Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale556

totum vitae cursum illuminat, quandoquidem ad nos a Christo resuscitato

pervenit, matutina stella quae non occidit.

Fallax lux?

2. Attamen de hoc fidei lumine loquentes, nostros complures aequales

contraria dicentes audire possumus. Hodiernis temporibus hoc lumen anti-

quis societatibus sufficere posse est cogitatum, at minime esse aptum novis

temporibus, homini qui adolevit, qui sua ratione gloriatur quique nova via

futurum vestigare studet. Hoc sensu lux fallax videbatur fides, quae impe-

diebat quominus homo cognoscendi audaciam coleret. Nietzsche iuvenis ad

periculum adeundum Elisabetham sororem invitabat, ut « novas semitas [...]

in dubitatione proprio arbitrio procedendi » calcaret. Illud quidem addebat:

«Hoc loco hominum viae seiunguntur: si vis animae pacem felicitatemque

attingere, habe sane fidem, sed si veritatis vis esse discipulus, tum vestiga ».3

Credere ab inquirendo prohibet. Ex hoc loco sumens initium, Nietzsche suam

reprobationem adversus christianam doctrinam producet, quippe quae

humanae exsistentiae vim extenuaverit, cum vitae novitatem vicemque

adimeret. Fides tunc quaedam lucis esset deceptio, quae nostro hominum

liberorum itineri futurum in aevum officeret.

3. Hoc in processu fides tenebris iugatur. Creditum est eam conservari

posse, ei locum reperiri, ut cum lucis ratione una esset. Spatium patebat fidei

ubi illuminare non valebat ratio, ubi homo nimirum certitudines iam habere

non poterat. Tunc fides tamquam in vacuum iactus visa est, quem, deficiente

luce, facimus, caeco sensu compulsi; vel uti subiectiva lux, quae cor fortasse

calefacere, privatum solamen afferre valet, sed tamquam obiectivam commu-

nemque lucem ad iter collustrandum se exhibere ceteris non potest. Attamen

paulatim conspectum est rationis lucem sua vi futurum satis collustrare

non valere, quod tandem sua in obscuritate manet et hominem ignota

pertimescentem reliquit. Sic homo magnam lucem, magnam veritatem vesti-

gandam reliquit, ut in parvis luminibus quiesceret, quae brevia momenta

illuminarent, quaeque viam munire non valerent. Cum lux deficit, omnia

confunduntur, discerni non potest bonum a malo, via quae ad metam ducit

ab ea quae nos in circulos iterabiles, sine certo cursu, perducit.

3 Brief an Elisabeth Nietzsche (11 Iunii 1865), in:Werke in drei Bänden, München 1954, 953s.