπόστασιν ὑποστάσεις ποιῶν· ὅτι μή ἀνά μέρος ἕν τῶν ὁποτέρων ποιεῖ, ἤ τήν διαίρεσιν χωρίς τῆς ἑνώσεως, ἤ τήν ἕνωσιν χωρίς τῆς διαιρέσεως, ἀλλ᾿ ἅμα καί κατ᾿ ἀλλήλων. Ἡνωμένως γάρ διαιρεῖ, μίαν μέν ὑπόστασιν λέγων, φύσεις δέ δύο· καί διακεκριμένως συνάπτει, δύο μέν φύσεις λέγων, ὑπόστασιν δέ μίαν· ἔμπαλιν ἐπί τῆς θεολογίας κατά τόν μέγαν Γρηγόριον. Ἐκεῖ μέν γάρ ταῖς ὑποστάσεσι διαιρῶν, ἑνοῖ τῇ φύσει· ἐντεῦθεν δέ τῇ ὑποστάσει ἑνίζων, διακρίνει ταῖς φύσεσιν. Ἐκεῖ μέν γάρ ὑποστάσεις διάφοροι, φύσις δέ ἡ αὐτή· ἐνταῦθα δέ φύσεις μέν διάφοροι, ὑπόστασις δέ ἡ αὐτή. Εἴ τις οὖν κατά τόν νοῦν τῆς Ἐκκλησίας ἐκλαμβάνει τό, μίαν τοῦ Θεοῦ Λόγου φύσιν σεσαρκωμένην, ἀσπασίως καταδεξάσθω καί τό δύο φύσεις οὐσιωδῶς ἡνωμένας λέγειν ἐν τῷ Χριστῷ. Εἰ γάρ ἐπί παραστάσει καί σημασίᾳ τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, μετά τό εἰπεῖν μίαν φύσιν τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἐπάγει τό, σεσαρκωμένην· τίνι λόγῳ (1497) λοιπόν ἀναδύεται τό δύο φύσεις ὁμολογεῖν, μίαν μέν τήν τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἑτέραν δέ τήν ἀνθρωπίνην, ἥν αὐτός διά τῆς σεσαρκωμένης λέξεως ἀπαγγέλλειν διισχυρίζεται; ἅ γάρ ὁμολογεῖ καί ἀριθμείτω, κατά τόν μέγαν Βασίλειον. Εἰ δέ αἰτιᾶται τόν δύο ἀριθμόν, ὡς διχαστικόν τινα καί διαιρετικόν, γινωσκέτω μή εὔλογον εἶναι τήν τοιαύτην παραίτησιν. Εἰ μέν γάρ, ὡς καί ἀνωτέρω εἴρηται, εἰπών ὁ ὅρος δύο φύσεις ἁπλῶς ἐν τῷ Χριστῷ γινώσκειν, καί μηδέν ἕτερον προσεπιφέρων, ἀπεσιώπα, χώραν ἴσως ἐδίδου ταῖς τοιαύταις ὑποψίαις, ὡς μήπου τήν ἑαυτοῦ ἔννοιαν τρανῶς παραστήσας, ὅπως οἶδε τάς τοιαύτας δύο φύσεις ἔχειν πρός ἑαυτάς. Εἰ δέ ἐπάγει τό, ἡνωμένας, καί πρός τούτοις τήν μίαν κηρύττει ὑπόστασιν, οὐδέ ἐθέλοντί τινι συκοφαντίας τόπον παρέχεται. ∆έδεκται οὖν ἐκ παντός, ὅτι ταυτόν ἀμφοτέροις τοῖς ὁρισμοῖς τούτοις τό βούλημα, καί ὁ ἕτερος τοῦ ἑτέρου ἑρμηνευτικός μᾶλλον καί οὐκ ἐναντίος ὑπάρχει. Καί ταῦτα μέν ὡς ἐν προεισαγωγῆς εἴδει λελέχθωσαν νῦν.
Ὅ δ᾿οὖν ὁ λόγος ὥρμητο διηγήσαθαι, ὅτι τῆς Ἐκκλησίας παρωσαμένης τάς ἐφ᾿ ἑκάτερα τροπάς, μέσην τε καί ἀληθεστάτην τεμνούσης ὁδόν· Σευῆρός τις τῇ τῶν ἐν Ἀντιοχείᾳ προεδρίᾳ ἑαυτόν εἰσωθήσας, τήν ἑτέραν τῶν ὁμομοίρων τούτων, τοῦτ᾿ ἔστι τήν κατά Μάνην, Ἀπολινάριόν τε καί Εὐτυχέα, διεκδικεῖν ἐπειρᾶτο, κυκῶν ὅση δύναμις αὐτῷ τήν τῆς Ἐκκλησίας εἰρήνην. Ἐλαθείς δέ τῆς Ἀντιοχέων ὡς στασιώδης καί ταραξίας, τῇ Ἀλεξανδρέων κουφότητι λαίλαπος καί θυέλλης δίκην ἐνέσκηψεν. Ἔνθα καί ἑτέρας καταιγίδος ἀντιπνευσάσης αὐτῷ, ἡμερώτερος μέν καί ἧττον ζαλώδης αὐτός ἑαυτοῦ γίνεται· οἱ δέ ὑπ᾿ αὐτοῦ κλυδωνιζόμενοι καί περιφερόμενοι, διεσπάρησαν ἀπ᾿ ἀλλήλων, καί διῃρέθησαν χείρονως ἤ πρότερον. ∆ιεσκέδασε γάρ αὐτούς Ἰουλιανός,