ARTICULUS III.

De modo confirmationis Angelorum .

Tertio, Quaeritur de modo confirmationis eorum.

Aut enim illa confirmatio est per coactionem, aut per voluntatem. Si per coactionem, tunc non erit pars beatitudinis, sed potius miseriae : coactio enim est quando aliquid violenter tenetur in hoc quod est contrarium naturae et voluntati. Si autem est ex voluntate, tunc non erit sub necessitate : quia dicit Augustinus in libro de Civitate Dei contra Tullium, quod quidquid est ex voluntate, non est ex necessitate . Si autem non est ex necessitate, tunc potest esse aliter : et ita Angeli adhuc possent peccare, quod falsum est.

Si forte dicatur, quod praesentia Dei facit voluntatem eorum immobilem : secundum hoc etiam videtur, quod daemones debuerunt etiam habere voluntatem immobilem : quia et ipsi praesentialiter Deum videbant antequam caderent.

Solutio. Dicimus, quod confirmatio Angelorum est ex duobus, scilicet ex dono perseverantiae dato eis secundum actum a Deo, et immobilitate honestatis secundum voluntatem eorum. Haec autem immobilitas causatur ex hoc quod voluntas eorum est conjuncta fini ultimo : et propter hoc in his quae sunt ad finem mobilibus et mutabilibus, non patietur amplius mutabilitatem. Unde

haec necessitas non est coactionis, sed immobilis honestatis ex consecutione finis ultimi cum additione doni perseverantiae in illo.

Illud autem Augustini, quod voluntarium non est necessarium, intelligitur de voluntate progrediente ad finem per mutabilia ad finem illum ordinata. Ex his patet solutio.