Scholium.

Posita definitione et explicatione characteris, ponitur, et fuse probatur rationibus sententia negans eum dari ; et recitantur auctoritates, quas ad hoc adducit D. Thomas.

Hic sunt duo facienda : Primo ostendenda est, vel ponenda ratio communis characteris, in qua omnes conveniunt. Secundo videndum est si aliquid tale sit in anima, cui conveniat ista ratio.

In primo concordant omnes quod character est aliquid spirituale impressum animae in susceptione cujuslibet sacramenti, non iterabilis.

Ex ista ratione communi characteris sequuntur tria : Primum est, quod character distinguit habentem ipsum a non habente, quia si sit aliquid impressum in anima in susceptione sacramenti initerabilis, ergo distinguit suscipientem illud. Secundo sequitur quod character sit signum rememorativum sacramenti suscepti. Tertio quod sit principium assimilans suscipientem alteri habenti ipsum. Sequitur quartum quod conformat aniuam Deo, quia in susceptione hujus sacramenti signat animam configurari et obligari Deo. Potest ergo character dici forma spiritualis impressa animae in susceptione cujuslibet sacramenti non iterabilis, distinguens suscipientem a non suscipiente, et assimilans suscipientes ad invicem, rememorativa existens sacramenti suscepti, et configurans animam Christo.

Sed quomodo se habet iste character impressus animae ad gratiam, quae est in anima ? utrum sit idem, vel aliud ab ea ? Respondeo, quod est aliud a gratia et virtutibus, quia character imprimitur quandoque in susceptione sacramenti, quando gratia et virtutes non infunduntur. Patet de ficte suscipiente Baptismum qui recipit characterem, et non gratiam, neque virtutes, sicut supra dictum est.

Ex hoc sequitur quod character sit quodammodo forma prior gratia, quia cum utrumque sit forma inhaerens animae, et non ex aequo infusae, nec character infunditur posterius gratia, quia potest separari ab ea, et non e converso, ergo dico quod est aliquo modo prior ipsa gratia.

Ex hoc ulterius sequitur quod character sit dispositio ad gratiam, quod patet dupliciter ; si enim sit imperfectior gratia, et prior ea, in eodem subjecto, et non aequaliter, et gratia non sit dispositio ad characterem, ergo sequitur quod e converso character erit dispositio ad gratiam, quia quando aliqua duo sunt in eodem subjecto et non ex aequo, illud quod est prius et imperfectius, est dispositio ad aliud.

Tertio probatur ejus alietas a gratia per hoc quod est indelebilis sic : Character simpliciter et omnino est indelebilis, tam contrarie quam demeritorie ; si enim haberet causam demeritoriam posset corrumpi demeritorie per peccatum mortale, et sic non esset in ficte baptizatis. Nec habet causam contrariam, per quam posset corrumpi, quia nihil supernaturale corrumpitur nisi demeritorie,. et Deo subtrahente manum suam ; corrumpuntur autem charitas, et virtutes, et gratia per peccatum demeritorie ; ergo hoc non est illud.

His suppositis, videndum est circa secundum, si aliquid reale sit in anima, cui conveniat haec ratio ? Et hic dicitur quod non, et ostenditur per rationem, quia ex quibuscumque sanctificatis non formaliter, cujusmodi sunt dedicatio, consecratio, oleum et chrisma, per talem sanctificationem nihil omnino imprimitur in re sanctificata ; ergo in homine baptizato existente in peccato mortali sanctificato non formaliter, nihil omnino sibi imprimitur per sanctificationem baptismalem. Consequentia probatur, quia per rationem ad sanctificationem non formalem, non distinguitur ab ipsis rebus sanctificatis ; non enim distinguitur ab eis nisi quia capax est sanctificationis formalis, sed per hanc rationem non comparatur ad sanctificationem formalem. Antecedens patet inductive in omnibus sanctificatis non formaliter ; sanctificatio enim calicis nihil formaliter ponit in calice, nec sanctificatio Ecclesiae per dedicationem ejus nihil formaliter imprimit sibi ; cessantibus enim verbis, quibus ex institutione deputatur usibus sanctis, nihil formaliter est postea, quod non erat prius.

Item, in homine intrante Religionem per obligationem, qua sanctificatur Deo, nihil formaliter causatur in eo quod non sibi infuit prius, nisi forte respectus quidam ad Deum, de quo postea dicetur ; ergo cum aliquis sanctificatur Deo sanctificatione non formali, in susceptione Baptismi nihil per talem sanctificationem formaliter sibi imprimitur.

Sed quomodo tunc remanet baptizatus obligatus Deo, et sibi configuratus, distinctus a non baptizato, et assimilatus alteri baptizato, si nihil imprimatur sibi formaliter, quod non prius habuit ? Non videtur hoc intelligibile.

Respondeo quod ista conveniunt sibi per actum, quem suscepit, qui jam transiit in praeteritum, et per relationem vel respectum rationis, quia enim talem actum recipit, per istum configuratur, et obligatur Christo, qui illud sacramentum instituit. Per illum enim actum distinguitur a non suscipiente illum actum, et assimilatur illi qui quandoque suscepit ; sicut professus obligans se per votum servare regulam alicujus Religionis, per istum actum, qui jam transiit in praeteritum, sine aliquo absoluto novo, assimilatur alii Religioso illius regulae, et tenetur Praelatus suus ipsum protegere et defendere, sicut Rex receptos in suam pacem et tutelam tenetur tueri et defendere ab adversariis. Non tamen causatur aliquid formaliter in sic susceptis ad pacem, nisi quaedam relatio rationis, per quam tenetur Rex cognoscere eos esse de familia sua. Eodem modo in proposito, in baptizato et sanctificato per Baptismum, est quaedam relatio rationis ad Christum et Deum, fundata super actum receptum, qui jam transiit in praeteritum, adscribentem eum familiae Christi, per quem actum, ut per quoddam signum efficax, Christus recognovit ipsum esse de familia sua. Et ex hoc sequitur relatio rationis ex actu intellectus comparantis ipsum ad Christum, ut ad Dominum, de cujus familia factus est per susceptionem istius actus.

Item, secundo arguitur sic : Non videtur verisimile quod in illo actu in quo quis peccat, imprimatur sibi aliquod donum Dei ; sed fictus peccat in ipso actu recipiendi Baptismum, et non solum quia fictus existens in peccato mortali, sed etiam in ficte suscipiendo ; ergo donum Dei non sibi imprimitur ; nullus ergo character imprimitur in Baptismo.

Item, tertio sic : Dona Dei vel sunt gratis data, vel graium facientia ; si ergo character detur in Baptismo, aut ergo ut donum graiis datum, vel ut gratum faciens. Non primo, quia dona gratis data dantur propter bonum et utilitatem Ecclesiae, ut prophetiae et genera linguarum, quae enuntiat Apostolus 2. ad. Corinth. 9. hujusmodi autem donum non est character, quia non valet alicui (si valet) nisi cui datur. Nec est donum faciens gratum, quia hujusmodi dona non separantur a

gratia in dando, quia non dantur sine gratia, quia Deus non infundit fidem et spem formatam sine gratia, licet postea remaneant gratia corrupta ; nec invenitur alia instantia de donis gratum facientibus, nisi detur in proposito. Et ratio est, quia donum Dei est perfectum, et nullum curat nisi perfecte curet, quia impium est dimidiam a Deo sperare veniam ; ergo cum character possit infundi existenti in peccato mortali et sine gratia, sequitur quod non est gratum faciens.

Item, quarto sic : Nihil frustra ponendum est in actibus divinis, quia Deus et natura nihil faciunt frustra ; sed si poneretur aliquid sic impressum in susceptione Baptismi, videretur poni frustra ; ergo. Probatio minoris, ideo ponitur characterem imprimi, ut cessante fictione sacramentum habeat suam efficaciam ; sed si non poneretur, nihil minus haberet sacramentum suam efficaciam, quia cessante fictione, omnia peccata remittuntur per paenitentiam, et solum per paenitentiam possunt remitti ; sine autem paenitentia non remittuntur, licet ponatur character ; ergo eo posito, vel non posito, sacramentum haberet suam efficaciam, et ita frustra ponitur.

Dices quod recedente fictione peccata commissa ante Baptismum dimittuntur virtute sacramenti Baptismi ; non autem dimittuntur illa, nisi effectus immediatus sacramenti remaneret, quo adscribitur baptizatus familiae Christi, qui dicitur character, quia aliter non esset plus de familia Christi post Baptismum quam ante.

Contra, sicut Deus cum charactere assistit ad remittendum peccata suscipienti Baptismum, ita potest immediate assistere sacramento ad remittendum peccata sine quocumque charactere per solam paenitentiam recedente fictione, et ita potest immediate remittere peccata commissa ante Baptismum, virtute actus suscepti, sine quocumque charactere ; ergo haec ratio concludit quod propter principalem effectum sacramenti, scilicet infusionem gratiae, vel remissionem culpae, non oportet ponere characterem.

Item quinto, quod non est ponendus propter alios effectus, ut scilicet signum configurativum et distinctivum, et hujusmodi ; non enim requiritur ut principium distinguendi, quia recipiens sacramentum sufficienter distinguitur a non recipiente per actum receptum, etiamsi character non ponatur, sicut etiam dedicata a non dedicata, et pacificus a contumaci per sanctificationem non formalem in ea, sed per actum sanctificationis, ut in praeteritum transiit, et per hoc quod unus susceptus est in potestate Begis, alius non, licet nunquam imprimatur character.

Si dicas quod character requiritur, quia disponit ad gratiam, contra, aut requiritur ut dispositio ex parte susceptivi, aut ex parte agentis? Non requiritur ut dispositio ex parte susceptivi, quia anima secundum se considerata summe disposita est ad gratiam ; nihil enim impedit ejus susceptionem nisi peccatum, quod non habet ex se, quia tunc esset creata mala. Nec requiritur propter agens, quia agens quod non potest agere nisi per dispositionem praeviam, non est virtutis infinitae ; sed agens hic est virtutis infinitae ; ergo potest in anima agere, sine dispositione praevia, quantum est ex parte sui.

Item sexto, si character ponatur ut signum rememorativum, hoc est propter dignitatem Baptismi in se, vel ut recepti habeant signum ipsum repraesentativum, aut per comparationem ad beatos in patria, aut ad malos et damnatos in Inferno. Non primo modo, quia nobilius est recepisse gratiam, et fidem, et spem, et hujusmodi, quam actum Baptismalem, et tamen non requiritur aliquod signum rememorativum receptionis actus gratiae, vel actus fidei, quo rememoretur fuisse aliquando sub talibus actibus. Nec tale signum rememorativum requiritur respectu Dei, quia Deus novit quis suscepit tale signum, sive talem actum, et quis non, sine quocumque tali charactere, sicut Rex recordatur quem acceperit ad pacem, et quem non, sine quocumque signo rememorativo reconciliationis pacis. Nec requiritur hoc signum rememorativum respectu Beatorum in patria, quo cogitent beati ipsos aliquando recepisse actum Baptismi, quia nullum signum rememorativum erit quomodo cognoscant ipsos aliquando fuisse sub talibus charitatis actibus et fidei ; ergo nec multo magis requiritur necessario aliquod signum rememorativum, quo cognoscant ipsos fuisse sub actu Baptismi, cum multo magis pertineat ad gloriam suam cognosci fuisse sub actu charitatis et fidei, quam sub actu Baptismi. Nec etiam requiritur propter damnatos in paena tale signum rememorativum, ut ad confusionem eorum cognoscantur fuisse sub actu Baptismi, propter eamdem rationem, quia multo magis est eis confusio fuisse sub actibus charitatis et fidei, et ab illis cecidisse, quam sub actu Baptismi, quia cum illo non semper datur gratia, ut patet in ficto, et ideo minorem ingratitudinem concludit, et per consequens minorem confusionem, cognosci sub actu Baptismi fuisse, quam fidei et charitatis.

Item, nihil ponendum est sine necessitate ; character non est necessarius ; ergo, etc.

Item, nihil est ponendum pertinere ad sacramentum, tanquam aliquid sacramenti, nisi sit explicatum in sancta Scriptura vel ex fide Catholica teneatur, vel explicite ex dictis Sanctorum habeatur. De charactere vero nihil in sancta Scriptura explicatur eo modo quo de eo loquimur, licet fiat sermo de charactere bestiae, quod non est. ad propositum. Nec ex articulo fidei sequitur necessario debere sequi characterem, nec in dictis Sanctorum, secundum istam significationem invenitur. Lege Augustinum, qui saepe de ista materia Baptismi loquitur in suis libris, ut in septem contra Donatistas, et super Joannem, et de Baptismo parvulorum, et nunquam invenies vocabulum characteris in ista significatione, solum enim ponit Baptismum et rem Baptismi, rem vocans gratiam, et sacramentum ipsum verbum cum elemento. Sed si essentialiter pertineret character ad hoc sacramentum quomodocumque, non est verisimile quin de illo aliquando fuisset in se, vel in suo aequipollenti locutus ; etsi enim non neget vocabulum, nihil mirum hoc, quia non ponit, nunquam tamen affirmat illud quod fecisset, si ad sacramentum essentialiter pertinuisset.

Dices quod etsi non inveniatur expresse ab Augustino secundum istam significationem, invenitur tamen ab aliis sanctis, ut a Dionysio in Eccles. Hierarch. cap. 9. et Damasceno ubi prius.

Respondeo, quod isti sancti non sunt locuti secundum istam significationem de charactere, vel suo aequivalenti, ut sigillo vel figuratione. Non Dionysius, nam in illo loco loquitur tantum de solemnitate, quae solebat fieri circa noviter baptizatos, dicens quod baptizatus primo ducendus esset ad Hierarcham, qui divino lumine ipsum primo consignabat, et illa illuminatio erat quaedam consignatio et configuratio ejus ad Deum multis aliis expletis circa ipsum. Demum baptizabat, ita quod ista consignatio et illuminatio erat longe ante receptionem Baptismi, ut ibidem satis patet ; sed character non dicitur imprimi, ante receptionem Baptismi, quia ponitur primus effectus ejus.

Item patet per Vercellensem exponentem cap. 3. Ecclesiasticae Hierarchiae in 6. particula cap. 2. cujus sunt ista verba quae allegantur, ubi dicit secundum istam translationem, ita sursum actum divina beatitudo a sui ipsius participatione recipit, et de proprio lumine, sicut quodam signo ipsi trahit divinum faciens, et communicatorem in Deo manentium, elc.

Nec dictum Damasceni multum est ad propositum in se sine falso intellectu, et male allegantibus ipsum. Non enim dicit quod in nobis in Baptismo sit novae vitae per sigillum regeneratio, sed dicit quod sit novae vitae regeneratio et sigillum. Unde verba duarum clausularum iucognatarum, conjunguntur sibi invicem, ac si diceret, et ex istis duabus propositionibus : homo est animal rationale, asinus est animal irrationale, componeret istam, homo est animal irrationale ; et intelligit ipse sigillum sacramentum Baptismi, quod est signum sensibile, per quod anima configuratur et assimilatur Christo, etiamsi character nunquam esset. Per hoc patet responsio ad Dionysium et Damascenum.

Ad rationem dico, quod haec propositio est falsa, sacramentum non est initerabile et indelebile, nisi quia imprimit characterem, sicut effectum indelebilem, quia omnem effectum, quem habet sacramentum posito charactere. potest habere sine eo, ipso non posito , ergo superfluit ipsum ponere ex sola natura divina, sicut probatum est prius per quartum argumentum, illud videlicet, Deus et natura nihil agunt frustra. Ex eadem enim pactione, qua Deus instituit tale signum, ex eadem assistit ei, ut sit unum signum respectu cujuslibet signati, vel effectus, quem signat, sine quocumque alio dando quod signat.

Item ratio est ad oppositum, nam si ponatur character esse aliquod positivum in anima, potest per divinam potentiam auferri, et ab ea deleri, et maxime cum insit ei accidentaliter, et per accidens. Sed si anima ponatur configurari Christo, per hoc quod suscepit talem actum, qui jam transiit in praeteritum, et per consequens necessarium est ipsum talem recepisse, quia Deus non potest facere quin illum suscepisset, sequeretur quod illa figuratio esset omnino indelebilis magis quam ponendo characterem esse formam inhaerentem animae ; ergo magis salvatur isto modo indelebilitas hujus sacramenti, vel configurationis baptizati ad Christum, quam ponendo characterem.