CAPUT IX.

Et est digressio declarans qualiter virtutes contrariorum aequantur in mixto.

Attendendum hic quomodo Auctores praecipui dicunt esse aequatas aequaliter potentias miscibilium in mixtura : hoc enim videtur stare non posse, cum eorum quae aequatas aequaliter habet potentias, tanta sit virtus resistendi, quanta et agendi : et ita quoniam habent aequatas aequaliter potentias, nec agent ad invicem, nec patientur ad invicem. Adhuc autem objiciant contra haec Avicenna et abbreviator ejus Algazel, quod secundum hoc mixtum aequaliter habet de omnibus elementis : quis ergo erit motus illius mixti, aut quis locus? Quilibet enim motus secundum triplum erit sibi tam violentus quam naturalis, et similiter est de loco. Sequeretur etiam ex hoc, quod omnis mixtio omnium mixtorum esset una commixtio : sicut enim mixtio carnis est ex omnibus aequatis aequaliter, ita etiam et mixtio ossis, et sic ex similibus ex qualitate et quantitate sunt os et caro, quod absurdum est.

Unde intelligenda sunt praemissa sic, quod sit dupliciter aequalitas, scilicet rei secundum qualitatem et virtutis similitudinem, in intensione, et aequalitas proportionis ad quoddam alterum : rei autem aequalitas secundum dicta Auctorum physicorum in nullo potest esse commixta : proportionis autem aequalitas est ad alterum quod est generatum constituere in specie et forma : quia omnis mixtio naturalis propter generationem est ad generationem ordinata : et tunc aequa litas proportionis est quod transit ibi de quolibet, quantum sufficit ad illius rei propter quam mixtio est, generationem : vocatur autem a Philosophis prima aequalitas arithmetica, quae est aequalium in quantitate. Secunda vero vocatur aequalitas secundum medietatem geometricam , quae est similium in qualitate et aequalium in quantitate : haec enim agunt et patiuntur ad invicem, ita quod de qualibet qualitate in altero est quantum sufficit alterationi quae est ordinata ad formam speciei carnis, vel ossis, vel hominis, vel equi, vel hujusmodi talium. Si autem aliquis dicat, quod si aliquid commixtum aequaliter, et ideo aequaliter sentiat excellentias, sicut caro hominis, ipse dicit falsum : quia Aristoteles dicit, quod abundat terra in carne et aqua : et ideo etiam illa aequalitas non est simpliciter, sed ad formam hominis ordinata : sed verum est quod corpus hominis magis accedit .ad aequalitatem coeli per recessum ab actu excellentiae contrariorum, et ideo melius inter animalia sentit secundum tactum, et prudens est solum inter animalia : sed de hoc sermo habebitur alibi.