SECTIO XI De Olfactu.

De hoc agit Aristoteles et ejus interpretes 2. de Anima, c. 9.

I Diro primo, odor est qualitas tertiae speciei, et secunda, non prima. Prima pars probatur, quia nihil per se est sensibile. Secunda pars patet ex Aristotele de Sens. et Sensib. cap. 5. tenente, quod fit ex mixtione primorum, in qua siccum vincit humidum et calor dominatur. Probatur etiam ratione, quia odorifera parum spirant odoris in frigore ; calor ergo in eis domin ,lur. Item, quando nimis humida sunt, vel organum distillatione nimis humescit,

vix percipiuntur, quia siccitas non praevalet, et hoc experientia constat.

Objicies, Aristoteles sect. 13. q. 5. et di Sens. et Sensib. c. 2. ait odorem esse vaporem, sed hic est substantia ; ergo. Respondetur, intelligit de subjecto, unde de Sens. et sensib. c. 5. negat esse vaporem, scilicet formaliter.

Objicitur secundo, si odor esset ex mixto, fortius ageret in propinquum, quam in remotum ; at experientia constat, flores minus odorari e propinquo. Respondetur, ideo est, quia dum defertur, depuratur a fumeo vapore.

Objicitur tertio, unus et idem cibus est boni odoris et saporis ; ergo cum sapor sit ex humido, secundum Aristotelem hie text. 100, idem est de odore. Respondetur, id non contingere in suavissimis odoribus musci, acubari, etc, in quibus evenit odor ad partes siccas, sapor ad humidas refertur.

Petes, quae sunt odorum species. Respondetur, nobis esse parum notas; tamen scimus an odor sit gratus vel molestus, vel an res sit odorifera vel foetida. Item, discernimus inter odorem acutum, qui cito immutat, et gravem, qui tarde.

Petes, quodnam est medium olfactus ? Respondetur cum Arislot. 2. de An. texi. 76. et experientia, aerem et aquam. De aere patet ; de aqua etiam constat pisces noctu ad distans alimentum moveri.

Sed difficultas est, quomodo diffunditur per hoc medium odor, in quo certum est odorem diffundi realiter, quia amoto odorabili manet odor, et species manere nequeunt absente objecto. Item, quae attingunt rem odoriferam, redolent ex vapore in eorum poris recepto ; certum est etiam odorem diffusum non subjectari in medio, quia non habet eam mixtionem ex qua resultat. Certum est letio, odorem a longe sentiri, teste experientia ; quaestio autem est, an oportet vaporem ad ipsum organum pertingere.

Dico secundo, c l si aliquando sic attingat, non semper, sed sufficient species intentiosales diffundi. Ita D. Thom. 2. de An. lect. 20. Cajet. Thienen. et Aegid. circa text. 100. Probatur, quia ad tantam distantiam vapores emitti nequeunt ; refert Albert. de An. e. 25. vultures et tigrides, facta strage in Graecia, cadaverum odorem a 500. leucis sensisse. Secundo, aliae qualitates sensibiles effundunt species sine sui reali multiplicatione ex sect. 11. et 12.ergo idem hic. Tertio, odoratio per aquam fit per species tantum, quia exhalatio ibi propter rigidum et humidum non potest transfundi, ex Arist. de Sens. et Sensib. c. 5. Juxta haec intellige Scot. supra q. 4. ubi etsi neget requiri necessario medium,nisi tantum in visu, non asserit semper sensibile attingere sensum, imo ibi ad primum, docet actionem naturalem sensibilis impedire sensationem. Dicendum ergo, odorabile habere certam sphaeram, intra. quam se realiter multiplicat, et ibi, ac ultra species diffundit, sicut dixi de sono secl. praeced, concl. 4. ad 2. et ratio ac objectio ibi factae modo currunt et solvuntur.

Objicies, quia vento in contrarium flante, impeditur odoratio; ergo non fit per species, quia ventus in has non agit. Respondetur, ventus aufert sensibile extra sphaeram, et ita non effundit species in organum, aufert etiam ipsas species cum suo subjecto.

Objicitur secundo, quia sequeretur species in instanti pervenire ad sensum, quia non habent contrarium, hoc autem est contra experientiam. Respondetur ut sect. praeced, concl. 4. ad 2.

Objicies tertio, color non multiplicat se realiter ; ergo nec odor. Respondetur, mis nus requiri ad productionem odoris (etidem est de sono) quia est qualitas cito transiens quam coloris, qui est permanens et perfectior, et experientia in uno est, non in altero.

Objicitur quarto, de Sensu et Sensib. c. 4. dicitur organum olfactus non debere esse calidum, quia ipsa evaporatio talis est, ergo haec immediate movet et attingit, et sic Scotus sentire videtur, supra d. 4.

Respondetur, tunc efficacius immutat per speciem, quando attingit, et saepius ita contingit, non tamen est necessarium.

Dico tertio, organum odorandi residere videtur in interiori parte nasi, forte in duobus tuberculis mamillaribus. Ita Valles. lib. 2. cap. 24. et alii apud Conimbr. 2. de An. c. 9. q. 4. art. 2. Probatur primo quia ibi senlitur voluptas, ergo et sensatio. Secundo, cum ad cerebrum ascendant exhalationes odoriferae, quibus confortatur vis discernendi eas a noxiis exhalationibus, convenientius in naribus ponitur.

Objicies, cerebrum confortatur odore, et etiam laeditur ; ergo est ejus organum. Respondetur, laedi vel confortari qualitatibus comitantibus habitum.

Objicitur secundo, Aristoteles sect. 13. q. 5. ait tunc nos odorari, cura odores ad cerebrum veniunt. Respondetur, varius in hoc est, tamen 2. de Hist. c. 1 2. ait nares continere meatus odorandi. Adverte tamen animalia non respirantia, quia naribus carent, olfactum habere in fistulis vel branchiis, ut tenet Aristoteles 2. de Part. cap. 16. et 4. de Hist. cap. 10.

Quod hic ait Aristoteles text. 100. intra nasum dari operculum sensorii, quod respiratione elevatur, et ideo sine respiratione odorationem non fieri, irridetur a Galeno lib. de instrumento adorationis. Sed forte per illud operculum intelligit viam arctam nasi, quae respiratione dilatatur.

Petes, an odoratus hominis sit perfectior aliorum animalium. Respondetur supra in Comment. ad q. 6. Vide Conimbr. 2. dt Anima, c. 9. q. 5. et Toletum ibi, q. 24.