165

νομίσῃς· "οἶδα ὅτι οὐ τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὁδὸς αὐτοῦ οὐδὲ ἀνὴρ πορεύσεται κατευ····· ··ιαν αὐτοῦ". σὺ εἶ ὁ . διττῶς δὲ δύναται διάνοιαν ἔχειν τὸ τοῦ προφήτου ῥητόν· ἀπειλεῖ ὁ Ναβουχοδονοσσὸρ καθαίρεσιν τῆς̣ Ἰερουσαλὴμ καὶ μετοικισμὸν ὅλου τοῦ Ἑβραικοῦ γένους. ἔλεγεν ὁ προφήτης ὅτι· εἰ καὶ ἠπείλει καὶ τὰ αἴτια τοῦ τοῦτο παθ̣ε̣ι῀̣ν̣ ἡμεῖς παρέσχομεν, "οἶδα ὅτι οὐ τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὁδὸς αὐτοῦ". δύνῃ κωλῦσαι αὐτοῦ τὴν ἐφ' ἡμᾶς ὁδόν· κἂν γὰρ ἀνὴρ νομίζῃ εἶναι καὶ μέγας, ἀλλ' οὐ κατορθοῦται ἡ πορεία αὐτοῦ σοῦ κωλύοντος. δυνατὸν καὶ οὕτω λαβεῖν κατὰ τὴν ἀποδοθεῖσαν ἤδη διάνοιαν εἰς τό· "οὐ τοῦ θέλοντος οὐδὲ τοῦ τρέχοντος, ἀλλὰ τοῦ ἐλεῶντος θεοῦ". προτίθεσθε δραμεῖν τὴν σωτηριώδη ὁδόν. οὐκ ἔστιν ἡμῶν ἀνύσαι τὴν ὁδόν, ἀλλὰ θελῆσαι εἰς τὸ τέλος τῆς ὁδοῦ ἐλθεῖν, ὥστ' ἀνειπεῖν· "τὸν δρόμον τετέλεκα". ἐξ αὐτοῦ δὲ τὸ κατευθῦναι, ἐξ αὐτοῦ τὸ ξεναγῆσαι. "ὁδήγησόν με ἐπὶ τη`̣ν ἀλήθειάν σου". ὁ ὁδηγούμενος ὑπὸ θεοῦ οὐχ ἑαυτῷ κατορθοῖ. ποθεῖ δὲ κατορθῶσαι καὶ δέδωκεν ἑαυτὸν τῷ δυναμένῳ αὐτὸν εἰς τελειότητα ἀγαγεῖν. τὰ τοιαῦτα τὰ κατὰ θεόν, λέγω, καὶ πρὸς αὐτὸν ὁρῶντα πλουσίως ἐπιτελεῖται καὶ οὐκ ἔστιν μερίσαι ἕκαστον ἀφ' ἑκάστου. ἐπόθησέν τις τὸ καλόν, μιμητὴς εἶναι θεοῦ σπουδάζει, προθέσθαι ἀναλαβεῖν τὴν ἀρετήν· προθέμενος οὐχ ἵσταται μέχρι τῆς προθέσεως, ἀλλ' ἐνεργεῖ, μελετᾷ, σπουδάζει, ἐθίζει ἑαυτὸν πράττειν τὰ καλά. "εἰ ἀνηγγέλη σοι, ὦ ἄνθρωπε, τί κύριος αἰτεῖ παρὰ σοῦ ἢ τοῦ ἀγαπᾶν ἔλεον καὶ ποιεῖν κρίμα καὶ ἕτοιμον εἶναι τοῦ πορεύεσθαι μετὰ κυρίου τοῦ θεοῦ"; ὁ ἑτοιμάζων ἑαυτὸν εἰς τὸ ἀεὶ μετὰ τοῦ κυρίου τοῦ θεοῦ πορεύεσθαι πάντῃ ἀνεμπόδιστός ἐστιν. μόνον ἑτοιμαζέτω ἑαυτὸν εἰς τοῦτο λέγων· "ἑτοίμη ἡ καρδία μου, ὁ θεός, ἑτοίμη ἡ καρδία μου". οὐδεὶς δὲ τῶν ἐνποδιζομένων ὑπὸ λογισμῶν αἰσχρῶν ἢ ἐν̣θυμήσεώς τινος εἰπεῖν δύναται· "ἑτοίμη ἡ καρδία μου, ὁ θ̣ε̣ο´̣ς̣, ἑτοίμη ἡ καρδία μου"· ἔχει γὰρ δεσμά, "σειραῖς τῶν ἑαυτοῦ ἁμαρτιῶν σφίνγεται". τὴν ὁδὸν τοῦ κατευθυνομένου ἐν τοῖς δ̣ιαβήμασιν ὁ θεὸς θέλει. θελητῶς δὲ βαδίζει, τὴν ὁδὸν τῆς ζωῆς τρέχει αὐτὸν τὸν εἰρηκότα· "ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός". πατεῖ καὶ τρέχει ἐπ' αὐτοῦ. "καὶ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ θελήσει". δυνατὸν δὲ καὶ τοῦτο εἰπεῖν ὅτι· οὗ τὰ διαβήματα κατευθύνεται ὑπὸ τοῦ θεοῦ, τὴν τοῦ θεοῦ ὁδὸν θέλει, εἰς ἣν ἄγει αὐτόν, ἐφ' ἣν ὁδηγεῖ καὶ ξεναγεῖ αὐτόν. κἄν ποτε οὖν συμβῇ πεσεῖν, οὐ καταρήγνυται. 24 ὅταν πέσῃ, οὐ καταραχθήσεται. λάβε μοι παράδειγμα τοιοῦτο· δρομεύς τις ἔστω ἄριστος καὶ ποδῶν ὠκύτητα κατὰ φ̣ύσιν ἔχων καὶ τὴν τέχνην τὴν δρομικὴν ἄκρως παρασκευασθείς. οὗτος ὀξέως περὶ τὸ τρέχειν ἔχων καὶ γεγυμνασ̣μ̣ένους ἔχων τοῦ ἔσω ἀνθρώπου τοὺς πόδας ἄν ποτε προσπταίσῃ ἐν τῷ τρέχειν, τρόπον τινὰ βραχεῖαν αἴσθησιν λαμβάνει τοῦ προσπταίσματος· οὐδὲ γὰρ καταστρέφεται οὐδὲ αὐτὸς ὥσπερ πληγεὶς ὀκλᾷ, παύεται τοῦ δρόμου. κἄν ποτε οὖν συμβῇ γενέσθαι τινὰ ὄλισθον, οὐ καταρήγνυται. ὠλίσθησεν Ἰούδας ἀπὸ τῆς ὁδοῦ τῆς ἀληθείας καὶ κατέπεσεν· εἴρηται γάρ· "πρηνὴς γενάμενος ἐλάκησεν μέσος". πρηνὴς δὲ οὐκ ἂν ἐγένετο, εἰ μὴ καταραχθεὶς ἦν. εὖ δὲ καὶ τό· "ὅταν πέσῃ, οὐ καταραχθήσεται". κἂν πταῖσμά τι γένηται, οὐ παρέχει "τῷ διαβόλῳ τόπον", ὥστε πάντῃ αυ᾿̣τὸν καταστρέψαι καὶ καταράξαι. εἶδέν τις γυναῖκα πρὸς ἐπιθυμίαν με´̣χρι τῆς̣ προπαθείας· ἔδοξεν πίπτειν, ἀλλ' οὐ κατερράγη· ὅταν γὰρ εἴξῃ ἀκολουθῆσαι τῷ λογισμῷ καὶ νικήσῃ αὐτὸν τοῦ κάλλους ἡ ἐπιθυμία, κατερράγη, κατέπεσεν. οἷοί εἰσιν οἱ πρεσβύτεροι οἱ μανέντες κατὰ Σωσάννης. 24 ὅτι κύριος ἀντιστηρίζει χεῖρα αὐτοῦ. "χεὶρ" πολλάκις ἡ πρᾶξις λέγεται, ἡ ἐνεργητικὴ δύναμις. ἀντιστηρίζων τὴν ἐνεργητικὴν αὐτοῦ δύναμιν οὐκ ἐᾳ῀̣ αὐτὸν τέλεον καταπεσεῖν. εὑρίσκει ποῦ τὴν χεῖρα ἐρείσῃ. καὶ γίνεται αὐτοῦ ὁ κύριος ἀντιστήριγμα κατὰ τὰ λεχθέντα πρὸ τούτου· "καὶ ἐγένετο κύριος ἀντιστήριγμά μου". τὴν ποιητικὴν αὐτοῦ δύναμιν κρατεῖ ὥστ' ἀνειπεῖν· "ἐκράτησας τῆς χειρὸς τῆς δεξιᾶς μου, καὶ ἐν τῇ βουλήσει σου ὡδήγησάς