CAPUT XXX.

De solutione trium, quaestionum, scilicet utrum non ens ex quo est generatio sit pura privatio vel non, et an materia generationis sub duobus contrariis sit una vel plures, et an res generantur ex ad invicem.

Sed tunc iterum quaeret aliquis, utrum hoc non ens quod privat id quod simpliciter dicitur esse, sive formaliter ens, sive sensatum ens, sive substantialiter ens : haec enim, sicut praelibavimus, similiter esse dicuntur sicut pura privatio vel altorum contrariorum : puta si. dicimus materiale esse non ens, et formale corpus ens : utrum tunc terra et grave, id est, subjectum cum contrario supponatur per non ens, et ignis et leve supponatur per ens in quod est generatio: aut non sit ita, sed forma terrae et contrarium unum quod est grave sit ens, et forma ignis et levo similiter, sed sola materia utraque forma privata sit non ens ex quo est generatio. Quaeret autem iterum aliquis, an materia generationis est una sub duobus contrariis, an alia. Et iterum quaeret aliquis consequenter, an generatio fiat ita quod generentur res ex ad. invicem una ex. alia, et e converso, sicut patet in elementis., quorum unum generatur ex alio, et e converso : aut generantur ex adinvicem, ut ex contrariis: quia tunc nulla esset quaestio, utrum non ens supponeret alterum contrariorum : quia certum esset quod non supponeret : hoc antem praecipue dubium est in simplici generatione elementorum : quia illis primo insunt contraria, et gratia illorum insunt omnibus aliis, scilicet terrae, aquae, aeri, et igni.

Solutio autem omnium illorum est, quod in privatione supponitur contrarium alterum, et ex ad invicem fiunt generationes super materiam unam quae est subjectum mutationis : et haec materia est una subjecto et essentia materiali, sed. duplex secundum esse : quia aliud esse habet sub uno contrariorum, et aliud sub alio, cum esse sit actus formae in. materia : et ideo duarum formarum contrariarum linum esse in una materia esse non potest. Sciendum enim, quod. niateria habet diversam rationem et nomen, secundum quod comparatur diversis . In transmutatione enim cujus ipsa est principium aliquo modo, tria sunt, scilicet terminus a quo, et terminus ad quem, et Ipsa etiam transmutatio : et hoc dupliciter consideratur, scilicet prout est motus quidam, et prout est ipsa generatio unius et corruptio alterius, una mutatio existens penes terminos diversificata. Si igitur transit terminus a quo, ipsa necessario in privatione quae dicitur non ens, supponit contrarium : quia non est motus nisi de contrario ad contrarium. Unde Aristoteles In quinto Physicorum dicit quod de non albo fit album, et non de quolibet non albo, quia non de linea, sed de non albo quod est nigrum, vel medium inter album et nigrum : medium autem comparatum extremo, est extre- mum : si autem comparatur ad. terminum ad. quem, tunc supponit privationem cum aptitudine, quam inchoationem formae alibi diximus, ad recipiendum formam. Debes enim scire quod privatio dupliciter est dicta, scilicet active et passive, hoc est, privans et privata. Privatio autem privata habuit habitum aliquando, sed corrupta sunt in ipsa principia habitus relicta tantum substantia, sicut caecitas est privatio habitus : et ideo ab ipsa non est regressus ad habitum. Est autem alia privatio privans contrarium habitui, et habens habitum contrarium aliquo modo : et hoc est continue desiderans habitum et formam, sicut divinum et optimum, sicut turpe desiderat bonum et foemina marem : et haec est privatio quae supponitur in non ente, quando dicit quod generatio est ex non ente in ens. Si autem comparatur ad ipsam mutationem, ut est motus tantum, tunc vocatur materia physica, quae est In potentia : quia sicut dicit Aristoteles in tertio Physicorum, motus est endelechia existentis in potentia secundum quod est in potentia. Si autem comparatur ad motum prout generatio unius est corruptio alterius, tunc ipsa est actu informata forma contrarii : quia nihil corrumpitur nisi actu ens. De his ergo dubltabilibus in tantum dictum sit.