DISPUTATIO PRIMA De Animae substantia et informatione.
Sectio VII Quomodo tres praedictae animae distinguuntur?
Sectio VIII Utrum omnes animae sint indivisibiles
SGETIO XVIII. Utrum anima sit eadem suis potentiis.
DISPUTATIO II. De potentiis corporeis animae.
SECTIO IV Appetitio a quo fit ?
SECTIO VI Utrum appetitus efficit motum localem totaliter vel partialiter.
SECTIO XIV De Speciebus sensibilibus.
SECTIO XV De potentia nutritiva, vegetativa, generativa.
DISPUTATIO III De Intellectu et Voluntate.
SECTIO I Utrum intellectus sit nobilior voluntate.
Sectio IV De intellectu practico ei speculativo
SECTIO V De synderesi et conscientia
sectio vI De evidentia et certitudine.
sectio VII De veritate cognitionis
Sectio VIII Utrum veritas distinguitur realiter ab actu
Sectio XI De scientia abstractiva et intuitiva
Sectio XII Quid sit voluntas et quod ejus objectum
Sectio XV In quo consistat libertas voluntatis
Sextio XVII Utrum voluntas dividi possit in irascibilem et concupiscibilem
DISPUTATIO IV De Anima separata
Sectio I Utrum separatio sit Animae violenta
Sectio IV Utrum anima separata recordatur eorum, quae conjuncta novit vel fecit
Sectio V Utrum anima separata cognoscere potest secreta cordis seu actus liberos internos aliorum
Utrum anima separata acquirit novas species
Respondetur affirmative. Scotus 4. d. 45. q. 2.sig. Contra istum, num. 5. et idem tenet de Angelo, de quo est eadem ratio 2. d. 3. q.II. Conimbric. tract.de Anima separ. d. 2. art. 5. Gabr. lect. 32. in ean. sed Conimbric. et Suarez lib. 6. de statu Animae, c. 6. problematiciunt. Probatur primo, quia anima separata cognoscet res spirituales intuitive, sed hujusmodi res impriment species intellectui, sicut sensibilia sensui, ut habet Doctor quodlibet. 15. artic. 1.1 Si vero teneretur. Secundo, alioquin cum communi concursu anima nullam posset habere actionem ;per quod in imperfectissimo omnium creaturarum statu collocaretur, quia omnis alia creatura cum communi influxu potest operari, nisi per voluntatem vel intellectum, et sibi relicta neutrius actum habere valet, secundum oppositam sententiam. Tertio, perfectionis est in anima unita, quod acquirat species, quibus cognoscat, et ad hunc finem habet intellectum agentem: ergo hoc ei non est denegandum in statu perfectiori separationis, quia Corpus quod corrumpitur, aggravat animam, Sap. 9. Quarto, nimiam distantiam objecti impedire cognitionem spiritus creati ex eo constat, quod Angeli in terram descendisse ad quaedam exploranda leguntur. Et docet August.lib. de cura prd mortuis, cap. 13. et Greg. 12. Mor. 13. quos sequitur D. Thom. 1. p. q. 89. art. 8. ergo necesse est species ab eis acquiri, quia si nihil facerent, non est cur eorum praesentia requiratur. D. Thom. I. p. q. 89. art. 1. ad 3. negat animam separatam ullas species acquirere vel conservare, sed intelligere per species ab influentia divini luminis participatas. Idem tenet de Angelis q. 55. art. 2. Pro qua sententia :
Objicitur primo,si anima separata posset acquirere species, frustra uniretur materiae ;et tamen hac ratione materia dicitur esse propter formam, 2. Phys. text. 23. Respondetur cum Scot. cit. ad 1. esto ad hunc finem uniretur, non frustra uniri, licet alia via idem finis acquiri possit, quia possunt esse diversa media ad eumdem finem. Secundo anima primario unitur ad constituendum totum, et non praecise gratia specierum colligendarum.
Objicitur secundo, anima separata non accipit species a corporeis, quia contra ejus dignitatem est, ab his dependere in sua cognitione, verbi gratia, quod non possit videre colores sub terra, nisi emittant species, neque a spiritibus, quia hi nihil extra faciunt, nisi motum localem. Praeterea non possent mittere nisi corporeas species,quia spatium tale est. Respondetur, animam, (idem est de Angelo ) cum re corporea coefficere speciem, etiamsi reg jlla non emittat species ad ipsam, modo sit intra debitam distantiam, neque requiritur, quod una concausa insit alteri;de spiritu, si ut causa totalis efficit speciem, ( quod videtur tenere Scotus quodlib. 15. cit. ) efficit eam in intellectu animae, nihil causans in mediorum non sit capax hujus formae, neque, alterius instar dispositionis ad eam requisitae, de quo Doct. 2. d. 9 q. 2. et 1. d. 37. Si vero ut causa partialis concurrit cum intellectu ad efficiendum speciem, et tunc etiam nihil fit in medio. Quod additur spiritum nihil ad extra facere, nisi motum localem, verum est, loquendo de actione in corpus, vel causationo totali, non aliter. Adde, verius esse, causare impulsum in corpus, de quo sectidlwia,conlra primam partem hujus solutionis.
Objicitur tertio, agens est praestantius patiente, ex August. 12. de Gen. ad lib. 23. ergo corpus non agit quidquam in spiritum. Respondetur cum Doct. 2. d. 3. q. 11. ad 2. verum esse actione totali, sed partiali bene potest agere, manente praestantia spiritus super corpus, vide plura in Doctore utroque loco citato.
Petes an per species tales cognoscat anima separata Angelos, et alias animas ? Respondetur cognoscere eos intuitive et abstractive in particulari, distincte et determinate, et quoad abstraetivam, hoc fit per illas species acquisitas, nisi forte Deus in separatione aliquas infuderit, quo casu ad earum objecta cognoscenda non est opus, alias acquirere. Est contra D. Thom. d. q. 89. art. 2. et 3. ubi tantum tribuit animae separatae cognitionem confusam, et veluti in genere respectu Angelorum, et consequenter idem diceret quoad alias animas.
Sed cum contineantur intra objectum proportionatum intellectus animae si debite approximentur, manifestum est quod distincte et in particulari ab ea cognosci possunt.
Petes secundo, an anima separata potest ab omni cognitione sui cessare ? D. Thom. q. 8. de verit.art. 6. ad 7. Capr. 2. d. 3. q. ad 2. contra 5. aenel et alii Thomistae hoc de Angelo negant, de quo est eadem ratio, ac de anima separata. Primo, quia apertis oculis non possumus non videre lucida approximata. Secundo,non potest quis cessare a consideratione doloris vehementis ; ergo neque a consideratione delectationis intensa, qualem habet Angelus de sua essentia, etiamsi divinam essentiam non videret. Verius tamen videtur oppositum, quod tenet Molin. 1. p. q. 56. art. 1. ad 2. Conimbr. tr. de Anima.separ. d. q. art. 1. quia Angelus est finitus, liber,et intellectus ejus est ad certum numerum objectorum determinalusjnihil ergo obstat,quominus se applicet ad alia objecta, ita ut se non videat. Ad primum,diversio intellectus est instar aversionis oculorum. Ad secundum possunt alia aeque, et quandoque pulchriora occurrere, delectationem causantia, et a propria consideratione divertenlia.