ARTICULUS VII.

De numero et nominibus custodientium.

Consequenter quaeritur de numero et nominibus custodientium.

In Genesi autem, xviii, 1 et seq., legitur, quod tres venerunt ad Abraham, quorum duo tantum venerunt in Sodomam. Saepe autem legitur, quod apparuit unus. In Tobia autem legitur, quod Angelus dixit : Ego sum Raphael Angelus, unus ex septem qui adstamus ante Dominum . Et in Apocalypsi saepe leguntur apparuisse quatuor, et septem, et tres. II autem Machabaeorum, X, 29 et 30, cum Machabaeus procederet ad bellum contra Timotheum, sic legitur : Apparuerunt adversariis de coelo viri quinque in equis, fraenis aureis decori, ducatum Judaeis praestantes. Ex quibus duo Machabaeum medium habentes, armis suis circumseptum incolumem conservabant : in adversarios autem tela et fulmina jaciebant, ex quo et caecitate confusi, et repleti perturbatione, cadebant. In eodem libro, xl 8 et 9, legitur, quod cum procederent contra Lysiam ad bellum, apparuit praecedens eos eques in veste candida, armis aureis hastam vibrans. Tunc omnes sirmii benedixerunt misericordem Dominum, et convaluerunt animis, non solum homines, sed et bestias ferocissimas, et muros ferreos parati penetrare.

Similiter de nominibus eorum legitur, quod ille qui ad Tobiam missus est, Raphael dictus est : et qui ad beatam Virginem, dictus est Gabriel, Qui autem proeliabatur cum dracone in Apocalypsi, Michael. In Ezechiele, IX, 2, dicitur : Ecce sex viri veniebant de via portae su-

perioris, quae respicit ad Aquilonem, et uniuscujusque vas interitus in manu ejus : vir quoque unus in medio eorum vestitus erat lineis, et atramentarium scriptoris ad renes ejus. Et ibi patet, quod de septem Angelis loquitur. In eodem autem libro Ezechielis, 1, 5 et seq., ponit quatuor animalia alata, et similitudinem firmamenti super capita eorum, et thronum sapphirinum super firmamentum, et speciem hominis super thronum, et unam rotam habentem quatuor facies. Et cum haec secundum Dionysium attribuantur Angelis, videntur ibi esse septem diversitates. In IV autem Regum, VI, 15 et seq., apparuerunt contra Eliseum equi et currus ignei multi valde. Et hoc ostendit multitudinem Angelorum, sicut et ipse Eliseus dixit : Plures nobiscum sunt, quam cum illis. In Matthaeo, XXVI, 53, dixit Dominus ad Petrum percutientem servum principis : An putas quia non possum rogare Patrem meum, et exhibebit mihi modo plus quam duodecim legiones Angelorum, Similiter, Lucae, II, 13, cum illo Angelo qui nuntiavit pastoribus nativitatem Christi, apparuit multitudo militiae coelestis laudantium Deum, et dicentium : Gloria in altissimis Deo, et in terra pax hominibus bonae voluntatis.

Quaeritur de diversitate omnium istorum, quae sit ratio numeri et nominum?

Solutio. Dicendum, quod illi tres qui apparuerunt Abrahae, apparuerunt ut adstruerent fidem et confortarent in

Abraham qui fuit in prima via credendi : et quia fides maxime pendet ex trinitate et unitate, ideo tres ibi vidit Abraham, et unum adoravit. Duo autem qui ingressi sunt Sodomam, significant officia duorum ordinum, quae necessaria fuerunt ad liberationem Lot, scilicet Angelorum et Archangelorum, quorum est revelare secreta, sicutde incendio Sodomae revelatum est Lot, quando praeceptum est ei ut iret in montem.

Unus autem Angelus diversimode ap- paruit : apparuit enim quandoque ut custodiens personam unam, sicut Angelus qui apparuit Jacob, et ille significat actum inferioris ordinis, cujus custodia est hominum singulorum. Quandoque autem apparuit ut revelans secreta, sicut ille qui apparuit beatae Virgini et Zachariae. Quandoque autem apparuit ut praecedens populum, sicut ille qui apparuit Tobiae, et ille qui praecessit Machabaeum in pugna contra Lysiam, et ille significat actum Principatuum. Principum enim est disponere et defendere principatum gentis.

Quandoque autem apparuerunt quatuor, et illi significant officia quatuor ordinum, quorum actus continue sunt circa res humanas, scilicet Angelorum in custodiendo, Archangelorum in revelando, Principatuum in disponendo gentes, Potestatum autem in refraenando malitiam potestatis aereae. Virtutes enim non semper circa humana operantur, sed circa elementa mundi : nec est actus eorum continuus, sed quandoque fiunt miracula, et quandoque non.

Quandoque autem apparuerunt quinque propter actus quinque ordinum, quorum ministerium est circa mundana, sicut illi qui apparuerunt circa Machabaeum, qui eum circumseptum habebant, et illi significant actum Angelorum et Principatuum : quia Machabaeus homo et princeps fuit. Alii tres officia trium ordinum significant : Archangeli enim tela jaciebant revelando terrores ex parte populi Dei : Potestates autem reprimendo nequitiam daemonum, ne vires darent hostibus ad pugnam : Virtutes vero excaecando miraculose hostes et perturbando eos.

Quandoque autem sex cum vasis interitus, et unus cum atramentario : et illi significant sex modos tribulationis captivorum, et unum modum consolationis liberatorum, de quibus habetur, Job, v, 19 : In sex tribulationibus liberabit te, ei in septima non tanget te malum. Sex autem tribulationes captivorum spiritua

lium enumerantur a beato Gregorio in moralibus super Job . Ubi dicitur, quod diabolus captivans miserum hominem aut insidiando circumvolat, aut suadendo blanditur, aut promittendo decipit, aut comminando terret, aut opprimendo rapit, aut desperando frangit. Et promissiones ad istas tribulationes significant vasa interitus. Atramentarium autem quod erat in septimo Angelo, significat scripturam bonorum in libro vitae. Et de his amplius dicetur in quaestione de figuris Angelorum,

Quandoque autem apparuerunt septem sine distinctione, et illi non significant nisi actum unius ordinis, scilicet Archangelorum quorum tamen revelatio distinguitur per septem aetates mundi et per septiformem Ecclesiam in septenarium donorum Spiritus sancti. Inde etiam isti dicuntur adstare ante Dominum : quia in conspectu Dei semper tempus suae revelationis exspectant. Et hoc patet ex Glossis super Apocalypsim de septem Angelis qui tuba canunt .

Ultra numerum autem istum non invenitur certius numerus expressus ad custodiam.

Visio autem Ezechielis per quatuor animalia secundum Dionysium significat quatuor ordines, quorum officium continuum est circa nos, ut diximus. Et quid significent figurae eorum, posterius dicetur. Secundum autem Hieronymum significat quatuor regna. Firmamentum autem imminens capiti eorum, non significat aliquem ordinem specialem, sed significat universitatem dispositioni quatuor ordinum traditam. Thronus autem desuper significat chorum Thronorum. Species autem hominis et electri significant majestatem praesidentem.

Visio autem Jacob de Angelis descendentibus significat ipsum ministerium Angelorum, quod consistit in allatione donorum in descendendo de superius, et in praesentatione votorum nostrorum Deo in ascendendo.

Multitudo autem quae fuit circa Eliseum, significat multitudinem ministrantium, non in numero ordinum, sed personarum. Illa vero multitudo quae fuit a pastoribus audita, significat multitudinem assistentium et laudantium, sicut dicitur in Daniele : Millia millium ministrabant ei, et decies millies centena millia assistebant ei .

Duodecim autem legiones non significant aliquem numerum ordinum vel etiam gratiarum, sed significant multitudines et exercitus Angelorum militantium ad defensionem duodecim signatorum in qualibet duodecim tribuum filiorum Israel.

Hoc autem quod quaeritur de nominibus, solvendum est per Gregorium. Et de Michaele quidem verba jam habita superius sunt. De Gabriele autem dicit sic : " Ad Mariam quoque Gabriel mittitur, qui fortitudo nominatur. Illum quippe nuntiare veniebat, qui ad debellandas aereas potestates humilis apparere dignatus est : per Dei enim fortitudinem nuntiandus erat, qui virtutum dominus et potens in. proelio contra potestates aereas ad bella veniebat. " De Raphaele autem dicitur, quod. Raphael interpretatur medicina, videlicet dum Tobiae oculos quasi per officium curationis tetigit, et caecitatis ejus tenebras tersit. Qui ergo ad curandum mittitur, dignum fuit ut medicina Dei voca-

Si vero quaeritur, De quibus ordinibus sunt isti tres Angeli? Dico sine praejudicio, quod Michael est de ordine Principatuum : et ideo Sancti dicunt, quod luit princeps synagogae, et modo est princeps noster. Gabriel autem est de ordine Archangelorum, sicut dicunt communiter Sancti, ut supra habitum est. Raphael autem est de ordine Vir-

tutum : quia Virtutum est miracula facere, sicut ipse miraculose curavit Tobiam.

Et si objiciatur quod in cantu dicitur : " Archangele Michael, constitui te principem super omnes animas suscipiendas. " Et etiam, " Concussum est mare, et contremuit terra, ubi Archangelus Michael descendebat de caelo. " Et ubicumque aliter invenitur, solvendum est per auctoritatem Dionysii supra positam, quae dicit, quod " superiores inferiorum dona participant excellenter, et propter actum inferiorum quem habent superiores, quandoque etiam sortiuntur nomina inferiorum. " Non sic tamen ut hoc nomen designet proprium ordinem eorum.