Anno Domini CCCLXV.
Epistola Episcoporum Italiae Illyricis De Fide Nicaena Suscepta Gratulantium.

Dilectissimis fratribus per Illyricum fidem paternam retinentibus, episcopi Italiae, in Domino aeternam salutem.

0571B

Divini muneris gratia est, ut secundum apostolum omnes unum sapere, omnes unum confiteri coeperimus: et quantum ad Italiam pertinet, cum fidei paternae, hoc est apud Nicaeam scriptae se reddidit, 0571C fraudem quam passa est apud Ariminum recognoscens, Illyricum etiam Deum clementi nutu respexisse gaudemus, et consortio infidelitatis, quo gravabatur, abjecto, ea quae sunt rectae sententiae probare coepisse, gratulamur. Nostram igitur, dilectissimi fratres, unam eamdemque accipite firmam subscriptione sententiam. Nicaeni tractatus adversus Arium, Sabelliumque, cujus Photinus partiaria haereditate damnatur, decreta servamus. Ariminensis concilii statuta 0572B quorumdam tergiversatione corrupta, consensu omnium provinciarum jure rescindimus; quorum etiam exemplaria transmittenda censuimus, ut nec in fide retinenda, nec in confutando Ariminensi concilio aliqua videretur condescensio.

Quicumque igitur nostrae unanimitatis optat habere consortium, quicumque individuam pacem nobiscum habere desiderat, quae sunt nostrae sententiae, comprobare 0572C festinet, et fidei nobis memoratae subscriptionem, et rescissionem Ariminensis concilii sine ambiguitate mittendo. Id certe petimus, quod complurium harum provinciarum porrigimus ipsi consensum. Auctores autem haeresis Arianae vel Aetianae Valentem et Ursacium, caeterosque eorumdem consortes, non nunc esse quod manifestari apud Illyricum coeperunt, sed olim condemnasse, manifestum est.

Epistola Synodi Singedunensis Ad Germinium Semiarianum.

Domino religiosissimo fratri Germinio, Valens, Ursacius, Gaius et Paulus, salutem.

0571D

Cum de spe et salute sollicitudo incumbit, magis laudandi esse debent qui solliciti sunt, quam reprehensionem aliquam sustinere. Salus autem ac spes principaliter in fide catholica consistit: et ideo quamvis conventione ad omnes nostros fratres et coepiscopos nostros Valente et Paulo admonita noluerit, ad id quod rumor latitat de te respondere, domine religiosissime, tamen quia litteris tuis testificatus es, te in eadem charitate perseverare, et paratum esse 0572D illibatam dilectionem habere erga nos ostendere; propterea in unum apud Singedimum congregati, iterum his commonefacimus sanctitatem tuam, ut omni occasione ambigui exclusa, digneris rursus rescribere nobis, si a fide catholica, quae Arimini a sancto concilio exposita confirmataque est, cui etiam universi Orientis episcopi consenserunt, sicut jam professus es te non recessurum, apertus quaeritur significes. Est autem hoc, sicut in ea cautum est: Similem dicimus Filium Patri secundum Scripturas, non secundum substantiam, aut per omnia, sed absolute. Si enim haec expositio immutata fuerit, manifeste quondam Basilii perfida assertio, propter quam 0573A synodus facta est, qua etiam merito damnata est, reparabitur. Dignare igitur hoc quod quaeritur, evidenter litteris tuis declarare: non dixisse, aut dicere, vel dicturum, similem esse per omnia Filium Patri, excepta innativitate, ne quod perlatores litterarum Jovianus diaconus et Martyrius subdiaconus verbo deprecationis suae, ante praedictos dominos meos fratres, et coepiscopos nostros Valentem et Paulum asserebant, magis credibile esse videatur, quia per omnia similem esse Filium Patri profitearis. Si enim 0574A sic te, sicut optavimus, sentire scriptis tuis manifestaveris, querelam pro injuria a quibusdam clericis tuis Palladio et Gaio fratribus et coepiscopis nostris factam, licet nolueris, sicut prima conventione admonitus es, exquirere, ad aestimationem tuam pertinet, illis scilicet praestantibus pro sua temeritate rationem. Haec per Secundianum presbyterum, Pullentium lectorem, et Candidianum exorcistam transmisimus charitati tuae, decimo quinto Calendas januarii, Gratiano nobilissimo P. et Dagalaifo consulibus, exemplum penes nos retinentes.

Epistola Germinii Semiariani Adversus Arianos.

Dominis fratribus religiosissimis Rufiano, Palladio, 0573B Severino, Nichae, Heliodoro, Romulo, Muciano, et Stercorio, Germinius in Domino salutem.

Vitalis nunc militantis in officio sublimis praefecturae relatione comperimus, desiderare sanctitatem vestram significari vobis aperte, quid est quod de fide nostra Valenti, Ursacio, Gaio et Paulo displiceat. Necessarium duxi his litteris patefaciendum sanctitati vestrae, et id quod in vobis ipsis ab initio esse confido, dicere, nos hoc quod a patribus traditum accepimus, et divinis scripturis, quod semel didicimus et quotidie docemus, Christum Dei Filium Dominum nostrum per omnia Patri similem, excepta innativitate, Deum de Deo, lumen de lumine, virtutem de virtute, integrum de integro, perfectum de perfecto, ante saecula et ante universa, quae intelligi vel dici 0573C possunt, genitum, cujus nativitatem nemo scit nisi solus Pater, ipso Filio asserente: Quia nemo novit Filium nisi Pater, neque Patrem quis novit nisi Filius, et cui voluerit Filius revelare (Matth. XI) : per quem facta sunt omnia, sine quo factum est nihil (Joan. I) , secundum divinas voces ipsius Salvatoris nostri Filii dicentis: Pater meus usque modo operatur, et ego operor (Joan. V) . Et iterum: Quaecumque enim Pater facit, haec et similiter Filius facit (Ibidem) . Et iterum: Ego et Pater unum sumus. Et iterum: Qui me vidit, vidit et Patrem. Et iterum: Quo modo Pater vitam habet a semetipso, ita dedit et Filio vitam habere in semetipso (Joan. XIV) . Et iterum: Sicut Pater suscitat mortuos et vivificat, ita et Filius quod vult, vivificat. Et iterum: Creditis in Deum, et in me credite (Joan. V) . Et iterum: 0573D Neque enim Pater judicat quemquam; sed omne judicium dedit Filio, ut omnes honorificent Filium, sicut honorificant Patrem. Et iterum cui Pater dixit: Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram (Gen. I) : nec dixit, ad imaginem tuam, vel ad imaginem meam, ne aliquam dissimilitudinem in Filii sui divinitate demonstraret, sed propterea conjunxit ad imaginem et similitudinem nostram, ut Filium suum sibi similem per omnia Deum manifestaret. Iterum Evangelista: Vidimus gloriam ejus, gloriam quasi unigeniti a Patre, plenum gratia et veritate (Joan. I) . Et Apostolus ad Corinthios: In quibus 0574B Deus hujus saeculi excaecavit mentes infidelium, ut non refulgerent illuminatione evangelii gloriae Christi, quae est imago Dei (II Cor. IV) . Et iterum idem Apostolus: Et transtulit nos in regno Filii charitatis , in quo habemus redemptionem et remissionem peccatorum, qui est imago Dei invisibilis, primogenitus omnis creaturae (I Thess. I) . Et iterum idem Apostolus: Hoc enim sentite in vobis quod et in Christo Jesu, qui cum in forma Dei esset, non rapinam arbitratus est, se esse aequalem Deo, sed semetipsum exinanivit, formam servi accipiens, in similitudinem hominum factus (Philip. IV) . Quis non intelligat, quia quemadmodum secundum servi formam vera fuit caro nostra in Christo, ita et in Dei forma vera sit divinitas Patris in Filio? Et iterum: Videte ne quis vos seducat per philosophiam et 0574C inanem fallaciam, secundum traditionem hominum, secundum elementa hujus mundi, et non secundum Christum, quia in ipso habitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter (II Coloss. II, 8) . Si ergo omnis plenitudo divinitatis inhabitat in Christo, jam non ex parte similis, et ex parte dissimilis, sicut nunc asserunt, qui propter contentionem suae libidinis retrorsum abeuntes, semetipsos a nobis avertunt.

Nam quod putant se pro magno de divinis scripturis proferre, ut dicant, Christum facturam et creaturam: e contrario nos secundum scripturas dicimus, et viam, et januam, et lapidem offensionis, et petram scandali, et fundamentum, et brachium, et manum, et sapientiam, et verbum, et agnum, et ovem, et pastorem, et sacerdotem, et vitam, et diem, et alia. Sed 0574D haec omnia sic intelligimus et dicimus, ut virtutes et operationes Filii Dei intelligamus, non ut divinam ejus ex Patre nativitatem hujuscemodi nominibus comparemus, quia ex nihilo omnia per Filium facta sunt, Filius autem non ex nihilo, sed ex Deo Patre est genitus.

Valentis vafricies notata.— Miror autem praedictum Valentem aut oblitum esse, aut certe subdole dissimulare, quid in praeteritum gestum definitumque sit. Nam sub bonae memoriae Constantio imperatore quando inter quosdam coeperat esse de fide dissensio, in conspectu ejusdem imperatoris praesentibus Georgio episcopo Alexandrinae ecclesiae, Pelusinorum, 0575A Basilio episcopo tunc Anquiritano, praesente etiam ipso Valente et Ursacio, et in ea pravitate, post habitam usque in noctem de fide disputationem, et ad certam regulam perductam, Marcum ab omnibus nobis ejectum fidem dictasse, in qua fide sic conscriptum est: Filium similem Patri per omnia, ut sanctae dicunt, et docent scripturae: cujus integrae professioni consensimus omnes, et manu nostra subscripsimus. Si autem nunc aliquid spiritus hujus mundi suggerit, ex aperto adhuc scire non possumus. Nam, ut nos professi sumus de scripturis, per omnia similem Filium Patri excepta innativitate, exponant et illi de scripturis, quemadmodum parte similis 0576A sit, parte dissimilis. Et ideo, fratres dilectissimi, haec intrepidanter et sine mora vestrae dilectionis ad conscientiam, per Cyriacum officialem, cujus prima inventa occasio est post Carinium diaconum, quem ad vos misi, professionem destinavi, ut per vestram quoque vigilantissimam devotionem apud Deum, universae fraternitati intimetur, ne quis fallacia diaboli laqueis ignorans implicetur. Jam vestrae est unanimitatis rescribere mihi, quid vobis sanctus Spiritus suggerat. Sane intimo charitati vestrae, me huic epistolae, propterea quod manus dolerem, subscribere non potuisse: subscribendum autem mandasse fratribus et compresbyteris nostris Innocentio, Octavio, et Catulo.