221
αὐτοῖς ἐδόκουν ἀντέχεσθαι γνώσεως. ∆ιό θαυμάσας σου τήν ἐν ὅλοις ἀγχίνοιαν, μόνην ἐκείνην ἀναβοήσας τήν φωνήν ἀπεφθεγξάμην, ἥν πάλαι γυνή τις πρός τόν Κύριον κέκραγε, τῶν αὐτοῦ ῥημάτων καταπλαγεῖσα τήν δύναμιν· Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε, καί μαστοί οὕς ἐθήλασας. Οὐ μόνον δέ τήν τεκοῦσάν σε μακαρίζω, τίμιε Πάτερ, ὡς τοιούτου μητέρα γενέσθαι καταξιωθεῖσαν· ἀλλά καί τήν συλλαμβάνουσαν, καί κύουσαν ἀεί τόν εὐσεβῆ λόγον καί τίκτουσάν σου διάνοιαν· ὡς τοῦ ὑπέρ φύσιν Λόγου κατά χάριν κοιλίαν ἀποφανθεῖσαν χωρητικήν, διά τήν πρός αὐτόν τόν Λόγον τῆς γνώμης οἰκείωσιν. Καί μήν κατά τάς σάς παγίας ἕξεις τάς ἐκ τῆς σῆς καρδίας ἐκδιδομένας αἷς μαστῶν δίκην κατά τε τήν πρᾶξιν καί τήν θεωρίαν διατρέφεις τόν Λόγον, τῇ χορηγίᾳ τῶν εὐσεβῶν νοημάτων τε καί τρόπων συναυξανόμενον· καί παραδόξως εἰπεῖν, τήν οἰκείαν αὔξησιν τοῦ διατρέφοντος νοῦ ποιούμενον θέωσιν. Τί γάρ ἕτερον εἶχον φθέγξασθαι πρός σέ, τίμιε Πάτερ, τοιούτων γεννήτορα Λόγων γεγενημένον θεώμενος· δι᾿ ὧν, ὡς ἐξ ὅρους τινός τοῦ ὕψους τῆς γνώσεως τήν ἐπί τοῖς θείοις δόγμασι καθάπερ πλάκας θεοχαράκτους διά τοῦ νέου Μεσίτου καί ἐφ᾿ ἡμῖν μεγάλου Μωϋσέως καί ἱερέων ἱερέως, καί τῆς καθ᾿ ὅλην τήν οἰκουμένην ἐξάρχου θείας ἱεροσύνης, κομισθεῖσάν τε καί ἐκδοθεῖσαν κατεμήνυσας ψῆφον· ἥν ἡ ἁγία καί μόνη προσκυνουμένη Τριάς, ὡς δι᾿ ὀργάνου τοῦ ῤηθέντος ὑπηγόρευσεν ἀρχιερέως, καί πρός ὁμόνοιαν πλέον ἐπέδησε τάς Ἐκκλησίας, εἰς οὐδέν θεμένας τήν δόξασαν τοῖς πολλοῖς γεγενῆσθαι κατά τήν Ἀλεξάνδρου πόλιν περί τήν πίστιν καινοτομίαν.
Ταύτην γάρ ὁλοσχερῶς ἡ δοθεῖσα διεσώσατο ψῆφος τήν ἔννοιαν, καθ᾿ ἥν πιστεύειν οἱ θεοφόροι Πατέρες ἡμῶν ταῖς ἁγίαις Ἐκκλησίαις παρέδοσαν· ἕνα καί τόν αὐτόν φάμενοι Θεόν Λόγον καί πρό σαρκός, καί μετά σαρκός· ἥν αὐτός ἑαυτῷ δι᾿ ἡμᾶς ἐψυχωμένην νοερῶς καθ᾿ ὑπόστασιν ἥνωσεν, ἐκ τῆς ἁγίας Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου προσληφθεῖσαν Μαρίας· σπορά δηλαδή τῆς οἰκείας αὐτός γενέσθαι καταξιώσας σαρκώσεως· ἵνα καί ἄνθρωπος ἀληθῶς γένηται· καί δείξῃ κατά τήν ἄσπορον σύλληψιν, καί τήν ἄφθορον γέννησιν τήν φύσιν καινοτομουμένην καί μηδεμίαν τῇ καινοτομίᾳ πάσχουσαν μείωσιν. Θεοῦ γάρ δι᾿ ἀγαθότητα πρός ἀνθρώπους ὑπῆρχεν αὐθαίρετος κένωσις τό μυστήριον, ἀλλ᾿ οὐ θεότητος ἔκπτωσις, ἡ διά σαρκός ἑκούσιος συγκατάβασις· μεμένηκε γάρ ὅπερ ἦν, καί γενόμενος ὅπερ οὐκ ἦν· ἄτρεπτος γάρ. Καί ὅπερ γέγονε διετήρησε, διαμείνας ὅπερ ὑπῆρχε φιλάνθρωπος γάρ. ∆ι᾿ ὧν ἐνήργει θεοπρεπῶς, δεικνύς ὅπερ γέγονεν ἀναλλοίωτον· (593) καί δι᾿ ὧν ἔπασχεν ἀνθρωποπρεπῶς, πιστούμενος ὅπερ ἦν μή τρεπόμενον. Ἐνήργει γάρ, τά μέν θεῖα σαρκικῶς, ὅτι δά σαρκός φυσικῆς ἐνεργείας οὐκ ἀμοιρούσης· τά δ᾿ ἀνθρώπινα θε«κῶς, ὅτι κατά θέλησιν ἐξουσιαστικῶς, ἀλλ᾿ οὐ κατά περίστασιν τήν τῶν ἀνθρωπίνων παθημάτων προσίετο πεῖραν. Οὔτε γάρ τά θεῖα θε«κῶς, ὅτι μή γυμνός ὑπῆρχε Θεός· οὔτε τά ἀνθρώπινα σαρκικῶς, ὅτι μή ψιλός ἄνθρωπος ἦν. ∆ιά τοῦτο τά θαύματα δίχα πάθους οὐκ ἦν· καί τά παθήματα χωρίς οὐχ ὑπῆρχε θαύματος· ἀλλά τά μέν, ἵν᾿ εἴπω τολμήσας, οὐκ ἀπαθῆ· τά δέ προδήλως θαυμάσια· καί ἄμφω παράδοξα, ὅτι καί θεῖα [καί ἀνθρώπινα] ὡς ἐξ ἑνός καί τοῦ αὐτοῦ προερχόμενα Θεοῦ Λόγου σεσαρκωμένου, δι᾿ ἀμφοτέρων πιστουμένου πραγματικῶς, τήν τῶν ἐξ ὧν, καί ἅπερ ὑπῆρχεν ἀλήθειαν. Τό γάρ ἔκ τινων ἀσυγχύτως ἑνώσει τῇ κατά σύνοδον φυσικήν ἀποτελούμενον, καί τάς φύσεις ἐξ ὧν συνέστηκεν ἀτρέπτους διατηρεῖ, καί τάς αὐτῶν συστατικάς ἀμειώτως διασώζει δυνάμεις, εἰς ἑνός ἔργου συμπλήρωσιν· εἴτε πάθος, εἴτε θαῦμα τό γινόμενον ἦν, κατά τήν εἰκόνα τοῦ θαυμαστοῦ σου, Πάτερ, καί τῷ μυστηρίῳ τῆς θείας σαρκώσεως προσφυοῦς παραδείγματος, τῆς ἐκπυρωθείσης μαχαίρας, ἧς τήν τομήν ἐπιστάμεθα καυστικήν, καί τήν καῦσιν οἴδαμεν