Epistola Dedicatoria.

S. D. N. Pio VI Pontifici optimo maximo Joannes Dominicus et Jacobus Coleti Sebastiani Ff. Felicitatem.

Quod Paulus Apostolus superni Spiritus instinctu afflatuque scripsit, neque qui plantat esse aliquid, neque qui rigat, sed qui incrementum dat, id nos, Beatissime Pater, in adornanda conficiendaque Operum Luciferi Episcopi Calaritani nova editione prae oculis habere aequum est, ac plane cognoscere. Liceat ergo divinam hanc sententiam, qua Deum bonorum omnium largitorem designare voluit magnus ille Doctor gentium, a propria significatione in eum deflectere, qui D. O. M. locum et auctoritatem in terris obtinet, quando tuo potissimum praesidio secundum Deum labor hic noster eo jam crevisse se sentit, ut cunctantes 0693 nos et ingenii nostri tenuitate diffidentes in certam spem excitemur, fore nimirum, ut quod a Te probatum fuerit, caeterorum quoque judicio commendatum opus tuto in amplissimo doctorum hominum conspectu consistere possit. Nam antequam in Apostolicae Sedis fidem atque clientelam nostra in hoc opere perficiundo studia reciperentur, iis latebris atque angustiis inclusa, quibus privati homines solent contineri, neque emergere, neque publicam lucem intueri nedum sustinere audebant, ut fortasse in nostro quodammodo sinu commoritura esse viderentur. At posteaquam Romanum Pontificem venerabundi et supplices adivimus, ut ejus patrocinio ea tegerentur foverenturque, expostulantes, ubi nos et perhumaniter illa excipi sensimus, et Pontificio favore digna censeri, tum demum animos erigere visi sumus, et nobismetipsis veluti plaudere, ac unum illud cogitare, quomodo Summi Hierarchae propensae erga nos voluntati, gravissimoque ac vere maximo illius judicio responderemus. Etsi autem Majestas illa, qua proxime accedis ad Deum, deterreret nos ab eo exoptando, quod tuo maxime beneficio sumus assecuti, attamen integrum nobis non erat ne modestiae quidem causa huic operi aliunde auspicium atque patrocinium adsciscere. Admirabiles enim tanti viri lucubrationes, quibus invictum ejus animi robur, mira dicendi vis, summa divinarum litterarum scientia pro religione et innocentia tuenda, detegendisque haereticorum insidiis, pro improbis in rectum aeternae vitae tramitem revocandis, bonisque omnibus in aerumnarum tolerantia fideique firmitate sustinendis, tandem pro vindicanda pluribus in legationibus Apostolica Auctoritate enituit, ab Romano Pontifice alienare, ut ita dicam, alioque avertere cujusdam quasi sacrilegii loco duxissemus; praesertim cum felici sane Luciferi fato evenisse ante animadverterimus, ut, cum ejus libri e tenebris eruti in lucem primo fuerunt emissi, huic Sanctae Sedi jam tum devoti consecratique unice ab ipsa ornamentum sibi ipsis ac praesidium, suoque auctori celebritatem comparandam esse putaverint: unde hoc plane divinitus accidit, ut iidem, qui Pio V Pontifice Maximo et patrono et auspice in publicum tuti prodierunt, benignissima Auspiciorum tuorum commendatione, qui sanctissimi hujus Praedecessoris tui nomen re vera geris, et insistis vestigiis, novis typis iterum evulgentur. Quae cum ita se habeant, nemo profecto nobis audaciae verterit, quod Luciferi Opera nostris edita curis tibi, Beatissime Pater, offerre non dubitaverimus. Sed est praeterea, est sane, cur nobismet ipsi etiam gratulemur, quod labores nostros tuo Nomine inscribi tanta benignitate assensus ultro fuisti. Cui enim singulare illud studium et pietas eximia perspecta non sunt, quibus in legendis meditandisque veterum Patrum libris, ac Conciliorum, universaeque ecclesiasticae antiquitatis monumentis adeo temet vel a teneris exercuisti, ut amplissimum coelestis sapientiae et pulcherrimarum virtutum quasi patrimonium ab illis relictum ipse tibi avidissime comparaveris? Quo in loco tua utinam nos modestia sineret, Beatissime Pater, ut famae tuas in laudes omnium ubique plausu excitatae obsecundaremus, et quae in hominum ore versantur, ea humili quoque sermone nostro qualicumque celebrarentur! Quamquam non tam voluntate nostra, quam suo ipsa impetu quodam huc sponte delabitur oratio, ut nec sustineri omnino, nec revocari possit. Nam licet inofficioso prope silentio tam multa, tamque conspicua praeterire cogamur, quae nullum tuae vitae diem a pietate, religione, sacrarum litterarum studiis, omniumque virtutum vigili exercitatione vacuum praedicarent, facere tamen non possumus, Sanctissime Pater, quin illius diei meminerimus, cujus recordatione adhuc boni omnes gaudent exsultantque, quin tempus illud in memoriam revocemus, quod Deus ab omni aeternitate faustum maxime ac salutare Catholicae Ecclesiae esse voluit, illud nimirum tempus, diem illum, cum Tu nihil minus cogitans, seu potius nil tale metuens, tam subita totius Apostolici Senatus consensione Pontifex renuntiatus es. Quippe non generis nobilitas, qua caeteroquin maxime praestabas, non eblanditae commendationes, non magnifici apparatus cultusque, a quibus Christianae humilitatis studio penitus abhorrebas, viam tibi ad Pontificatum munierunt: eadem illa virtus, quae Te ab ipsis incunabulis susceptum in sinu suo enutrivit, atque ad hanc amplitudinem aluit, Te in hac celsissima et coelo proxima honoris ac dignitatis Sede suis ipsamet manibus conlocavit. Hic vero nihil est quod metuas, ne in laudibus tuis recensendis progrediamur; eo enim jam ventum est, ut nobis potius verendum sit, ne, si quid ultra conemur, plus suscepisse videamur quam quod ingenii nostri imbecillitas praestare possit. Relinquamus sane posteris ingentem hanc segetem, in qua et sine ulla tui offensione et majori cum laude libere fidenterque versari poterunt. Suspicient illi et aequis laudibus efferent intaminatam morum ac vitae innocentiam, admirabuntur compositam in tanta dignitate facilemque naturam, mentem animumque maximis minimisque rebus assidue intentum, fere nullum reficiendis viribus curandaeque valetudini spatium concessum, dies noctesque sacris occupationibus ac perpetuis religionis pietatisque officiis continuatas; et quoties in eorum animis Tui imago versabitur, toties verum quoddam summi Sacerdotii exemplum intueri sibi videbuntur. Ut autem illuc revertamur, unde non inviti discessimus, nemini mirum esse debet, quod tantopere nobis sit laetandum, lucubrationes hasce nostras tuo Nomine inscriptas prodire, tuoque patrocinio gloriari, cum Te intueamur tantis licet distentum curis in eodem evolvendi praestantissima veterum Patrum et Scriptorum volumina studio persistere, unde consilia, unde normam, unde animos sumas ad difficillima quaeque Ecclesiae universae negotia feliciter expedienda. Nec porro dubitandum est, quin ad tuam gratiam et clementiam is semper aditus pateat studiis nostris, quem propensa voluntate tua nuper aperuisti, ubi nostram operam, quantulacumque sit, in edendis Luciferi libris rectissimo judicii tui testimonio benignissime comprobasti. Atque hae quidem sunt causae, 0695 Beatissime Pater, cur Tibi praecipue et jure quam optimo volumen istud debeatur: in qua obeunda provincia siquid nostris vigiliis ac laboribus effecimus, nihilo magis nos profecisse intelligimus, quam qui plantat, aut rigat, cujus conatus inutiles atque inanes testatur Apostolus, nisi alterius benignitas et beneficentia accesserit, qui et opus urgeat, et incrementum praebeat. Quare tum debiti officii ratione adducti, tum nostro quodam instinctu et intimo animi sensu impulsi Opus ipsum Tibi, Pontifex Optime Maxime, dicamus sacramusque. Illud reliquum est, ut ea ipsa clementia, qua caeterorum in hujusmodi colendis studiis diligentem industriam soles fovere, hoc quodcumque munus accipere velis tuoque patrocinio tueri, ut idem et testis tuae erga nos singularis clementiae, et perenne sit nostrae erga Te observantiae monumentum.

Venetiis ex Aedibus paternis III Kal. Martias MDCCLXXVIII.