8. De Omnibus Sanctis. Litania Metrica.
13. Ad s. Angelum Custodem ante sacrum oratio.
21. De s. quattuor Doctoribus.
22. De s. puattuor Doctoribus.
23. Memore des saintes privilegies. I.
45. De s. Arnulpho Villariensi.
109. De ss. Hieronymo, Augustino, Thoma Aquinate.
113. De ss. Iacobo et Philippo.
122. De ss. Iohanne Baptista et Evangelista.
123. De s. Iohanne Evangelista.
124. De s. Iohanne Evangelista.
125. De s. Iohanne Evangelista.
126. De s. Iohanne Evangelista.
158. De sancta Maria Magdalena.
160. De sancta Maria Magdalena.
197. De ss. Sixto et Sebastiano.
198. De B. Stanislao Casimiritano.
201. In Inventione s. Stephani.
203. Mira consonantia sanctorum Thomae apostoli et Thomae archiepiscopi et martyris.
210. Dialogus Papae et Mariae V.
211. Alphabetum de bonis sacerdotibus.
212. Alphabetum de malis Sacerdotibus.
215. De Pastore et Mercenario.
220. De Forma vivendi Monachorum.
221. Exhortatio ad Monachos de contempta saeculi.
223. De Habitu et Conversatione Monachorum.
224. De Patientia habenda in Capitulo.
225. Oratio dicenda in introitu lecti.
238. De Accusatione hominis erga Deum,
240. De Commendatione uniuscniusque ammae
241. De Contemptu omnium vanitatum.
251. Status Religinsiirum Moderans.
252. Conflictus Mundi et Abrenuntiantis.
253. Canticum, quo incitantur servi Dei ad caelestem patriam desiderandam.
256. Dialogus Mortis cum Homine.
257. Quod homo dehet cogitare, qualis erit in sepulcro.
258. Adhortatio ad terrorem omnium.
259. Adhortatio ad paenitentiam.
261. Exhortatio bona ad clerum.
263. Versus de Adventu Antichristi.
265. De Excidio Hierosolymorum.
266. Tbreni captis Hierosolymis.
267. Planctus pro diuturna captivitate terrae transmarinae per Saladinum.
269. De Eleemosyna Vagis danda.
Carmen episcopi Brunonis invehentis contra papam.
I.
1. Recognosco, quod erravi,
Deus pater, et peccavi
Ultra, quam possum fari ;
Verum dico, cum meorum
Nullus possit peccatorum
Horrorem meditari.
2. Tam sum rea, tam maligna,
Quod revera non sum digna
Te patrem appellare,
Tamen his conabor verbis
Dolorosis et acerbis
Me tibi accusare.
3. Inde est quod confitendo
Universum reprehendo
Statum mei temporis,
Omnes motus, voces, actus,
Sensus, gustus, nutus, tactus
Cordis, oris, corporis.
4. Post haec damno, quod negavi
Factis te et recusavi
Tuis subdi legibus,
Fidem primam non servavi,
Baptismale violavi
Votum multis vicibus.
5. Feci ac si possiderem
Bonum a me vel tenerem
Meis datum meritis,
Quod ex miserationis
Tuae purae datum donis
Habui gratuitis.
6. Singularis apparere
Volens dixi me habere
Bonum, quod non habui,
Sic et magnam intus cernens
Me et meliores spernens
Dilatata tumui.
7. Ut excellens apparerem,
Sum conata, ut haberem,
Per quod magna crederer,
Me defendens cum clamosa
Voce sum contentiosa
Facta, ne devincerer.
8. Facta mea enarravi
Grlorianter et foedavi
Titio iactantiae,
Per hypocrisim monstravi
Bona foris et celavi
Intima nequitiae.
9. Inoboediens meorum
Saepe sprevi praelatorum
Preces et imperia,
Veris aliorum dictis
Discors argumentis fictis
Posui contraria.
10. Pertinax et obstinata
Mea defendi peccata,
Nes cirer erravisse,
Bona veterum reieci,
Rara dixi, nova feci,
Ut scirer sapuisse.
11. Pannos indui subtiles,
Regulares, grossos, viles,
Me decentes horrui,
Christi, pulchra volens dici,
Signum tollens, inimici
Super caput posui.
12. De carnali parentela,
Gazis mundi et sequela
Fastuosa plurimum
Sum inaniter inflata
Et in istis delectata
Super caeli gaudium.
13. Alienis intendendo
Propriaque neglegendo
Sum facta mente levis,
Modo tristis, modo laeta,
Mobilis et inquieta,
In uno statu brevis.
14. Corpus foris redimivi,
Intus honores quaesivi,
Paribus me praetuli,
15. Aliorum reprehendi
Facta, propria defendi
Magis culpabilia,
In capitulo clamata
Concitavi stomachata
Lites atque iurgia.
16. In superbia erecta
Turris Babel sum effecta
Comparque daemonibus,
Qui sunt ausi impugnare
Me et gloria privare
Improbis conatibus.
17. Deus, tibi movi bellum,
Tuum ponens in castellum
Signum daemoniorum,
Hoc infelix acceptavi,
Quando caput decoravi
Ornatu mundanorum.
18. Per hoc stultam me monstravi,
Quando carnem adornavi,
Animam deturpando
Meque tam rem pretiosam
Deoque tam gloriosam
Pro vili laude dando.
19. Proh dolor, quod non attendi,
Summe Deos, quod offendi
Sic tuam maiestatem,
Heu, mecum sic superbivi,
Vae, vae, cur non resilivi
In meam parvitatem?
20. Multis aliis foedavi
Vitiis me, quae patravi
Sordens per superbiam,
Deus pater, miserere,
Fac confessam obtinere
De his indulgentiam.
II.
1. Per invidiam caecata
Sum de bonis contristata
Gavisaque de malis
Adversatrix boni Dei,
Imitatrix Cain rei,
Daemonibus aequalis.
2. Heu, per odium nolebam
Bonum, malum cupiebam
Natura renitente
Et perverti rerum statum
Per hoc pessimum peccatum
Deordinata mente.
3. Vestimenti aliquando
Praelatoram susurrando
Fimbriam praecidebam
Hoc peccato, sed et multis
Mordens odiis occultis
Et detrahebam aperte.
4. Vindicare cum irata
Me non possem, veterata
Ira traxit odium,
Per quod alios correxi,
Quorum bonum non dilexi,
Sed prodebam vitium.
5. Me in bonis praecellentes
Quando vidi vel habentes
Dona, quae non habui,
Gratiarum vel naturae,
Literarum vel scripturae,
Contabescens dolui.
6. Bona certa minoravi
Dubiaque iudicavi
Saepe in deterius,
Famam bonam supprimebam,
Malum autem deferebam
Undique celerius.
7. Per istius corruptelam
Morbi opem et suadelam
Denegavi pluribus,
In praelatos murmuravi,
Pacem turbans concitavi
Iram coaequalibus.
8. Sic de bono sum turbata
Quasi noctua caecata
De solis claritate
Atque mortua de vita,
Sicut aeger de mellita
Cibi suavitate.
9. Ista tibi confitendo,
Deus clemens, reprehendo
Fomitem invidiae,
Irae gladium suspende,
Reae fletibus intende,
Praebe locum veniae.
III.
1. Deus, mundi fabricator,
Mitis, clemens miserator,
Suavis, dulcis, patiens,
Pium patrem te per iram
Meam irritavi diram
Ultionem capiens.
2. Saepe mentis per tumorem
Sprevi minas et terrorem
Me maiorum hominum,
Immo furens nec te Deum
Reverebar, verum meum
Patrem atque Dominum.
3. Indignata crebro signis
Vindicavi me malignis,
Quibus extra patuit,
Quod intus deordinata
Fueram et effrenata
Super id, quod decuit.
4. Rixans multos conturbavi,
Quando factis vindicavi
Illatam laesionem,
Quam debebam portavisse
Ac per tuam remisisse
Benignam iussionem.
5. Fui contumeliosa,
Me per verba exprobrosa
In secreto vindicans,
Rea facta sum clamorum,
Mala auribus multorum
Per clamorem implicans.
6. Blasphemavi tibi Deo
Vivo, creatori meo,
Dicens improperia,
Per quod rea et maligna
Nimis sum aeterna digna
Perpeti supplicia.
7. Per hanc iram malum feci
In cubili cordis caeci
Anhelans ultionem,
Post hoc ore promulgavi
Ae per manus consummavi
Crudelem actionem.
8. Cedens irae stimulanti
Saepe conquassavi sancti
Spiritus palatium,
Hoc effeci concitando
Lites pacemque turbando
Quietorum cordium.
9. Irae vitio subacta
Sacrorum templorum facta
Sum incendiaria
Et quodammodo irata
Deo fregi dedicata
Saepius altaria.
10. Sic per iram deliravi,
Quod divinum usurpavi
Temere iudicium,
Per quod patet, quam horren-
dum,
Quam sit provide cavendum
Talis irae vitium.
11. Hac infecta passione,
Non frenata ratione
Feci, quod non debui,
Tamquam stolida effecta
Fui, quod videre recta
Neque vera potui.
12. A quo iuris lex absolvit,
Ira praeceps me involvit
Metu indiciorum,
Per quod iuste condemnabor
Per te, Deus, et privabor
Consortio iustorum.
13. Haec me ira peccatricem
Nimis facit infelicem,
Nam fornax commutavit
Mihi aurum in aes vanum,
In culmum, flagellum, granum,
Me luna inquinavit.
14. Irae scelus confitenti,
Iesu bone, reae menti
Pande sinum veniae,
Cor per iram inquinatum
Lava, unge induratum
Oleo laetitiae.
IV.
1. Deus, qui vis creaturam
Laborare per culturam
Primarum actionum,
Carnis commoda quacsivi,
Per acidiam omisi
Spirituale bonum.
2. Heu, de tuis diffidebam
Viribus et metuebam
Aggredi salubria,
Sic in turpibus fovebat
Et a probis cohibebat
Me tenens acidia.
3. Per hanc saepius dolebam,
Quando poenam providebam
Boni exercitii
Et proclivis residebam
Ad quietem, quam qua erebum,
Carnalis solacii.
4. Per hanc malum machinando
Aliis vel cogitando
Incidi malitiam,
Quam ex ea dicunt nasci
Viri docti atque pasci
Tamquam primam filiam.
5. Hac invadente desperavi
Saepe, quando cogitavi
Tot mala me fecisse,
Per quod fateor maiorem
Culpam atque graviorem
Me poenam meruisse.
6. Pravitatem intuendo
Operum et sentiendo
Meam fragilitatem,
Velut stupida effecta
Mente incidi deiecta
Pusillanimitatem.
7. Hac rancorem enutrivi,
Quo meorum exquisivi
Laesorum nocumenta,
Quos consuevi clam odire
Neque potui punire
Vindicta violenta.
8. Ex hac incidi torporem,
Per quem renui suasorem
Audire praeceptorum
Atque viam vitae nosse
Et incendere pro posse
Saluti proximorum.
9. Per acidiam tristata
Intus, foris evagata
Quaesivi consolari
Et caelestium oblita,
Mundi sordibus nutrita
Consuevi delectari.
10. Per hanc spreto praeceptore
Deo vesci in sudore
Tuitus pane nolui
Atque murmuris afflicta
Vitiis ut maledicta
Ficus fructu carui.
11. Isto vitio naturae
Usum atque creaturae
Quodammodo turbavi,
Cum a Deo constitutum
Et a brutis exsecutum
Laborem recusavi.
12. Nugis vacans otiosa
Tempora per pretiosa
Perdere non timui
Et, cum culpam abolere
Poteram et obtinere
Gratiam, evanui.
13. In plateis circumspexi
Vagabunda et neglexi
Lucrum spirituale,
Vanis gaudiis intendi,
Quod amisi, non perpendi
Solamen aeternale.
14. Velut aqua nunquam mota
Ex quiete sedens tota
Indui putredinem
Et ut ferrum quiescendo,
Sic per otium torpendo
Attraxi rubiginem.
15. Mundi ludicris intenta
Vigil fui, somnulenta
In bonis operibus,
Sacra meditatione,
Missa, precibus, sermone
Atque Dei laudibus.
16. Stans in choro dissoluta
Fui gestu, cantu muta
Ut idolum Iunonis,
Gravis corde, silens ore,
Sine Domini timore
Expers devotionis.
17. Sicut porcus, qui servatur
Ad mactandum, impinguatur
Per quietem otii,
Sic quiescens per torporem
Me nutrivi ad dolorem
Ultimi supplicii.
18. Per quietem et torporem
Provocavi temptatorem,
Qui ut musca tepidam
Ollam intra labris sugit,
Bullientem procul fugit
Praeteritque frigidam.
19. Pigra morem pervertebam,
Quia metere volebam
Non semen terrae dare,
Sum ut cactus, qui non gerit
Curam capere, sed quaerit
Salmonas manducare.
20. Contra furem fodientem
Et cotidie tollentem
Unum domus asserem
Opportune vigilare
Nolui neque instare,
Furem ut repellerem.
21. Sicut navis in carina
Ex concursu fit sentina
Plurimarum sordium,
Sic per otii teporem
Lutum traxi et foetorem
Vitiorum omnium,
22. Quod est instabilitatis,
Fraudis et malignitatis
Saecli et tristitiae,
Luxus et mollitiei,
Raptus alienae rei
Firmiter malitiae.
23. Famis, sitis, egestatis,
Erroris, garrulitatis,
Nugarum et nequitiae,
Horum omnium fomentum
Solum intus est retentum,
Vitium acidiae.
24. Perhaecstultammeprodebam,
Deus, quando non surgebam
Tuum ad clamorem,
Qui tot excitas doctrinis,
Donis, monitis et minis
Acidiae torporem.
25. Stultus fui sicut ille
Piger, qui ad lapsum stillae
Distulit avertere
Aperturam oculorum
Sive facilem membrorum
Medicinam quaerere.
26. Numquid stultus, qui redire
Domum quaerit vel finire
Longae viae taedium,
Et hodie facit passum
Unum et hunc satis lassum,
Vix post annum alium ?
27. Sic et ego intellectu
Passum feci, sed affectu
Sequi differebam,
Stulta dedita torpori
Meritorio labori
Me dare metuebam.
28. Iesu Christe, fili Dei,
Precor, miserere mei
Parcendo confitenti
Culpam cordis in dolore
Et de otii torpore
Resurgere volenti.
V.
1. Deus, conditor benigne,
Fac me confiteri digne
Crimen idolatriae,
Quod commisi diligendo
Prae te mundum vel studendo
Lucris avaritiae.
2. Te contempto, Deus bone,
Fide, ope, dilectione
Creatis inhaerendo
Fidem veram denegavi
Et quodammodo peccavi
Ut idola colendo.
3. Te avara irritavi,
Immo legem violavi
Totius creaturae,
Quae compellitur sedare
Gratis et communicare
De naturali iure.
4. Ex hac peste generata
Me constrinxit scelerata
Cordis obduratio
Et recessit egenorum
A me atque miserorum
Debita compassio.
5. Per hoc crimen rapiendo
Violenter et nocendo
Factis palam nocui,
Sic per verba innocentes
Saepe in occulto mentes
Fallere non timui.
6. Mente inhians lucrandis
Inquieta me nefandis
Pollui mendaciis,
Verbis lites excitavi,
Festa factis violavi
Crebris et periuriis.
7. Fallax fraudem committebam,
Factis cum decipiebam
Quemquam in praesentia,
Tam per factum quamsermonem
Intendi perditionem
Nocens in absentia.
8. Heu, quid agam maledicta,
Per hoc scelus tot addicta
Culpis et miseriis?
Nam lucrata cum labore
Iugi servo cum timore,
Perdo cum tristitiis.
9. Mente mergor in profundum,
Terminum perdo iucundum,
Lucrum devotionis,
Curis pungor lacerata
Atque privor excaecata
Splendore rationis.
10. Per hanc intima proieci
Atque vacuam me feci
Ut telam aranea
Texens muscam ad lucrandum
Et ad se eviscerandum
Evomens intranea.
11. Vitio proprietatis
Votum sanctae paupertatis
Amara violavi,
Praetextu necessitatis
Negotium voluptatis
Mendosa obumbravi.
12. Saepe magis concupivi
Et ardentius quaesivi
Rem prorsus otiosam,
Quam fortassis saecularis
Rex palatii regalis
Structuram fastuosam.
13. Peccavi desiderando
Alienum et mutando
Munera muneribus
Sive res pro rebus dando
Et hoc ipsum palliando
Variis ambagibus.
14. Saepe velle praelatorum,
Ad quod volui, meorum
Astuta declinavi
Et, quod facere nolebam,
Fugi, quodque cupiebam,
Iniungi procuravi.
15. Eia, miserator pie,
Fili virginis Mariae,
Praebe locum veniae
Peccatrici suspiranti
Hisque verbis accusanti
Scelus avaritiae.
VI.
1. De gula me reddo ream
Atque confitendo meam
Damno voracitatem,
Per quam limites naturae
Praeterivi et mensurae
Iustae modicitatem.
2. Ventrem cibis oneravi
Vilibus et excitavi
Palatum delicatis,
Dum abusa pretiosis
Ferculis et fastuosis
Arteque praeparatis.
3. Ante tempus comedendo
Meum fregi ac bibendo
Saepius ieiunium,
Tam per mensae venustatem
Quam per cibi suavitatem
Sum laetata nimium.
4. Sine facibus accensa
Verba saepius in mensa
Protuli scurrilia,
Vana, nimium iocosa,
Detrahentia mendosa
Et adulatoria.
5. Extra habui ineptam
Laetitiam, qua conceptam
Prodidi lasciviam,
Cibo potuque repleta
Pretioso sine meta
Fovi immunditiam.
6. Sum oblita irae Dei,
Mortis atque status mei,
Amisi rationis
Usum, hebes sum effecta
Verbis turpibus illecta.
Expers compassionis.
7. En, quot malis me infecit
Gula, quae Adam deiecit
De loco voluptatis,
Evam pomo sauciavit
Lente Esauque privavit
Iure primaevitatis.
8. Facta prima inter Deum
Foedera et Adam ream
Hoc vitium destruxit,
Mortem culpae ac naturae
Poenaeque non finiturae
Viventibus induxit.
9. Heu, gulosa totum dedi
Cibum ventri, cum comedi
Oblita cibum mentis,
Mortem non consideravi
Neque famem cogitavi
Christi esurientis.
10. Multo amplius peccavi,
Quam his verbis ennarravi,
Gulae inquinamentis ;
Pater pie, curam gere,
Pereuntis miserere
Sui non miserentis.
VII.
1. Vitae caelibis [sacrator],
Deus, auctor atque dator
Sanctae continentiae,
Me confiteor temptatam
Saepius et inquinatam
Vitio luxuriae.
2. Cui forte si non actu,
Corde, ore, visu, tactu
Tamen dedi operam
Et per aliqualem motum
Contra castitatis votum
Feci, quod promiseram.
3. Per hanc mente excaecata
Levis, inconsiderata
Fui atque garrula
Et amore capta mei
Odium habebam Dei
Praeceps in pericula.
4. Saeculum hoc affectavi,
Ad fruendum desperavi
De futuris gaudiis,
Tota corporis iucundi,
Foedis carnis atque mundi
Dedita deliciis.
5. Tibi Deo hoc infecta
Vitio atque illecta
Feci contumeliam
Templum cordis violando,
Tuum quod inhabitando
Efficis per gratiam.
G. Per hoc studui lenire
Bechmoth, qui solet dormire
Locis in humentibus,
Proximum scandalizavi,
Ipsam me damnificavi
Nocumentis pluribus.
7. Isto volui nocere
Mihi morbo, adhibere
Nolui remedia,
Quae sunt: carnem macerare,
Bonis actibus instare,
Fugere consortia,
8. Hominum et, sine mora
Mox temptationis hora
Motibus resistere,
Non occasiones dare,
Pro suffragio rogare,
De se non confidere.
9. Hoc infelix non curavi,
Sed omittens adgravavi
Malignitatem meam,
Quam concordans cum dolore
Confitensque cum pudore
Me culpans reddo ream.
10. O benigne condonator
Culpae, poenae mitigator,
Distributor gratiae,
Dilue, quod inquinavit,
In me redde, quod privavit,
Vitium luxuriae.
VIII.
1. Nunc conabor confitendo,
Quae per linguam committendo
Peccata perpetravi;
Primum ergo reprehendo,
Debitam quod in loquendo
Mensuram non servavi.
2. Saepe contra rationem
Linguam movi ad sermonem
Rationis praevium,
Quod debebat oboedire
Rationi et exire
Eius ad imperium.
3. Linguam cum sit rationis
Organum, contagionis
Expertem decet esse,
Nam hoc membrum qui creavit,
Hominem nobilitavit
Prae ceteris expresse.
4. Multis tamen hanc immersi
Sordibus nec plus peperci,
Quam porcus parcit ori,
Qui ut sordibus includit
Pedem, sic et os intrudit
Cuilibet foetori.
5. Sum et canem imitata,
Qui fert sanguine foedata
De macello labia,
Et, quod plus est, Iambo lutum,
Immo diaboli sputum,
Cum loquor nefaria.
6. Membrum datum ad orandum
Et ad Christum manducandum
A Deo deputatum
Organumque Dei vivi
Neglegenter custodivi,
Foedavi per peccatum.
7. Unde iuste recusatur
Meum os seu reprolialur
Orans, laudans, commedcns
Deum Dominum cunctorum,
Christum, qui est angelorum
Panis vitam conferens.
8. Sicut nimium peccarunt,
Qui sacratum inquinarunt
Calicem pulveribus,
Sic et ego plus peccavi,
Qui tot meum os foedavi
Verbis indecentibus.
9. Ad laudandum deputata
Deum verba sunt sacrata
Et sanctitatem oris,
Sanctam et devotam mentem
Atque vitam innocentem
Requirunt laudatoris.
10. Ista quia non servavi
Deum laudans, plus peccavi
Nec rogans exaudiri
Digna fui, immo vere
Rea merui severe
Pro laudibus puniri.
11. Portas oris si clausissem,
Animam custodivissem
Ab incursu hostium,
Quae nunc ut urbs immunita
Patet vel platea trita
Pedibus calcantium.
12. Istud gravat culpam meam,
Quod, cum scirem linguam ream
Pronam ad cadendum
In tam multiplex peccatum,
Et eidem cruciatum
Tam durum inferendum,
13. Linguae quoque custoditae
Caute et occultae rite
Fructum tam copiosum,
Tamen tollere neglexi
Sterilem neque despexi
Utile vel damnosum.
14. Bonus esse vel manere
Nemo potest nec placere,
Linguam ni custodiat.
Custodire quamvis onus
Linguam sit, tamen vir bonus
Debet, ne decipiat.
15. Linguam monent custodire
Exempla et quod transire
Verba per iudicium
Dei debent, ponderanda
Ideo sunt et limanda
Nostrum per scrutinium.
16. Haec infelix quamvis nossem
Atque custodire possem
Linguam, tamen renui,
Unde stricte iudicari
Et aeternis poenis dari
Hac pro culpa merui.
IX.
1. Quamvis culpa blasphemorum
Gravi nimis tormentorum
Sit poena compensanda,
Tamen ista non pensavi,
Sed factorem blasphemavi
Per verba detestanda.
2. Conditor quod honoravit
Amplius, inhonoravit
Amplius conditorem,
Lingua cum sagitta fixit
In Deum, quem maledixit
Rapta per furorem.
3. Plus peccavi blasphemando
Quam fur vel quis perpetrando
Quodvis homicidium,
Nam hi rebus sive servis
Dei actibus protervis
Faciunt contrarium.
4. Ego in persona Deo
Propria factori meo
Dico contumeliam
Atque malum, quod impendo,
Principaliter intendo
Eius ad iniuriam.
5. Dolet audiens Iudaeus,
Quando blasphematur Deus
Scinditque vestimenta,
Gravior quam in Iudaea
Ego sum peccati rea
Blasphemiis intenta.
6. Canis renuit mordere
Beneficum, sed mulcere
Vult caudae blandimentis,
Ego verbis mei oris
Iram provoco factoris
Tot bona largientis.
7. Patrem meum blasphemari
Cum audirem, indignari
Blasphemis recusavi,
Per quod me adulterinam
Filiam et concubinam,
Non sponsam demonstravi.
X.
1. Quamvis arguentis dure
Vetent murmura scripturae,
Attamen murmuravi
Et benignum patrem meum,
Omnia scientem Deum,
Per murmur irritavi.
2. Dathan, Abiron et Chore
Murmurantes in furore
Divino arguuntur,
Patientes Iob, Tobias,
Lazarus et Ieremias
Ad regnum assumuntur.
3. Hoc et simile pensatum
Mihi murmuris reatum
Auxit, mitigare
Poenam soleat flagelli
Atque contra metum belli
Electos confortare.
4. Ego murmurans de cibo
Digne satis interibo
In bello spiritali,
Eius primo in congressu
Cadens privor in recessu
Honore triumphali.
5. Victa cessi fuga vili
Querelosa de exili
Solacio subtracto
Voluptatis corporalis
Vel pro rei temporalis
Damno quando[que] facto.
6. Quod vexata murmuravi,
Vacuam me demonstravi
Aquis Dei gratiae,
Plenum dolium non sonat
Ictu, sed inane tonat,
Sic expers patientiae.
7. Ego pro iumenti mei
[Esca] suavitatis Dei
Vendidi delicias,
Quando murmurans supernas
Escas sprevi et internas
Totidem tristitias.
8. Carnis seu boni terreni
Gustum quaerens Galieni
Facta sum discipula,
Stolam Christi abnegavi,
Quando carnis disputavi
Discernendo saecula.
9. Pro me loquens intromisi
Me de me licet illisi
Dominium maiorem,
Dolo et rapina plena
Usurpavi aliena
Ad modum invasorem.
10. Saepe murmurans sequebar
Ducem, per quem seducebar,
Hoc est sensum proprium,
Qui claustrales, quos deludit,
Saepe in horrendum tradit
Culpae praecipitium.
11. Quando queror pro defectu
Temporali vel despectu
Seu pro quovis commodo,
Quasi nihil reputarem
Caelum, terram seu curarem
Facio quodammodo.
12. Vel si modo in his bonis
Causam consolationis
Putarem exhibendum,
Quantum filiis corvorum,
Quibus regnum est caelorum
In fine praecludendum.
13. Procuratio negatur
Servo, cui magnum datur
Pretium in vespere,
Quando illi providetur,
Qui mercedem prohibetur
Aliam recipere.
14. Multum ideo peccavi,
Qui pro eo murmuravi,
Quod mali prosperantur,
Mihi nullae cum in mundo
Nec in caelo his iucundo
Mercedes debeantur.
15. Cum iumentum reputari
Digne possum, admirari
Satores valerent,
Quando loquor murmurando,
Usum tamen si nefando
Opere non haberent.
16. In hoc plurimum peccavi,
Quod medelam recusavi
Murmuri apponere,
Deum poenas inferentem
Neque Christum patientem
Nolui recolere.
17. Gratiae divinae rorem
Contra murmurum ardorem
Neglexi postulare,
Nec a pio conditore
Quanto tangerer amore,
Facta recogitare.
18. Ecce, murmuris peccatum
Reprehendo adgravatum
Istis circumstantiis,
Pro quo peto iudicari
In praesenti, non servari
Ultimis scrutiniis.
XI.
1. Saepe malum, quod patravi
Studiose excusavi
Tegens per astutiam,
Per quod infamavi Deum
Sive criminabar eum
Meam per malitiam.
2. Adae par in pravitate,
Qui cum non in potestate
Par fieri valeret
Deo, contendit, ut eum
Sibi pravitatis reum
Consimilem haberet.
3. Immo omnis creatorem
Boni mali patratorem
Quodammodo monstravi,
Meque culpas tot habentem
Velut agnum innocentem
Deceptrix simulavi.
4. Non sic Christus faciebat,
Qui peccatum non habebat,
Attamen similari
Peccatoribus volebat,
Quando hostiam sinebat
Peccati pro se dari.
XII.
1. Malum feci per sermonem,
luctam iurationem
Quotiens violavi,
Vel quia iuravi, quando,
Quod oportet, in iurando
Incauta non notavi.
2. Prona fui et consuevi
Pro re vana sive levi
Assidue iurare,
Sed nunc iurans veritatem,
Iudicium, aequitatem
Nolebam observare.
3. Mano illa cum tnngebam
Sancta Dei, cum sciebam
Me falsum affirmare
Vel negare veritatem.
Certum est per falsitatem
Diabolo me dare.
4. Ergo cum benedicebam
Hac me signans faciebam
Cum manu bac maligni,
Per quod pensent pares mei.
In iurando quam sint rei
Quantisque poenis digni.
XlII.
1. Rea nimis coram Deo
Pio conditore meo
Dolenter reprehendo,
Quam per verba, facta, signa
Ego fallax et maligna
Peccavi mentiendo,
2. Per quod Dei adversatrix
Facta sum et imitatrix
Versuti seductoris,
Qui, cum mentiens seduxit
Evam, opera destruxit
Benigni conditoris.
3. Est mendacium iocosum
[Opus] vile ac damnosum.
Quorum quovis genere
Infinities peccavi
Neque miseram expavi
Animam occidere.
4. Adhuc mendax et versuta
Contra iura sum locuta
Falsum testimonium,
Per quod proximum laedebam,
Me occidi, incurrebant
Grave Dei odium.
XIV.
1. Nunc ad pessimum accedo,
Quod plus detestandum credo
Crimen detractionis,
Per quod pluribus nocebom.
Immo nullis deferebam
Nec rebus nec personis.
2. Per hoc surdis maledixi,
Cum absentibus infixi
Male linguae iaculum,
Sic et, quando detrahebam
Insciis, anteponebam
Caecis offendiculum.
3. Detrahendo eriminatrix
Facta sum et imitatrix
Serpentis tortuosi,
Nam incipiens a laude
Post hoc ore pleno fraude
Innocuos corrosi.
4. Femori infixum gerens
Telum canis plangit maerens
Studetque removere,
Sic et malum, quod cupivi.
Dum de aliis audivi,
Non potui silere.
5. Sicut porcus intrans hortum
Florem deserit exortum
Recurrens ad foetores,
Sic et ego proximorum,
Bonos deserens eorum,
Sequebar malos mores.
6. Detrahendo sequi volo
Viperam, quae flatu solo
Novit tres interficere.
Ita scio me praesentem
Auditorem et absentem
Uno verbo perdere.
7. Bestia sum, quae gerebat
Circa caput et habebat
Ordines tres dentium.
Nam tres modos detrahendi
In me esse deprehendi,
Quibus innocentium
8. Bona mordens immoravi,
Mala finxi et negavi
Bona talia patrata.
Unde sum pro tam enonni
Culpa bestiae triformi
Satis apte comparata.
9. Recte possem pro foetore,
Qui a [meo prortit] ore
Sepulcro [as]similari,
Ad quod vivi accedentes
Et foetorem sentientes
Deberent detestari.
10. Saepe, quando ieiunavi,
Tamen comes manducavi
Humanas detrahendo,
Quibus sulsam admiscebam,
Quos detrahere sciebam,
Libenter audiendo.
11. Parum dixi, cum subacta
Huic vitio sum facta
Daemonum dapifera,
Cum humanas offerebam
Carnes simul et edebam
Contra legis foedera.
12. Immo nec peperci patri
Spiritali neque matri,
Quin eos comederem,
Et quod plus est, proponebam
Tali quatenus (con)fidebam,
Eos ut reficerem.
13. Quamvis iuris disciplina
Vetet atque lex divina
Patribus detrahere,
Ego tamen non vetavi,
Immo plures instigavi
Praelatis maledicere.
14. Forsan minus non peccavi,
Cum libenter auscultavi
Narrantem detractorem,
Quia utique sileret
Detractor, si non haberet
Paratum auditorem.
15. Saepe malum adfirmanti
Falso testi vel erranti
Plus credidi de bonis,
Quam [si] decem excusarent
Malum et pro bonis starent
Idoneis personis.
16. Proximis iniuriosa
Facta sum et odiosa
Deo per hoc vitium
Tamque praesens quam futu-
rum
In aeternum duraturam
Merui supplicium.
17. Quod ut possem declinare,
His querelis accusare
Me sponte praeelegi,
Per hoc sperans coram Deo
Iudici debere meo
Peccata mea tegi.
XV.
1. Corde malum cogitavi,
Volui, desideravi,
Consensi temptatori,
Infidelis, indevota,
Odio et ira mota
Invidi meliori.
2. Male me humiliavit
Timor atque inflammavit
Amor inordinatus,
Dolor vanus conturbavit,
Prudor strinxit, excaecavit,
Me rancor obduratus.
3. Praesumpsi et desperavi
Perfidaque exsultavi
In adversis proximi,
Cuius in prosperitate
Marcui et bonitate
Corporis vel animi.
4. Sprevi pauperum personas
Divitumque minus bonas
Plus iusto honoravi,
Bonos atque spiritales
Parvipendi, sed carnales
Parentes affectavi.
5. Tumens fui et elata,
Perplexa et obstinata
Et habebam taedium
Saepe boni spiritalis
Gaudiique mundialis
Iuge desiderium.
6. Per hypocrisim timebam
Displicere et studebam
Excellens apparere,
Humilem contempsi statum
Et ambivi dignitatum
Fastigia tenere.
7. Quod malitia vexabat
Meam cor, hoc adgravabat
Praeceps inconstantia,
Vana gloria foedavit,
Ira movit, induravit
Immisericordia.
XVI.
1. Verbis Deum blasphemavi,
Iuramentis incitavi
Crebris et periuriis,
Murmurati contra Deum
Saepe et instruxi eum
De aura et aliis.
2. Quando debui laudare
Deum verbis vel orare,
Distracta fui mente,
Atque stabam sine metu
Ad laudandum Deum coetu
Angelico praesente.
3. Veritatem impugnabant
Agmina et propalabam,
Mendacia comperta,
Plus vel minus enarravi
Referens, quod afirmavi,
Dubia vel certa.
4. Alios vituperari,
Maledixi, infamari,
Fui contentiosa,
Ante unxi blandiendo,
Quod post punxi detrahendo.
Per hoc proditiosa.
5. Susurrando mussitari,
Litigando seminari
Rixas et discordias,
Falsa sum testificata
Aliisque comminata
Dixi contumelias.
6. Verbis asperis conflixi,
Exprobrari, contradixi,
Vacavi conviciis,
Verba dixi otiosa.
Vana, levia, iocosa,
Nocui consiliis.
7. Sum locuta nimis multa
Verba impia et stulta,
Iniqua et dolosa,
Derisoria, polita,
Inconcinna, imperita,
Amara, curiosa.
8. In aliis reprehendi
Verbis, quos in me defendi,
Defectus probitatis,
Plus quam decuit ridebam,
Contumax contradicebam
Magistris et praelatis.
9. Loquens nimium clamari,
Verbis iram concitari
Vel inimicitias,
Cantus saeculi cantari,
Per quos graves excitavi
Mentes ad lascivias.
10. Cum intendere debebam
Feriis, tunc proferebam
Saepius scurrilia,
Verba bonis inimica,
Nocua et impudica
Dixi atque turpia.
11. Haec et alia peccata
Linguae vitio patrata
His arguens conficior,
Malens modo iudicari,
Quam perpetuis servari
Poenis, ad quas teneor.
XVII.
1. Multa scelera patravi
Opere, quia peccavi
Gula et luxuria ;
Commisi ebrietatem,
Rapinam, proprietatem,
Furta, sacrilegia.
2. Vota fregi, simoniam
Feci et apostasiam
Atque sortilegia,
Indigne communicavi
Et festorum violavi
Dierum sollemnia.
3. In officio divino
Gravis fui et omnino
Plerumque dissoluta,
Quando Deum invocare
Debui et collaudare
Tacebam quasi muta.
4. Homines scandalizavi
Pluries et molestavi
In rebus et personis,
Traxi, trusi, detrahebam
Et exemplis corrumpebam
Perversae actionis.
5. Aliquando subtrahebam
Necessaria, sum ebam
Corpori superflua,
Consuetudine peccavi,
Recidebam, attemptavi
Supra vires ardua.
6. Me minores opprimebam,
Ad quod non suspiciebam,
Tenui olficium,
Velle proprium implevi
Et meorum saepe sprevi
Maiorum imperium.
7. Visu, auditu, olfactu,
Gustu, dono, prece, tactu,
Scriptis atque mandatis
Dedi multis digna poenis
Propriis et alienis
Materiam peccatis.
8. Praebui occasionem
Culpae et temptationem
Saepe praeveniebam,
Et, quod minus tolerandum
Est, me ipsam ad peccandum
Quodammodo cogebam.
XVIII.
1. Nunc confiteor peccata
Per multiplicem patrata
Boni omissionem,
Gratiarum nunquam Deo
Egi creatori meo
Condignam actionem.
2. Nunquam Deum cogitavi,
Timui nec adamavi
Digne neque colui,
Nunc ad eum referebam
Omnia, quae faciebam,
Opera, ut debui.
3. Ad divinam capiendam
Gratiam me vel habendam
Neglexi praeparare,
Nec sum bene usa ea
Nec curavi mortis rea
Acceptam conservare.
4. Neque studio sollerti
Meum ad divinum verti
Cor inspirationem,
Pro peccatis non dolebam
Digne satis nec sumebam
Sacram communionem.
5. Blasphematum non defendi
Deum, nec cantans attendi
Vel laudans, quid dicerem,
Nec conabar, disciplinae
Voluntatique divinae
Ut conformis fierem.
6. Ad commissa non respexi,
Vitam moresque neglexi
Sive conscientiam,
Mala mea non deflevi
Digne neque adimplevi
Datam paenitentiam.
7. Propriam conversionem
Culpaeque confessionem
Ultra tempus distuli,
Templa, praedicationem
Fugi nec temptationem
Deum orans reppuli.
8. Parentes non honoravi,
Fidem datam non servavi,
Me nolui cognoscere,
Recusavi congaudere
Laetis, maestis condolere,
Debita remittere.
9. Omittebam visitare
Aegros et lites sedare,
Devios corrigere,
Non volebam tribulari,
Desolatos consolari,
Nescios instruere.
10. Monitis non acquievi,
Imperata non implevi,
Renui consilia,
Non iniurias ferebam,
Lites fugi, subtrahebam
Miseris auxilia.
11. Nunquam poenas infernorum
Neque gaudia caelorum
Nec Christi passiones
Digne satis cogitavi,
Immo nec minas curavi
Neque promissiones.
12. Quid eram, quid sum, quid ero,
Nosse parvam curam gero
Nec magnam adhuc gessi,
Ergo manens in tepore
In propositi fervore
Sancti non processi.
13. Renuebam meditari,
Unde poteram solari
Doloribus subacta,
Unde iuste durae menti
Se a fonte avertenti
Vena manet subtracta.
14. Fugi contemplationem,
Verbum Dei, lectionem
Atque sacra monita,
Per quae poteram armari
Contra mala, detestari
Quaelibet fortuita.
15. Navem imbecillae mentis
Flatibus fortunae ventis
Amplius exposui,
Cum periculum exortum
Fugere et tutum portum
Quaerere plus debui.
XIX.
1. Rea nimis et iniqua
Nova simul et antiqua
Praecepta violavi,
Tam ea, quae vis naturae
Docuit quam lex scripturae,
Nequaquam observavi.
2. Fieri quod non volebam
Mihi, saepe faciebam
Aliis hominibus,
Sic et, quod desideravi
Mihi fieri, negavi
Naturae consortibus.
3. Quasi novam adoravi
Deum, quando praoamavi
Creaturam creatore,
Sic et, quando periuravi,
Deum frustra nominavi
Non parcens reo ori.
4. Festa non sanctificavi
Nec parentes honaravi,
Feci homicidium
Vel per linguam detrahendo
Vel mortem non repellendo
Seu per cordis odium.
5. Forte thorum violavi
Alienum vel peccavi
Carnis per contagium,
Alienum sum furata
Falsum et testificata,
Res cupivi plurium.
XX.
1. Fidei integritatem
Per errorum vanitatem
Varia violavi,
De credendis et sperandis,
Timendis atque amandis
Quoniam dubitavi.
2. Multisque superstitiosis
Consensi atque mendosis
Adinventionibus,
Perfidorum per errata
Sum decepta, inquinata
Variis haeresibus.
3. Credidi falsidicorum
Dictis, vi[sis] somniorum,
Vanis phantasmatibus,
Variis deliramentis,
A daemonibus inventis,
Fatis atque sortibus,
4. Volucrum atque [brutorum]
Hominumque diversorum
Variis occursibus,
Et in avium garritu
Volatuque sive situ,
Canum ululatibus.
5. Sum abusa medicina,
Quam ars sive disciplina
Ignorat medicorum,
Tuli scriptis exaratos
Characteres reprobatos
Fide catholicorum.
6. Quod in nocte equitarent
Quaedam, tempus immutarent
Mulieres credidi,
Per quod turpiter illusa,
Rea nimis et confusa
Veram fidem perdidi.
7. Annis, horis, aura, ventis
Quattuorque elementis,
Nube, rore, pluvia,
Ac multarum usu rerum
Diversarum specierum
Feci sortilegia.
8. Et ad cumulum malorum
Multa genera errorum
Incidi contraria
Fidei atque divinis
Legibus sive doctrinis
Veris dissonantia.
XXI.
1. Baptismale inquinavi
Lavacrum, quando peccavi
Actu voluntario,
Sic reatum contrahebam,
Quando Christum commedebam
Inquinata vitio.
2. Sumque facta nimis rea
In confessione mea,
Qua debui lavari,
Postquam fui confirmata,
Non cessavi per peccata
Iterum infirmari.
3. Meam consecrationem
Per iniquam actionem
Plerumque inquinavi
Neque copulata Deo,
Immortali sponso meo,
Fidelem me servavi.
4. Et extremam unctionem
Per dignam devotionem
Fortassis non quaesivi,
Adhuc contra sacramenta
Scelerum inquinamenta
Innumera commisi.
XXII.
1. Nunc protestor, quod sum rea,
Peccans singula per mea
Membra corporalia,
Caput collumque erexi
Atque oculis respexi
Nocumenta varia.
2. Facie, qua renitebam,
Forte multa occidebam
Corda intuentium,
Fronte, naso, mento, genis
Rubicundis et amoenis
Excitavi vitium.
3. Forsan Iaesi intuentes
Per os, labia vel dentes
Vel gutturis alborem,
Feci pluries peccatum
Per linguam atque palatum
Et crinium decorem.
i. Sic per verticem erectam
Atque faciem detectam
Vel expansa tempora
Absque mei cordis cura
Forsan inquinavi pura
Aliorum pectora.
5. Aures meas non saepivi
Spinis, quotiens audivi
Verbum detractionis,
Saepe malum concupivi,
Corda fortia molivi
Voce blanditionis.
6. Malum feci per maxillas,
Pectus, brachia, mamillas
Ac tactus digitorum,
Sum per manus operata
Malum, per pedes portata
Ad locum peccatorum.
7. Ad decorem naturalem
Membris his accidentalem
Adposui ornatum,
Per quod Deum provocavi,
Proximum scandalizavi,
Meum auxi reatum.
8. Per abusum aliorum
Feci plurima membrorum
Peccata similia,
Quorum pro deletione
Assis mihi, Iesu bone,
Domini cum gratia.
XXIII.
1. Virtutibus inserendis
Vitiisque expellendis
Paro dedi operam,
Inchoatum deserebam
Bonum, saepe resumebam
Malum, quod omiseram.
2. Ponam saepius extinxi
Voluntatem, quia finxi
Calvam occasionem,
Quam intenta cum quaerebam,
Boni non inveniebam
Veram perfectionem.
3. Dereliqui caritatem,
Disciplinam, bonitatem,
Ausum, fortitudinem,
Iustitiam, aequitatem,
Timorem, humilitatem,
Usum, gratitudinem;
4. Prudentiam, veritatem,
Virginalem castitatem,
Modum, temperantiam,
Modestiam, pronitatem,
Esum et sobrietatem,
Pacem, patientiam ;
5. Ordinem, religionem,
Votum ac confessionem
Ac oboedientiam,
Sanctam consolationem,
Laudem et orationem
Veramque laetitiam ;
6. Gratiarum actionem,
Sanctam meditationem
Mentisque constantiam,
Debitam confessionem,
Veracem compunctionem,
Rectam paenitentiam ;
7. Culpae satisfactionem,
Studium et lectionem,
Fructum devotionis,
Sanctam contemplationem,
Zelum et correptionem,
Frenum discretionis ;
8. Sancti spiritus fervorem,
Mentis robur et vigorem,
Illuminationem,
Providentiam, cautelam,
Consiliorum sequelam
Et circumspectionem.
9. Praeter haec omisi multa
Bona nimis ego stulta,
Quae possunt appellari
Miseratio, affectus
Pius, verus intellectus,
Recte commemorari ;
10. Laetis pie congaudere
Tristiusque condolere,
Fides et dilectio,
Bonum velle et prodesse
Omnibus, nulli obesse,
Foederis impletio ;
11. Amicitiam servare,
Inimicos ad amare,
Malorum oblivisci,
Ultimorum memorari,
Nocumenta detestari,
Debiti redditio ;
12. Hospitari, sepelire,
Visitare et vestire,
Totum dare, pascere,
Carceratos liberare
Inopesque defensare,
Inscios instruere ;
13. Relaxare, consolari,
Tegere, auxiliari,
Orare, consulere,
Medicinam adhibere
Aegris, mala removere,
Bona introducere ;
14. Sancti spiritus habere
Septem dona, possidere
Octo beatitudines,
Bona nostra velle, scire
Deum solum et nescire
Adulantes homines;
15. Iussa Dei adimplere
Et prohibita cavere,
Bona vere facere,
Patriam desiderare,
Mala poenae formidare,
Mala culpae fugere.
1G. Haec de arte paenitendi
Actu legant imbuendi
Parvuli hac parvula,
Nam et similis perfectis,
Forte tamen imperfectis,
Proderit doctrinula.
17. Supplex supplico lecturis
Scriptum hoc vel audituris,
Ut laudent creatorem,
Pie corrigant erratum
Inscium et occupatum
Excusent dictatorem.