ARTICULUS III.

Qualiter odor immutat per evaporationem ?

Tertio quaeritur, Qualiter odor immutat per evaporationem ? In hoc enim differunt odores ab omnibus aliis sensibilibus.

Dicit enim Aristoteles in primo de Sensu et de sensato, quod odor est fumalis evaporatio. Fumalis autem evaporatio est ab igne.

Sed contra hoc objicitur sic primo:

1. Quaecumque sunt simul circa easdem differentias, si differentiae unius sentiuntur per evaporationem, necesse est etiam per evaporationem sentiri differentias alterius: odor et sapor sunt circa easdem differentias, ut dicit Philosophus: ergo si odor est per evaporationem, necesse est saporem per evaporationem fieri, et hoc est falsum.

Si forte dicatur, quod sapor est in grosso et humido, et odor in subtili evaporatio humido, secundum hoc odor et sapor non differunt nisi per subtile et grossum: et secundum hoc odor non erit nisi quidam, subtilis sapor: sicut autem differunt objecta, ita differunt sensus: ergo odoratus est quidam subtilis gustus,

2. Praeterea, Non lit evaporatio nisi quibusdam partibus subtilioribus a corpore evaporante: partes autem illius corporis sunt, in quibus est humidum saporosum: ergo videtur, quod humidum saporosum sit in vapore odorum: ergo sapores deferuntur cum odoribus, et discernuntur cum eis per olfactum, quod falsum est: ergo et hoc est falsum, quod odores fiunt per evaporationem,

3. Item, Si. differentiae odorum sunt circa differentias saporum., et differentia cum sit qualitas et forma,, non est separabilis actu ab eo cujus est differentia et forma, tunc non contingit differentias odorum in aliquo inveniri in quo non inveniuntur differentiae saporum: sed differentiae saporum numquam inveniuntur in evaporatione: ergo nec odores sunt per evaporationem.

Quod si concedatur, objicitur in contrarium sic:

Membrum illud quod excellenter est calidum et principium caloris in respirantibus, necesse est habere mitigationem caloris per inspiratum aerem: ergo similiter membrum quod excellenter est frigidum, necesse est habere mitigationem frigoris per aliquod quod est actu calidum pertingens ad ipsum: hoc autem membrum est cerebrum: ergo aliquid actu calidum oportet pertingere ad cerebrum: et non potest nisi per evaporationem: ergo necesse est per evaporationem pertingere i sed nullum sensibile orfanum suum immediate habet a cerebro, nisi odor: ergo necesse est odorem per evaporationem pertingere ad cerebrum..

Quaeritur etiam circa hoc, Quae est differentia inter fumum evaporativum,

et exhalationem ? Haec enim, omnia nomina attribuuntur odoribus.

Solutio. Dicimus, quod odores semper fiunt per evaporationem.

Ad primum ergo dicendum, quod hoc quod dicit Philosophus, quod differentiae odorum sunt circa differentias saporum, non inl eli. igitur sic, quod differentiae saporum et differentiae odorum sint eadem: sed quia differentiae odorum duplicem analogiam habent ad differentias saporum. Quarum una est, quia quidquid non habet saporem, non habet etiam odorem i et hoc tangit etiam. Philosophus in libro secundo de Sensu ei sensato, sic dicens: " Elementa odorabilia non sunt, velut ignis, aer, aqua, terra: quia humida et sicca elementorum adfinia sunt, id est, sine sapore, nisi quidem commixta fiant. " Secunda quidem analogia, est, quia ex eisdem, primis qualitatibus constituuntur sapores et odores, licet non eodem, modo complexis activis et passivis: sapor enim principaliter constituitur ex humido et secundario ex sicco calido commiscente siccum cum humido i odor autem principaliter natura est ex sicco, et secundario ex calido humido faciente evaporationem; frigid usu autem hebetat sapores et exstinguit odores per hoc quod impedit evaporationem. Unde per hoc patet, quod cum differentiae odorum et saporum non sunt circa idem numero, quod sit immediatum utrique, actu enim humidum et actu siccum non sunt idem numero, ideo bene possunt separari differentiae odorum, a differentiis saporum..

Ad aliud dicendum, quod cum partes saporosi separati elevatas sunt ab ipso per evaporationem, tunc non sunt subjectum vaporis nec humidi saporosi, sed potius quando sunt in commixto corpore in quo dominatur humidum saporosum: et tunc non sunt subjectum saporis nisi potentia, scilicet in quantum possunt evaporare per calidum et siccum,

A. D aliud patet solutio per praedicta,

Ad ultimum dicitur, quod furnus dicitur proprie qui elicitur ab exteriori, calido igneo, hoc est, agente secundum proprietatem, ignis, sicut terrestre siccum quod permixtum est vaporibus odorum.: fumus enim est vapor terrae, ut dicit Aristoteles in libro Meteororum : vapor enim est in quantum elevatur ab extrinseco calido, exhalatio vero in quantum, ab exteriori calido agente educitur calidum naturale, et cum illo hinni dum siccabit: et quia haec omnia, inveniuntur in evaporatione quae est subjectum odoris, propter hoc nomina haec odoribus attribuuntur.