Acta Francisci Pp. 569

Verbo aedificare. Hic est Deus quemIsaias «Deum Amen » (Is 65, 16) bis infra

vocat, inconcussum fidelitatis erga foedus fundamentum. Cogitari potest

Graecam Bibliorum versionem, dum « esse firmum » cum « comprehendere »

verteret, textum funditus immutavisse, biblica notione erga Deum fiduciae

in Graecam comprehensionis rationem translata. Attamen haec versio, quae

sine dubio dialogum cum Hellenico cultu constituebat, a dynamica altaque vi

Hebraici textus aliena non est. Etenim firmitudo quam Isaias regi pollicetur

per Dei agentis eiusdemque unitatis comprehensionem transit, quam Ipse

vitae hominis suique populi historiae tribuit. Propheta ad Domini vias intel-

legendas cohortatur, in Dei fidelitate sapientiae consilium reperiens quae

saecula moderatur. Sanctus Augustinus summatim « comprehendere » et

« firmum esse » suis in Confessionibus perstrinxit, cum de veritate loqueretur

cui committi staturi possunt: « Et stabo atque solidabor in te, in forma mea,

veritate tua ».17 Ex contextu novimus sanctum Augustinum rationem osten-

dere velle quo pacto credibilis haec Dei veritas, quemadmodum ex Bibliis

emergit, eius sit fidelis annorum decursu praesentia, eius facultas tempora

simul complectendi, hominis dierum colligendo dissipationem.18

24. Isaiae locus, hoc sub lumine lectus, ad quandam considerationem

ducit: cognitione homini opus est, veritate opus est, quia, ea dempta, non

sustinetur, non progreditur. Fides sine veritate non salvat, nostros gressus

securos non reddit. Pulchra manet fabula, nostrorum felicitatis desideriorum

proiectio, aliquid quod ad mensuram illam nos satisfacit qua nos fallere

volumus. Aut in pulchram quandam redigitur animi affectionem, quae

consolatur et fovet, sed animo nostro mutanti, temporum vicissitudinibus

subicitur, nec continuatum vitae iter sustinere valet. Si fides ita esset, Achaz

rex recte ageret suam vitam ac sui regni securitatem animi quadam commo-

tione in discrimine haud ponens. At contra suam per intraneam coniunctio-

nem cum veritate fides novam lucem ministrare valet, quae regis rationes

praetergreditur, quandoquidem longius videt, quia Deum agentem intellegit,

suo foederi suisque repromissionibus fidelem.

25. Fidei coniunctionem cum veritate revocare hodie magis quam

umquam est necessarium, utique propter veritatis discrimen in quo versa-

mur. In hodierno cultu saepenumero mos est veritatem suscipiendi techno-

17 XI, 30, 40: PL 32, 825. 18 Cfr ibid., 825-826.