CAPUT XII.

Quae qualitates in quolibet elemento plus dominantur.

Licet autem unumquodque elementorum ex duabus constituatur passionibus, sive qualitatibus, tamen una plus quam alia convenit sibi : et ideo magis est sibi adhaerens. Terra enim est magis sicca quam frigida : aqua est magis frigida quam humida : aer magis humidus quam calidus :.ignis magis calidus quam siccus. Nec hoc ideo dictum est, quod siccitas in terra major sit, ut dicit Avicenna, quam in quolibet alio elemento : vel frigiditas in aqua major est quam terra : quia hoc falsum est : sed cum duabus qualitatibus constituatur elementum velut propriis passionibus, una earum fluit In essentialibus illius elementi, et est sibi magis propria quam alia . Est enim per se manifestum, quod ex motu est calor in materia quae potest calefieri : necesse est ergo quod in materia ille maxime profundetur calor, qui est perpetuo juxta velocissimum motum. Ignis enim, ut dicunt Philosophi, undique attingit concavum sive cameram coeli lunae : et ideo calidum profundatur magis in ignis materia quam siccum. Cum autem vis motus minor sit in eo quod medium conjungitur quam in eo quod est In immediatum, sicut dicit Alpetragoras, et per se patet, calidum non ita abundat in materia aeris, sicut in materia Ignis : ergo nec adeo siccabit materia calidum aeris sicut calidum ignis : remanebit igitur humidum spirituali humido: et quia humidi est non terminari proprio termino, erit verissime humidum : quia extra se fluit a centro rei ad circumferentiam et ultra : et hoc est humidum cum calido, ut supra diximus : propter quod humidum aeris erit sibi maxime proprium. Recedente autem materia plus a principio caloris quod est motus, deficit calidum, oritur frigidum faciens ad se fluere humidum primo, hoc est, a circumferentia ad centrum : et hoc est humidum aquae, quod non est vere motus humidi : et ideo humidum secundum naturam et dominium actus humidi non est In aqua, sed potius in aqua frigidum, quod est densans et

convertens aereum in corporali humido. Id plenum autem a principio caloris recedente materia, superabundabit frigidum exprimens humidum in toto, ideo remanet siccum stans in seipso et ad seipsum conversum, quod vere est siccum : et hoc erit terrae : siccum enim cum calido non vere stans termino suo, et non convertitur ad seipsum, cum semper ebulliat. Ex his patet ratio quare una qualitas magis est propria uni subjecto quam alia.