Scholium.

Explicat votum solemne consistere, non in eo quod fiat publice, sed quod habeat annexam Ecclesiae institutionem, ratione cujus debeat venire in publicam, et vovens alterius potestati subjici, docet solemne dirimere, et hoc ex Ecclesiae statuto. Primum patet ex cap. Insinuante, citato. Ad oppositum habetur ex Trid. Sess. 24. cap. 9. Vide Patres citatos in Oxon. dist. 38. in Schol. Secundum senent Canonistae cap. Rursus, qui cler. vel vot. Rich. d. 38. art. 7. q. 9. Gabr. q. unic. art. 3. Bellarm. lib. 2. de Monac. c. 34. Sanch. lib. 7. dist. 27. est contra D. Thom. dist. 38. q. 2. art. 2. et ejus sequaces.

Et secundum hoc respondeo ad duas quaestiones distinctionum 37. et 38. de Ordine et voto. Votum autem continentiae, cui in aliquibus annectitur Ordo, est duplex: Quoddam enim est votum simplex, quoddam solemne: nec ista divisio voti est eadem illi divisioni voti. Votum aliud est publicum, aliud privatum, quia et votum simplex et solenne potest esse publicum et privatum, et ita unum unius divisionis complectitur utrumque alterius divisionis. De voto autem solenni et ejus differentia ad votum simplex, postea dicetur, et habetur extra de votis, etc: qui Clerici cap. 1. Rursus in glossa. Votum autem continentiae quatuor modis solemnizatur, sed duo modi sunt, ad quos modi alii duo habent reduci. Uno modo solemnizatur per Ordinis susceptionem. Secundo modo per alicujus Religionis approbatae assumptionem, vel professionem. Tertio modo per habitum professi in aliqua Religione, ubi distinguitur habitus Novitii ab habitu Professi, et iste tertius modus habet reduci ad secundum, quia haec professio Religionis tantum est praesumpta, sicut habetur extra de praesumptionibus. Quarto modo, si aliquis steterit in aliqua Religione approbata per annum, vel annum complete sine contradictione, vel remurmuratione, tunc praesumitur quod tacitam professionem fecerit, et sic solemnizatur votum ejus praesumptive, ac si realiter profiteretur, sicut habetur extra de volo, et voti redemptione, cap. Votum, et extra de Regularibus cap. ex parte in textu, et in gloss. etc. et iste etiam modus continetur sub secundo.

Omnes igitur isti modi voti solemnis reducuntur ad duos primos modos, ubi votum, vel solemnizatur per susceptionem sacri Ordinis, vel per professionem expressam, vel praesumptam Religionis; et de istis omnibus habetur Extra de voto, ubi prius, et sic patet quomodo, et quot modis fiat solemnizatio voti continentiae.

Additur autem hic quod votum continentiae solemne habet aliquid necessario annexum; unde debet venire in publicum, licet fieret in occulto. Patet de profitente aliquam Religionem in qua profitens obligat se ad convivendum aliis illius Religionis, in quam transtulit jus suum, quantum ad omnia, quae non sunt contra Deum et regulam suam, quantumcumque in secreto profiteatur; nam quantumcumque profiteretur in occulto inter ipsum et suum Praelatum, tamen morans in illa Religione ultra annum, ex quo sic se dedit Praelato, tenetur servare votum suum in publico, si Praelatus aliquid in publico praeciperet, alioquin non posset per illum compelli ad aliquid faciendum, quod est falsum. Hoc idem patet in Ordinibus sacris susceptis, quibus annexa est administratio circa Eucharistiam, et votum continentiae, per quae sacer Ordo det venire in publicum, etsi in conclavi conferretur, et ad hoc annexum potest conquiri ab Episcopo, cui se subjicit in susceptione Ordinum, et transtulit se in dominium illius. Ex his igitur, applicando ad propositum, dico quod ex quo votum solemne necessario venit in publicum, quantumcumque fieret in privato, quia vovens transfert se in dominium alterius, quod votum solemne necessario impedit matrimonium.

Sed quae est ratio quare impedit matrimonium? dico quod non illa quam assignant, quia si talis contraheret, peccaret mortaliter, quia sive publice, sive private emisisset votum nedum solemne; sed etiam simplex, peccaret mortaliter, faciendo aliquid contra votum tale vel tale, licet gravius peccaret in frangendo solemne quam simplex, et adhuc gravius in frangendo publicum quam privatum, propter malum exemplum et scandalum aliorum, quia ille simpliciter et uno modo, iste autem dupliciter. Unde semper quocumque voto continentiae jam emisso peccat mortaliter, qui postea contrahit, nisi forte contraheret intentione explicita statim post contractum intrare Religionem.

Sed videtur quod iste etiam peccaret mortaliter, si post votum continentiae jam emissum, cum aliqua aliquo modo contraheret, quia ille peccat mortaliter, qui se a proposito exponit peccato mortali; sed sic se exponit, qui statim post votum continentiae jam emissum cum aliqua contrahit, quia ex contractu se obligat ad reddendum debitum, si petatur, quod non potest stare cum continentia quam prius vovit.

Dico quod non peccaret mortaliter, si post votum continentiae jam emissum contraheret matrimonium, dummodo contraheret cum actuali intentione et explicita intrandi Religionem statim post contractum, ante consummatum; nec in hoc se exponit periculo, quia non obligatur ad reddendum debitum nisi petatur, et si ante volet ad Religionem quam petatur, sine periculo est, quantumcumque moretur cum illa conjuge, quia, ut dictum est prius, redditio debiti non obligat contrahentem, nisi sub conditione, scilicet, si petatur, nec etiam si petatur ante determinatum tempus ab instituente hoc Sacramentum, quia non statim obligantur conjuges ad reddendum debitum, sed post tempus praefixum a legis conditore, et ideo ante illud tempus posset contrahens sine periculo, quantumcumque debitum peteretur, intrare Religionem. Non igitur ratio peccati mortalis est impedimentum de contrahendo matrimonium post votum continentiae jam emissum, ut modo patet, nec quia votum fuit publicum coram facie Ecclesiae, nec quia transgressio voti, sive publici, sive privati, est peccatum mortale; neutrum igitur est tota causa, ut dicit Magister in littera.

Quae est igitur ratio illegitimationis in vovente ad contrahendum matrimonium post votum, sive sit publicum, sive privatum, simplex vel solemne? Dico quod tota ratio et causa est ordinatio Ecclesiae, quae simpliciter illegitimat omnes personas post votum continentiae jam emissum ad contrahendum matrimonium consummatum. Fundamentum autem hujus ordinationis sumpsit Ecclesia a Christo, qui statum virginalis continentiae et Religionis praetulit statui matrimoniali, et reputavit hunc statum favorabiliorem matrimonio, sicut patet de Joanne, * quem Christus vocavit a nuptiis matrimonialibus, quod non fecisset, nisi status ad quem eum vocavit, fuisset simpliciter melior et perfectior, quia Deus non minuit aliquorum perfectionem, sed auget. Exemplo etiam istius Macarius et Alexius, et multi alii Sancti, post contractum matrimonialem reliquerunt uxores incognitas, et adhaeserunt Christo.

Ecclesia igitur, imo Christus, reddidit hunc statum excellentiorem et illum infirmiorem, et ideo illos de statu superiori, scilicet Religiosos, et sacris Ordinibus ordinatos, quos pro eisdem habet, distinguendo ab illis, qui sunt in Ecclesia gradus inferioris, omnino simpliciter illegitimavit ad essendum de illo statu inferiori, et in hoc multum eos honoravit. Patet in aliis. Ratio autem ad hoc est congruitas, quia faciens votum solemne de continendo, vel aliquid, cui annexum est votum continentiae, ut suscipiens sacros Ordines, potestatem corporis transtulit simpliciter in suum Praelatum vel Episcopum, a quo suscepit Ordines, et per consequens quilibet illorum dat alteri potestatem super seipsum, ad cogendum ipsum ad continentiae solemnizationem per votum promissum, sive per Religionis ingressum, professionem, vel per sacrorum Ordinum susceptionem firmam et stabilem observationem. Sed dans alicui rem aliquam ad unum usum, non potest teneri eamdem dare ad usum contrarium alicui alteri. Patet de se; tum, quia res semel data non est amplius sui juris; tum quia si esset, non tamen ad usum contrarium priori, ex quo suo perpetuo se donant, quantum ad corpora sua ad actum et usum contrarium continentiae, quia ad reddendum debitum carnalis copulae, si petatur. Igitur talis contractus post solemne continentiae votum jam emissum, est nullus, et si posset probari quod Professus fecit se alterius, ut Praelati, tunc non tantum impediretur contrahere matrimonium ex praecepto Ecclesiae, sed ex natura talis contractus, et tunc non diceretur non posse contrahere matrimonium, quia post votum tale contrahere esset peccatum mortale, aut quia votum solemne constat Ecclesiae; sed quia ex natura contractus Ecclesia juste adiudicavit istum, qui sic vel sic votum suum solemnizavit, et per consequens totaliter iterum usui contrario se donavit, et se subjecit, ex tunc esse illegitimatum ad contrahendum, et ad iterum usui contrario se donandum.

Ad argumenta quaestionis de voto continentiae, distinct. 38. dico, cum primo diciturquod non minus obligat votum simplex quam solemne, concedo apud Deum, quia ita est peccatum mortale transgressio voti simplicis, sicut solemnis, licet peccatum unum sit gravius altero, et ita aeque utrumque avertit a fine ultimo.

Sed cum dicis ultra, igitur si unum dirimit matrimonium post contractum, et aliud, nego consequentiam, quia aliud est promittere dare aliquid pro futuro, aliud est dare illud absolute de praesenti. Vovens autem continentiam voto simplici, promisit se Deo ad continentiam servandam; promittens autem alicui aliquam rem, non transfert rem promissam in dominium illius, cui illam promittit, et ideo post promissionem ante traditionem rei promissae, promittens manet dominus illius rei, et ideo si eam postea alicui simpliciter et absolute donet, perdet jus suum, et tenet donatio, licet aliquam recompensationem teneatur illi facere, cui illam rem prius promiserat, quia dando illam transfert dominium illius in alium. Vovens autem solemniter per alicujus Religionis professionem, vel alicujus Ordinis sacri susceptionem, omnino et absolute donat se Deo, et obligat se alicui, cui annexum est votum continentiae, et simpliciter transfert se in dominium alterius; et ideo non potest se subjicere alteri dando se alias post tale votum semel emissum. Vovens autem voto simplici ad servandam continentiam, si postea donet se mulieri, et e converso, quantum ad potestatem corporum matrimonialiter, tenet matrimonium, et illa donatio posterior, quia non dedit se prius ad alium usum, sed firmiter hoc promisit. Et ideo frangens promissum peccat mortaliter, et tenetur ad emendam pro fractione promissionis, et est emenda talis, quod quia donavit se postea cum culpa sua, ideo debet reddere debitum cum dolore, et tenetur nunquam exigere; et sic patet quod votum solemne dirimit contractum, et impedit contrahendum; similiter et privatum impedit contrahendum, sed non dirimit contractum.

Sed dices quod est simile de voto simplici et privato, et de voto solemni, et pieo qua ratione unum dirimit contractum, et aliud, et qua ratione unum non dirimit, nec aliud; consequentia est manifesta

Antecedens probo sic; Vovens in privato ita transfert dominium sui in alium, ut in Deum, sicut vovens solemniter transfert se in hominem et in Deum; igitur non potest se alteri dare, sicut nec vovens solemniter.

Dico quod non est simile, quia vovens solemniter transfert se et dominium suum in hominem et in Deum. Vovens autem private transfert dominium sui tantum Deo, vel in Deum. Voluit autem Deus istum, qui emisit tantum votum privatum, et in ordine ad ipsum solum, esse obligatum una obligatione ad ipsum observandum, quam transgrediendo, peccaret mortaliter tantum uno modo. Voluit autem Deus illum, qui vovit solemniter tam in ordine ad Deum quam in ordine ad hominem, et transtulit se in potestatem et dominium utriusque, esse obligatum duplici obligatione, scilicet ad Deum et ad hominem, quas praetermittendo peccaret mortaliter respectu alterius. Unde licet neuter alii posset se donare post votum emissum sine peccato mortali, voluit tamen Deus nullum esse contractum post votum solemne ex obligatione facta sibi et homini, non autem post votum simplex et privatum ex obligatione tantum facta sibi.