SECTIO I Utrum intellectus sit nobilior voluntate.

Divus Thomas cum suis 1. p. q. 82. art. 3. asserunt intellectum esse nobiliorem.Ita Paludanus 4. d. 49. q. 3. Durandus q. 4. Capreolus 1. distinct. 1. quaest. 2.

Suppono ex disputatione prima, sectione penultima, voluntatem non distingui realiter ab intellectu, itaque hic non est quaestio de reali excessu in hac sententia, sed lanium de formali. Divus Thomas tamen quia realiter distingui tenet. etiam de reali excessu intelligendus videlur.

Oppositum tamen verius videtur. Sic Scotus 4. d. 49. q. 4. g Juxta hoc, art. 9. w. 10. Mensis. 3. p. q. 80. m. 1. et 4. p. q. 92. m. 2. Albertus 1. d. 1. q. 14. Occliam ibi q. 2. Probatur primo, voluntas habet nobiliorem habilum charitatem, 1. Corinth. 13. Tria haec, major horum est charitas. Respondent, lumen gloriae perfectius esse.Contra, ex Scoto, quia in oppositum est Huso super Ang. Hierar. c. 7. ubi ait ex Dionysio quod dilectio supereminet scientiae. Item ex eodem Dionysio ibi, supremus Angelorum ordo a charitate nomen habet, secundus a scientia. Praeterea, si voluntati datur nobilior habitus viae, cur non et patriae ?

Secundo, ex Anselmo de Conceptu virginali, cap. 4. voluntas ut regina movet caeteras potentias, et sola illa potest dicere, sic volo, sic vbeo, etc. Unde Bernardus de lib. arbitrio vocat rationem pedissequam. Respondent etiam intellectum movere voluntatem dirigendo, regendo, et imperando. Contra, falsum est, tantum enim ei deservit movendo et referendo, sicut conciliarii suis dominis, et voluntas potest illum avertere et convertere, de quo agit Doctor 2. distinct. 42. quaest. 4. Vide quae dixi ad quaest. 11.

Tertio, actus charitatis absolute bonum facit, intellectus non. Respondetur, moraliter esse verum, non tamen in entitate. Contra, quia etiam Physice magis unit summo bono, quia actui amoris ejus repugnat aversio ab eo, non autem inlellectioni ejus. Confirmatur, quia oppositum charitatis est pejus opposito intellectionis ; ergo et ipsa melior ; ex regula illa 7. Ethicor. 10. Illa sunt meliora quorum opposita sunt deteriora. Nec potest responderi quod moraliter tantum pejus est odium Dei, quam aliquis actus intellectus, quia vere realiter magis avertit a Deo quam ullus alius actus , etiamsi necessarius actus esset et non liber, quo casu moralis non esset.

I Quarto, felicitas nostra consistit in actu voluntatis, ut bene probat Scotus supra, et suadetur, quia id est nostra felicitas, quo formaliter expellitur nostra miseria, ita ut repugnet eam simul cum illo stare ; sed hujusmodi est actus amoris, quo cum repugnat stare aversionem a Deo, non autem actus intellectus, quia nulli tali repugnat illa aversio. Praeterea, posito actu amoris, quietatur et satiatur Beatus, non aliter ; ergo voluntas est nobilior.

Objicies primo ex Divo Thoma, verum quod est objectum intellectus perfectius est bono, quod est objectum voluntatis. Respondetur, falsum esse. Addo forte verius esse, ens esse utriusque objectum, ex 1. d. 3. q. 3. et 2. d. 24. q. 1. ad 2.

Secundo,dependet voluntas ab intellectu, none contra; ergo est ignobilior. Negatur consequentia, quia substantia dependet ab accidentibus, et qualitas a quantitate; imo ad oppositum est, quia posterius generatione, qualis est voluntas respectu intellectus, est prius perfectione, 9. Mel. text. 15. Respondet Divus Thomas supra ad secundum : Quod est prius generatione tempore, esse imperfectius, non aliter ; et intellectum non esse sic generatione priorem, sed comparari ad voluntatem, ut actus ad potentiam.

Contra, voluntas secundum suam natu ram et rationem formalem, supponit intellectum in esse , ergo hic formaliter et secundum naturam est prior illa, generatione, et per consequens, imperfectior^ Quod intellectus se habeat ut actus, et voluntas ut potentia, sine fundamento assertum videtur ; sed alio sensu, voluntas potentia est respectu intellectus, quia ei imperat, sicut domina ancillae.

Objicies tertio, ille actus est nobilior, in quo est felicitas, 1. Ethic. 1. sed est in contemplatione ibi c. 8. Respondetur cum Scoto supra re. 15. non excludit Aristot. a contemplatione dilectionem. Et quando dicit intellectum esse quid praestantius aliis, non excludit voluntatem, sed totam mentem nunc artem, nunc propositum, nunc intellectum vocat ; ita 2. Phys. text. com. 49. 9. Met. text. 10. de quo vide Scot. 2. d. 25. n. 23. sig. Item intellectus, et quoil. 16. art. 3. sig. contra ista. Quod in contemplatione posuerit Philoso pluis amorem, ostendit ex ipso Doctor q. 4. Prol. n. 24. sig. sed praetermissa.