Articulus 1

Utrum deo competat creaturam amare.

Argumentum 1

Ad primum sic proceditur. Videtur quod deo non competat creaturam amare. Amor enim quamdam passionem animi importat. Sed aliae passiones animi, ut ira, et hujusmodi, non sunt in deo, nisi secundum effectum, et per similitudinem. Ergo nec amor est in ipso.

Argumentum 2

Praeterea, inter multum distantia non potest esse amor; unde amici non optant amicis maxima bonorum, ne amicitia dissolvatur, ut philosophus dicit in 9 ethic.. Sed nulla est tanta distantia quanta creatoris a creatura. Ergo non potest esse amor dei ad creaturam.

Argumentum 3

Praeterea, amor transfert amantem in amatum, ut vivat jam vita amati, ut dicit dionysius.

Sed deus non transfertur in aliquid aliud, cum sit immobilis; sed omnia ad se trahit, ut dicitur joan. 12. Ergo ipse non amat creaturam.

Argumentum 4

Praeterea, amans quodammodo subjicitur amato, inquantum affectus amantis amato informatur, ut supra dictum est. Sed deus nullo modo creaturae subjicitur. Ergo nullo modo amat creaturam.

Argumentum 5

Praeterea, omnis nostra perfectio a divina perfectione exemplatur. Sed omnis virtus perfectio mentis est. Ergo cum quaedam aliae virtutes non sint in deo, ut temperantia, et hujusmodi, videtur quod nec caritas.

Sed Contra 1

Sed contra, sicut essentia sua est exemplar omnis creaturae, ita bonitas sua est causa omnis bonitatis in creatura. Sed cognoscendo essentiam cognoscit omnia quae ab ipsa exemplantur. Ergo amando bonitatem suam, amat omnia quae ab ipsa bonitatem participant.

Sed Contra 2

Praeterea, joan. 3, 16: sic deus dilexit mundum, ut filium suum unigenitum daret.

Sed Contra 3

Praeterea, dionysius dicit quod divinus amor non permisit ipsum sine germine esse.

Corpus

Respondeo dicendum, quod unicuique habenti cognitionem amabile est proprium bonum non solum amore naturali, sed amore animali, sive intellectuali. Unde cum in deo sit sui perfecta cognitio, amat suam bonitatem. Bonum autem alicujus non solum dicitur secundum hoc quod in ipso est, sed secundum quod in alio est per similitudinem.

Unde cum bonitas quae est in creatura, sit similitudo divinae bonitatis, sequitur quod ipse creaturam diligat.

Ad 1

Ad primum ergo dicendum, quod passiones quaedam important in sui ratione aliquam materialem transmutationem; et ideo non possunt transferri in deum, nisi per similitudinem, sicut ira; et similiter illae quae important defectum, ut tristitia, et etiam ira secundum quod ex tristitia causatur. Quaedam vero passiones sunt quae de ratione sui non important aliquid materiale, vel aliquem defectum, sicut delectatio; unde etiam in operatione intellectuali delectatio est, non solum in corporali operatione, ut philosophus probat in 7 ethic.: et propter hoc delectatio in deo potest poni, non quidem ut passio, sed operationem suam simplicem et sine motu consequens per modum intelligendi, ut philosophus dicit in 7 ethic., quod deus simplici gaudet delectatione. Et similiter etiam de amore dicendum est.

Ad 2

Ad secundum dicendum, quod inter multum distantia bene potest esse amor, sed non amicitia: quia non conversantur simul, quod est proprium amicitiae. Deus autem quamvis in infinitum distet a creatura; tamen operatur in omnibus, et in omnibus est: et ideo potest salvari etiam ratio amicitiae.

Ad 3

Ad tertium dicendum, quod amor omnis transfert quodammodo amantem in amatum, sed diversimode.

Uno modo secundum quod amans transfertur in participandum ea quae sunt amati; alio modo ut communicet amato ea quae sunt sua.

Primo ergo modo deus non transfertur in amatum, quod est creatura; sed secundo modo, inquantum bonitatem suam ei communicat; et sic dicit dionysius, quod ipse deus est per amorem extasim passus.

Ad 4

Ad quartum dicendum, quod potentia passiva informatur ex objecto suo; sed potentia activa ponit formam suam circa objectum, sicut patet de intellectu agente et possibili. Unde sicut intellectus divinus non informatur rebus quas cognoscit per essentiam suam, ita nec voluntas ejus informatur rebus quas amat: quia eas per bonitatem suam amat, et amando communicat eis suam bonitatem.

Ad 5

Ad quintum dicendum, quod virtutes quae habent materiam determinatam circa actus et passiones corporales, vel quae important aliquem defectum, sicut fides, non possunt habere exemplar in natura divina, ita scilicet quod illae virtutes in deo sint; sed habent exemplar in intellectu divino, sicut habent reliquae res materiales; et ideo cum caritas nullum defectum nec aliquod materiale importet, invenitur in deo prae quibusdam aliis virtutibus.