CAPUT XIV.

De inquisitione secundum duas opiniones qualiter ex elementis generantur mixta physica corpora.

Inquiramus autem nunc qualiter mixta physica corpora constituuntur ex. elementis. Duae enim sunt opiniones de elementis, quarum una est quod elementis sit aliquid commune quod est materia una :

et illis necesse est dicere, quod elementa transmutantur ad invicem : quoniam quocumque istorum dicto et concesso, necesse est reliquum concedere. Si enim elementorum communis est materia, tunc est ipsorum transmutatio ad mercem ab unitate et cornui unitate potentiae quae in materia est, et est potentia ad formam : cum enim habeat potentias ad dictas formas elementorum, et in illa potentia sit aliquo modo formalis et quasi inchoatio formae, necesse est quod de una ad aliam transmutetur formam. Quicumque enim dicunt elementa non generari ex ad invicem, sicut Empedocles, illi etiam non dicunt quod unumquodque elementorum fiat a qualibet parte mixti corporis : sed dicunt quod elementa fiunt ex mixto corpore,sicut lapides, et lateres ex pariete qui compositi sunt in pariete et non mixti : et hoc dictum eorum est inconveniens : quomodo enim potest aliquis dicere, quod ex elementis sic compositis et non mixtis erunt carnes, et ossa, et unumquodque aliorum corporum mixtorum ? si enim componantur elementa tantum et congregantur, manebunt in essentiis et actionibus suis : et sic ignis in una parte compositi erit adurens, et aqua fluens, et terra incontinua, et aer expirans. Similiter ignis si non ligatur alterantibus aliquibus, citius ibit sursum, et terra descendet deorsum i idem et de mediis intelligitur elementis : et sic nunquam constabunt ut faciant ossa et carnes et hujus. Licet autem haec opinio Empedoclis sit expresse falsa, et alia vera qua) dicit materiam esse unam et transmutari elementa ad invicem, tamen habet quaestionem quomodo ex alterutris elementis, scilicet formalibus et materialibus generantibus et convenientibus simul, aliquid praeter elementa potest generari, quod ridiculum est eorum, nec omnia simul. Dico autem verbi gratia, ex igne est aqua, et e converso ex aqua est ignis per transmutationem eorum ad invicem super materiam communem : et hoc est manifestum. Sed utique videmus quod etiam ex eis generantur caro, et medulla

et alia hujusmodi: quomodo ergo ex. elementis generantur illa? et ex elementis enim qui dicunt, ut Empedocles dicit, quod omnino nec est movens quo illa ex elementis generentur : secundum eos enim necesse est unumquodque mixtorum non mixtum, sed compositum esse, sicut paries componitur ex lapidibus et lateribus : talis enim mixtura quae non vera est mixtura, sed compositio est ex salvatis in esse suo elementis secundum partes per quas ad invicem compositis : et secundum eos contingit per compositionem constitui carnem, et unumquodque aliorum : ergo etiam secundum eos contingit quod a qualibet parte carnis generetur aer, et aqua, et terra, et sic de alus.

Et huic dicto est simile, sicut si nos ceram slgillaremus duobus sigillis imprimendo non in una parte utriusque sigilli formam, sed potius in una parte circulum, et in alia parte pyramidem : et hoc est falsum, quia nos videmus quod ex unaquaque parte generatur quodlibet elementum: et hoc manifestum est ex carnis mixtione, quia ex omnibus quaelibet pars carnis constituitur elementis: sed eis qui. dicunt ut Empedocles dicit, non convenit sic resolvi quamlibet partem carnis in quodlibet elementum : sed potius resolvitur una pars in unum, et alia in aliud, sicut paries resolvitur in lapides et lateres, ita quod lapis egreditur ex alio loco, et ex alio egreditur later. Intelligendum autem quod dicitur de parte quantitativa mixti, quod, resolvitur in quodlibet elementum, non de qualibet parte essentiali : quia partes essentiales sunt mixta elementi quae sunt in mixto secundum esse plurimum salvatae, ut supra in primo libro diximus. Similiter antem et in alia oppositione quae dicit, quod una est materialis natura elementorum et transmutatio ad invicem.

Est autem adhuc alia quaestio, quomodo erit aliquid ex ambobus elementis, scilicet materiali et formali vel superiori et inferiori, quia de aliis non est tantum dubium. Verbi gratia, calido et frigido, vel ex igne et aqua. Si enim dicatur calorem esse ex ambobus, vel aliud aliquid quod eorum neutrum est et non ibi compositio : salvatorum autem ambo corrumpuntur, aut alterum : si ambo, tunc non relinquitur ibi aliquid de hujusmodi materia : ergo caro non erit ibi aliquid nisi. materia elementorum compositorum, quod falsum est. Si autem alterum corrumpitur, tunc alterum generatur purum et non mixtum elementum : et sic iterum non fiet caro , vel os.