ARTICULUS X. Utrum sit unum tempus vel plura

?

Decimo quaeritur, Utrum sit unum tempus vel plura ?

Et videtur, quod plura : quia

1. Multiplicato subjecto secundum numerum, multiplicatur passio : sed subjectum temporis multiplicatur secundum speciem et numerum : ergo tempus multiplicabitur secundum speciem et numerum. Probatio mediae est : quia plures motus sunt secundum speciem et numerum.

2. Item, Multiplicata causa, multiplicatur effectus : sed motus est causa temporis : ergo multiplicato motu, multiplicabitur et tempus : sed multiplicatur motus : ergo, etc.

3. Praeterea, Dicit Philosophus in V ''Physicorum , quod ad motum unum exigitur movens unum, et mobile unum, et tempus unum : et per hoc Innuit, quod non. omnis motus est in uno tempore, et ita sunt plura tempora.

4. Item, Tempus est accidens : ergo est in aliquo sicut in subjecto, non nisi in eo quod denominatur ab ipso : sed temporale denominatur ab ipso : ergo est in temporali : sed multiplicato subjecto multiplicabitur et accidens : ergo cum multa sint temporalia, multa etiam erunt tempora.

Contra :

Dicit Anselmus , quod praesens tempus claudit omnem locum : et quidquid in loco est, est in uno praesenti : et per

eamdem rationem non nisi unum futurum et unum praeteritum.

Praeterea, Idem dicit Augustinus et Aristoteles expresse.

Solutio. Dicimus, quod plura sunt tempora : est enim quaedam mutatio quae non potest reduci ad motum caeli tamquam ad causam, sicut est mutatio potentiae intellectivae et voluntatis, et illa habet suum tempus, sicut supra dictum est. Alia autem omnia quae sunt sub motu caeli, habent tempus unum : omnis enim motus mensuratur per motum caeli tamquam per simplicissimum sui generis. Et similiter mensuratur per numerum motus caeli tamquam per extrinsecus adjacens, quod non est in eodem genere : quia esse in tempore, est esse in numero, sicut dicit Philosophus : et in eodem numero numerante possunt esse multa numerata : plures enim res possunt referri ad unum numerum.

Dicimus ergo ad primum, quod tempus non est passio nisi motus caeli per se, et aliorum per relationem ad motum caeli tamquam ad simplicissimum, quod est causa aliorum motuum.

Per HOC patet solutio ad sequens : quia tempus causatur a simplicissimo motu quem primo mensurat, et alios mensurat per relationem ad motum illum.

Ad aliud dicimus, quod Philosophus intelligit illud de tempore signato inter duo nunc, et non de tempore simpliciter.

Per praedicta patet solutio ad ultimum, quod tempus est accidens motus coeli: et ita in aliis non est sicut accidens in subjecto, sed sicut numerus in numerato.