CAPUT VII.

De solutione quaestionis ante habitae, scilicet qualiter aliquo fit augmentum quoad id quod augetur.

Quoniam autem de his quaesitum est sufficienter, oportet nos tentare invenire ante habitae, quaestionis solutionem, servantes omnem augmenti considerationem, scilicet quod augmentum fit eo manente quod augetur in esse et ratione substantiali, et quod augmentum fit adveniente aliquo, et recedente aliquo fit diminutio. Adhuc autem secundum quodcumque signum, id est, partem sub forma membri signabilem quae sensata est, ita quod sensibilibus qualitatibus distincta et distinguibilibis sit per sensum in id quod augetur est facta majus in augmento, et minus in decremento. Servabimus nihilominus exclusionem inconvenientium supra dictorum, scilicet quod corruptio non est vacuum quod augetur vel diminuitur, et quod duae magnitudines non possunt esse in eodem loco proprio, et quod augmentum non sit in partem incorpoream. Causam autem augmenti suscipimus dicere distinguentes prius quot modis dicitur unumquodque. Dicamus quod anhomiomera, id est , membra dissimilia, augentur per hoc quod homiomera, id est, similia membra quae in compositionem eorum veniunt, augentur, eo quod dissimilia ex similibus componuntur. Demum dicimus quod caro et os et unaquaeque partium talium quae pars homiomera est, est duplex, quemadmodum unumquodque aliorum quae speciem sive formam habent in materia quae sunt omnia similia in partibus, in quorum diffinitione cadit materia, ut lignum, lapis, et nervus, et cartilago, et hujusmodi physica

corpora, vel partes similes physicorum corporum, unumquodque istorum dicitur materia et species, hoc est, in materia consideratum, vel quod stat sub forma habens esse et actum formae. Dicamus ergo quod quaecumque pars secundum formam accepta corporis similis augetur : sed non quaelibet secundum materiam accepta augetur adveniente aliquo, et recedente aliquo quodlibet secundum formam diminuitur, et non secundum materiam.

Oportet autem hoc per simile intelligere, quemadmodum si quis mensurabit eadem mensura sicut utre de corio facto molli aqua : tunc enim uter se habet sicut membrum dictum secundum formam, et aqua influens et effluens se habet sicut pars dicta secundum materiam : et ideo causa materialis influens et effluens partibus formalibus aliud et aliud generatur materialiter, manentibus semper partibus secundum formam dictis. Sic igitur utique augmentatur materia carnis, sed non unicuique parti materiae aliquid aliud generatur : sed hoc quidem defluit, hoc autem advenit: parti autem dictae secundum formam et speciem aliquid advenit quaecumque minima secundum sensum accipiatur.

Quod autem sic pars dupliciter accipiatur secundum materiam et formam, magis quidem manifestum est in anhomiomeris : haec ita enim habent conjunctionem ad formam, quod divisa ab actu formae etiam nomen amittunt : verbi gratia in manu. Patet enim in illis manifestius , quod pars est alia materialis, alia formalis : quia caro mortua minus amittit de ratione sua et nomine, quam mortua manus : quia manus mortua nec nomen, nec rationem habet manus : sed tamen haec caro dicitur aliquo modo caro,

licet non proprie. Et ex hoc manifestum est, quod augmentum fit proportionatum his partibus desuper dictis. Quapropter contingit aliquo modo verum esse, quod quaecumque pars signata carnis aucta est: quia formaliter ex alio modo non contingit esse : quia materialiter non est verum.

Et totum factum est majus aliquo adveniente quod vocatur cibus, et contrarius est aucto quando est dissimilis sibi ante digestionem et dissimilationem, et per decoctionem virtute nutritiva et augmentativa transmutatur et efficitur similis, et in eadem parte specie cum parte qua) augetur. Verbi gratia si. sicco velut ossi advenit cibus humidus, transmutatur a virtute ossis et fit siccum : et tunc unitur ossi, et cibat ipsum, et auget : unde convenit uno modo simile simili augeri, quia in fine nutrimentum est simile : et alio modo convenit contrarium contrario augeri, quia in principio nutrimentum dissimile est.