DE PRIMO RERUM OMNIUM PRINCIPIO

 CAPUT I.

 Dicendum igitur primo, quod ordo essentialis videtur primaria sui divisione dividi, sicut aequivocum in aequivocata, scilicet in ordinem eminentiae, e

 Istius secundae divisionis utrumque subdividitur, subdi videndo primo secundum, quia jam praedictis consonat. Nam prius, quod est causatum propinquius

 CAPUT II.

 Positis tribus regulis seu maximis, quae instar primorum principiorum a nemine negari possunt, etsi in margine notentur conclusiones, comparat quatuor

 Probat clare conclusione sexta triplici ratione, quod non habet esse ab agente, non posse esse materiatum: sed e contra stat aliquid effici, quod mate

 Haec ex praemissis quatuor satis, habet tamen probationes speciales. Prima est, quia causalitates causarum extrinsecarum perfectionem dicunt, cui non

 Postquam tractavit de membris quartae divisionis, quae est secunda subdivisio secundae divisionis principalis, positae cap. I. et de primo ejus membro

 Circa primam divisionem ordinis positam cap. I. in eminens et excessum, seu in nobilius et minus nobile secundum essentiam ponit duas alias conclusion

 Probatur, quia finis est melior eo, quod est ad ipsum. Hoc probatur sic: quia finis ut amatum, movet efficiens ad causandum sit igitur finis A, effic

 CAPUT III

 Evidenter ostenso, aliquam naturam esse effectivam, conclus. 1. convincit etiam hac conclus. 2. aliquod effectivum esse simpliciter primum a nullo dep

 Tertia conclusio, quod Simpliciter primum effectivum est incausabile. Quarta, actu existit. Quinta, incausabile ex se est necesse esse. una tantum nat

 Ponit quatuor conclusiones de fine, similes quatuor primis conclusionibus de effectivo. Prima, dari aliquod finitivum, ex prima hujus. Secunda, illud

 Ad duas primas conclusiones ostendendas praemitto unam conclusionem talem:

 CAPUT IV.

 Demonstrat conclusionem primam discursu mirabili, primam naturam esse simplicem, de quo agit 1. distinct. 8. quaest. 1. ubi quaest. 3. docet eam non e

 Ista probatur: Primum est pc se agens, quia omni causa per accidens, prior est aliqua per se, 2. Physicorum, text. com. 66. omne per se agens agit pro

 Primam causam contingenter causare quidquid causat, sive mediate, sive immediate, patet ex tertia probatione pro conclusione quarta. Instat quadruplic

 Sexta conclusio: Amare primi entis non esse aliud ab ipso, quia primum efficiens amare primum finem, est incausabile, et hoc est tantum unum. Hinc inf

 Conclus. 8. Intellectus Dei intelligit distincte omne intelligibile, et alia a se prius naturaliter, quam sint. Ratio primae partis, quia id est perfe

 Concludit devote et ingeniose infinitatem naturae primae. Primo ex infinita intellectione intellectus ejus, quia plura intelligere arguit majorem perf

 Tertio probat infinitatem ex identitate intellectionis cum substantia, quia nulla finita intellectio sic identificatur. Hanc rationem non habet i. d.

 Septimo probat infinitatem primi entis ex ejus efficientia, quia secundum Aristotelem moret motu infinito. Circa quod recitat et refutat aliorum expos

 Secundum ultimam viam efficientiae, alii ponunt primum ens infinitum, quia creat, rejicitur, et ostendit inter esse et non esse, tantam esse distantia

 SCHOLIUM X.

 SCHOLIUM XI.

 SCHOLIUM XII.

Scholium.

Conclus. 8. Intellectus Dei intelligit distincte omne intelligibile, et alia a se prius naturaliter, quam sint. Ratio primae partis, quia id est perfectionis. Secundae partis, quia o ne aliud est posterius ipso. Vide de hoc Doct. 1. dist. 2. q. 2. g. Quarta conclusio num. 24. Nota cum ait, se declarasse ens communissime sumptum esse objectum intellectus, loqui de quaest. 19. 20 et 21. de Anima, ubi id praestitit satis fuse, quia non loquitur de Theologia, vel Metaphysica: has enim scripsit post hunc tractatum, ut ostendi in praefatione ad lectorem; neque in Physica vel Logica id declaravit. Sequitur ergo quaestiones de Anima ante hunc tractatum et Metaphysica n scripsisse, de quo in praefatione operis dubitavi. De instantia ibi contra istam, vide Mauritium.

Intellectus primi intelligit actu semper necessario et distincte, quodcumque intelligibile, prius naturaliter quam illud sit in se.

Prima pars, scilicet quod potest cognoscere quodcumque intelligibile, probatur sic: quia hoc est perfectionis in intellectu posse distincte, et actu intelligere, imo necessarium ad rationem intellectus, quia omnis intellectus est totius entis communissime sumpti, ut alibi declaravi; nullam autem intellectionem potest habere intellectus primi, nisi eamdem sibi ex proxima: ergo cujuslibet intelligibilis habet actuale intelligere et distinctum, et hoc idem sibi. Probatur etiam prima pars aliter, per hoc quod artifex distincte cognoscit omne agendum antequam fiat, alias non perfecte operaretur, quia cognitio est mensura juxta quam operatur; ergo Deus omnium producibilium a se habet notitiam distinctam actualem, vel habitualem saltem, et priorem eis. Contra istam instatur, quia ars universalis sufficit ad singularia producenda. Secunda pars de prioritate probatur, - quia quidquid est idem sibi, est ne-, cesse esse ex se, ex quinta tertii et prima quarti; sed esse aliorum a se intelligibilium, est non necesse esse ex se, ex sexta tertii; necesse esse ex se, est prius natura omni non necessario. Probatur aliter, quia esse omnis alterius a se dependet ab ipso, ut a causa, ex decimanona tertii; sed in ipso ut causa est alicujus talis, necessario includitur cognitio ejus ex parte causae; ergo illa prior est natura ipso esse cogniti.