ARTICULUS V.

Virum omnium creaturarum sit materia una ?

Ad quintum proceditur sic :

1. Omne creatum non ens in alio prius est omni creato ente in alio : sed omne creatum est ens in alio praeter materiam, materia autem non est ens in alio : ergo materia prius est omni creato.

Quod autem omne creatum praeter mate riam sit ens in alio, probatur sic : Ens creatum praeter materiam, vel est substantia, vel accidens. Accidens autem est ens in alio : substantia vero praeter materiam, vel est forma, vel compositum : forma vero est ens in alio. Similiter compositum : quia in suis componentibus. Tunc probatum est, quod materia sit prior omni creato, cum sola sit ens non in alio. Sed quidquid est prius, et non est prius tempore vel ordine solum, secundum quod ipsum est prius ad alia, habet causalitatem ad. illam, et non causalitatem efficientis, vel formae, vel finis : ergo materiae : et ita causa materialis est una in omnibus.

2. Item, Potentia materialis est, quae seipsa non reducitur in actum : haec es

in omnibus spiritualibus et corporalibus substantiis : ergo materia erit in omnibus : potentia enim materialis non est sine materia.

3. Item, Post unum indivisibile in essentia et substantia, non est nisi multitudo substantiae et essentiae : sed unitas indivisibilis essentiae et substantiae est in prima substantia quae est Deus : ergo in omnibus substantiis quae sunt post primum, est multitudo : sed prima multitudo est materiae et formae : ergo in omnibus erit materia et forma.

4. Item, Dicit Boetius, quod " quidquid est citra primum, est hoc et hoc : " sed citra primum, hoc et hoc est materia et forma : ergo in omni quod est citra primum, est materia et forma. Quod autem una materia sit in omnibus, hoc videtur expresse dicere Augustinus in auctoritate supra posita in praecedenti articulo immediate, ubi dixit : " Non erat aliquid, non color, non figura, non corpus, non spiritus : non tamen omnino nihil : erat enim quaedam informitas sine ulla specie. " Ubi ad eamdem materiam videtur aptare formam coloris, et figurae, et corporis, et spiritus.

5. Item, In omni ordine secundum supponit prius : ergo in ordine compositionis secunda praesupponit primam : sed secunda compositio est substantiae et accidentis, prima autem materiae et formae : ergo ubicumque est reperire secundam, et primam : sed in corporalibus et spiritualibus creatis invenitur secunda : ergo in omnibus erit reperire est primam : et sic omnia habebunt materiam et formam.

Quod autem in omnibus sit compositio secunda, per inductionem patet : corpora enim habent proprietates et accidentia. Similiter spiritus recipiunt bonitates et illuminationes fluentes a primo.

Contra :

Quorumcumque non est idem genus, illorum non est eadem materia, sicut dicit Aristoteles in primo Metaphysicae : sed corruptibilis et incorruptibilis non est idem genus, sicut ibidem habetur : ergo non est eadem materia : ergo substantiae spiritualis et non spiritualis, corporei et non corporei non erit genus unum neque materia una.

Solutio. Quidam concedunt, quod omnium est materia una et spiritualium et corporalium substantiarum. Quod autem in quibusdam est cum quantitate, et in quibusdam cum contrarietate, et in quibusdam cum forma, substantiali et accidentibus spiritualibus, sicut sunt scientia, et illuminatio, et hujusmodi, hoc accidit materiae ex perfectione sui a forma : quandoque enim perficitur ita quod determinatur tota potentia materiae ex creatione : et sic nullo modo post perfectionem erit in potentia ad aliud. Unde oportet, quod tunc sit sine quantitate : quia omne quantum est in potentia ad motum. Quandoque autem ita perficitur, quod remanet in potentia ad ubi et non ad formam, et tunc est cum Quantitate sine contrarietate, ut est in superioribus corporibus. Quandoque autem remanet in potentia ad ubi et ad formam, et tunc est cum quantitate et contrarietate : et tunc dicunt, quod secundum quod perfectio ejus descendit a prima causa, ita determinatur potentia ejus plus vel minus.

Ad argumentum autem quod contra est, respondent quod Augustinus loquitur de materia prout proportionatur ad actum. Unde cum potentia talis diffiniatur per actum, secundum differentiam ipsorum actuum ponit diversitatem potentiarum : nihilominus tamen substantia materiae non proportionata actu una est.

Si quis aliter vellet dicere, dicet quod non omnium substantiarum est materia una, quemadmodum dicit auctoritas Ari-

stotelis : et secundum hoc substantia dupliciter componitur : in quibusdam enim substantiis est compositio ex materia et forma, sicut in generabilibus et corruptibilibus, quorum neutrum praedicatur de substantia composita : compositum enim neque materia est, neque forma : unde in talibus universale quod praedicatur de composito, non accipitur a forma materiae, seda forma totius conjuncti. In quibusdam autem non. est talis compositio, sed ex quo est et quod est, quemadmodum dicit Boetius : et quo est est forma totius, quod est autem dicit ipsum totum cujus est forma : et haec compositio est in incorruptibilibus et in ingenerabilibus, in quibus forma totius non differt a forma materiae : quia non habet materiam : ergo ipsum totum quod supponitur per quod est, non habet distinctionem a materia propter eamdem causam. Et hoc praecipue verum est in spiritualibus substantiis, in quibus non est accipere compositionem nisi suppositi et naturae cujus est suppositum illud.

Si autem quaeritur, qualiter debeat significari ? Dicendum quemadmodum dicit Aristoteles in primo de Caelo et Mundo , quod cum dico hoc caelum, dico materiam : sed cum dico caelum, dico formam. Similiter cum dico hunc Angelum, vel hanc animam, dico suppositum : et cum dico Angelum vel animam, dico naturam cujus est suppositum illud : et ideo in talibus et quod est et quo est praedicantur de supposito.

Dicimus ergo ad primum, quod ratiocinatio bona est : sed ens non in alio non est descriptio tantum materiae, sed est descriptio materiae et quod est : et ideo non oportet, quod in omnibus sit una materia.

Ad aliud dicendum, quod materiale minus dicit quam materia. Potentia

enim materialis, vel potentia habens aliquam proprietatem materiae, ut recipere, et non seipsa reduci in actum sed per alterum : et haec est potentia in spirituali substantia principiata ex quod est, et ideo ex materia.

An aliud dicendum, quod prima multitudo non est materiae et formae, nisi in quibusdam, ut praedictum est.

Et per hoc patet solutio ad sequens.

Ad ultimum dicendum, quod prima compositio substantiae est ex quo est et quod est, vel materia et forma : unde hanc vel illam semper supponit compositio secunda, sed non hanc determiminate.