SECTIO X

Utrum animae rationales sint perfectione pares ?

Negant Joan. Major 2. dist. 32. quaest. 2. cont. 6. Richard. quaest. 1. circa 4. principale. Albert. ibid. art. 6. Aegid. quaest. 3. Cajetan. I. part. quaest. 85. art. 7. dicens caecos esse qui in hoc dubitant de mente D. Thomae. Abul. in cap. 14. Metaph quaest. 656. articulus Parisiens. habetur inter praemissos editioni Magistri.

Affirmant Dur. 2. dist. 32. Argent. ibid. quaest. 1. art. 2. Soncin. 8. Metaph. quaest. 26. Sotus cap. de Substantia, quaest. 2. Tolet. 3. de Anima, quaest. 17. Quid circa hoc teneat Scotus, expresse traditum non reperio. Solum ait 3. d. 15. num. 18. animam Christi fuisse omnium perfectissimam, neque explicat de qua perfectione loquatur.

Suppono certum esse quasdam animas i rationales esse aliis perfectiores accidentaliter ; constat enim alios esse aliis ingeniosiores et perspicaciores, quod provenire potest ex meliori dispositione organorum. Unde refert Plin. lib. 35. cap. 5. Carneadem se helleboro albo purgasse, ut subtillius posset Stoicorum dogmata impugnare ; quaestio ergo est de aequalitate substantiali.

Dico primo, probabilius videtur animas rationales aequales esse substantiali perfectione, ita auctores secundae sententiae. Probatur primo, ex Aristotele 3. Metaph. text. 11. ubi dicit, quod in genere est prius, et posterius, non in specie, et 7. Physic. cap. 4. text. 13. et 10. Metaph. cap. 13. text. 26. ait in genere esse analogiam, quia perfectius est in una specie, quam in aliis. Item, ex eodem, substantia non suscipit magis et minus, cap. de Substantia. Secundo, ratione, quia in aliis formis substantialibus, non datur substantialis inaequalitas. Tertio, si ex perfectiori operatione inferretur perfectio major substantialis, animae simplicium devotorum forent in gloria substantialiter perfectiores, iis quibus in via fuerunt imperfectiores. Quarto una forma ignis non est substantialiter perfectior alia ejusdem speciei. Quinto, non est ponenda substantialis inaequalitas sine necessitate, sed hic nulla est, quia quicumque excessus reperitur quoad operationes animae inter diversos homines, reperitur etiam in eodem homine, secundum diversa tempora; et certum est quod anima ejusdem hominis non est nunc perfectior, nunc imperfectior seipsa substantialiter. Minor patet, quia contingit eumdem hominem, nunc esse rudem, nunc ingeniosum et subtilem, ex morbo vel diversa affectione organorum.

Objicitur primo ex Aristotele 2. de Gen. animal. cap. 3. ubi ait, sicut anima est perfecta magis vel minus, ita corpus praeparat. Respondetur, loqui de diversis specie animabus; vel si de eisdem specie, intelligi debet de majori perfectione accidentali, sed prima solutio melior videtur.

Objicitur secundo, sicut genera contrahuntur per differentias specificas inaequales, ita species per numericas. Negatur similitudo, quia ultima contractio debet esse, quantum fieri potest minime diversa,quod fiet si differentiae fuerint aequales, quandoquidem idem esse nequeant. Ratio est, quia quanto natura communis ad ima descendit, tanto per minus diversa contrahitur.

Objicitur tertio, sequeretur quod duae animae separatae nihil haberent, quo distinguerentur, quia per omnia essent similes. Respondetur, suis haecceitatibus distinguuntur, et non per respectus ad corpora diversa, ut bene probat Doctor supra quaest. 17.

Objicitur quarto, absurdum est dicere animam Christi non fuisse perfectiorem anima Judae. Respondetur fuisse accidentaliter, et donis gratiae, non substantialiter, quia repugnat. Ad articulum Parisien. oportet eum negare.

Dico secundo, satis probabile est animas rationales esse substantialiter inaequales. Pro hac facit dictus articulus, et secunda ratio allata urget, cui non adeo plene satisfit. Item, quia inaequalitas magis ornat universum. De mente Doctoris, ut dixi, nihil mihi constat, tantum ait animam Christi esse perfectissimam, quod potest pro hac, vel illa sententia intelligi ; si enim de substantiali perfectione intelligatur, pro secunda sententia est, si de accidentali, pro prima. Antonius Andreas 11. Metaph. quaest. un. inaequales esse animas docet, et probat quatuor argumentis, quae facile solvuntur. Loca Philos. 6. Physic.text. 2. et 32. urget, ubi ait, quod movetur partim est in termino a quo, et partim in termino ad quem ; et Commentator ait, locum habere in quatuor generibus, et per consequens in substantia, sed non potest sic esse, nisi sint gradus in forma. Respondetur, tantum loquitur de motione. Vide Scot. 2. d. 2. quaest. 9. ad 3. princ.