221. Exhortatio ad Monachos de contempta saeculi.

I.

1. Si vis esse coenobita,
Huius vitae vitam vita,

Ut sis re et nomine,
Tuae mentis sordes munda,
Ut sit Deo laus iucunda

In utroque homine.

2. Solus Deus diligatur,
Cui soli relinquatur

Omnis laus et gloria,
Honor, virtus et potestas
Ipsi sit, cuius maiestas
Replet regit omnia.
3. Non est tuum honorari,
Non affectes hoc laudari,
Cum sis vitae miserae;
Quidquid hic honoris captas,
Si non Deo totum aptas,
Perdis tuum vivere.
4. Non tam facile honores,
Si sentirent et labores,

Affectarent clerici,
Qui praeesse non prodesse
Quaerit, perdit suum esse,
Poena dignus duplici.

5. Ad honores sunt parati,
Dono Dei sunt ingrati
Iuvenes cum senibus,
Totum datur dignitati,
Parum aut nil sanctitati
His nostris temporibus.

6. Sicque vita laicorum
Parum distat a porcorum

Consuetudinibus,
Supra modum epulantur,
Intus foris excaecantur,
Pleni malis moribus.
7. De salute animarum

Rarus sermo, sed terrarum

Amplitudo quaeritur;
Qui nunc potest plus ditari,
Vel in altum sublimari,
Hic beatus dicitur.

8. Mundus finem iam minatur,
Qui tot malis inquinatur,

Quod praedixit veritas ;
Caritas iam refrigescit,
Omnis sanctus obmutescit,

Abundat iniquitas.
9. Potens ridet impotentem,
Sic astutus innocentem,

Adulescens veterem,
Vir a fratre supplantatur,
Puer patri adversatur,

Dives spernit pauperem.
10. Sanctus hodie putatur,
Qui non nimis inquinatur

Malis criminalibus,
Normam vitae si requiris
Non hanc quaeras iam in viris

Sed in voluminibus.

11. Perit lex a sacerdote,
Pereunt virtutes totae,

A sene consilium;
Multos habemus doctores,
Sed paucissimos factores

In vita mortalium.

12. Hanc vitae captivitatem,
Si manentem civitatem

Hic haberem, plangerem ;
Fertur plane captivitas,
Ubi nescitur veritas;

Vae, si semper viverem!

13. Heu, heu, homo cur creatur,
Qui tot malis captivatur,

Velit nolit moritur?
Quod est malum, hoc vitare,
Vel, quod bonum, hoc amare

Vix infelix cogitur.

14. Unde nemo iam gravari
Debet, si sic consolari

Omnis iustus renuit;
Immo satis est dolendus
Et a Deo respuendus,

Qui non mundum respuit.

15. In hoc tamen consolatur
Vere sanctus et laetatur,

Quia mundus transiet ;
Fiere de occasu mundi
Debent peccatis immundi,

Quorum dolor veniet.

16. Ad te ergo revertere,
Homo, prostratus misere,

Cur sis factus, considera ;
Te Deus sibi similem
Fecit, sed tu dissimilem

Te facis augens scelera.

17. Consors quondam angelorum
Legem tenes iumentorum

Ipsis factus similis ;
Esca ventri, venter escis
Hunc et has frenare nescis,

Propter quod es fragilis.

II.

18. Surge, miser, quid dormitas?
Imitare coenobitas

Antiquorum temporum,
Qui tenentes viam vitae
Contempserunt non invite

Opes, vires corporum.

19. Erant mundo crucifixi,
Mundus ipsis, et transfixi

Caritatis gladio,
Vitam hanc parvi pendebant,
Nam caelesti adhaerebant
Magno desiderio.

20. Corpus satis castigabant,
Lectionibus vacabant,
Et orabant iugiter,
Nunquam erant otiosi,
Omnibus affectuosi ;
Vade, fac similiter.

21. Et conserves te devotum,
Quidquid vides, fuge totum,

Paupertatem elige ;
Non te locus vilitatis
Angat vel extremitatis,

Sed nesciri dilige.

22. Te praelato subiugabis,
Quidquid iubet, observabis,

Et hoc voluntarie ;
Noli facta iudicare
Praelatorum, sed vitare
Debes fel invidiae.

23. Temet ipsum reprehende
Diligenter et attende,

Ne quem unquam iudices,
Pro te reddes rationem,
Nunquam proferas sermonem,

Ut. te ipsum vindices.

2i. Erit tibi salutare,
Si amari et amare

Omni boa studeas;
Quidquid facis, reprobatur
Apud Deum nec laudatur,

Nisi pacem teneas.

25. Diligantur iuniores,
Venerentur seniores,

Esto carus omnibus,
Non accipies personam,
Sed amabis vitam bonam

In canetis hominibus.

26. Sic gaudere cum gaudente
Bonum est Paulo dicente

Et fiere cum flentibus,
Ordinatus ordinatis,
Patiens inordinatis

Eris tuis fratribus.

27. Corporum infirmitates,
Sed et morum paupertates

Patienter tolera,
Neque velis apparere
Magnus nec laudem habere

In hac vita misera.
28. Cave, ne sis singularis,
Sed, quodcunque operaris.

In communi facias;
Lege, canta, psalle, ora
Sicut omnes et labora,

Vive et non alias.

29. Primus eris ad laborem,
Tardus autem ad honorem

Et ad iram ultimus,
Omnibus subiciaris,
Nunquam aliud loquaris,

Quam quod habet animus.

30. Omnem horam occupabis
Hymnis, psalmis, et amabis

Claustrale silentium,
Super hoc orationem
Diliges et lectionem,
Nutricem claustralium,

31. Habens victum et v.stitum,
Quale fuerit largitum,

Nihil quaeras amplius,
De colore non causeris,
Si sit vilis, tunc laeteris,
Et sic eris sobrius.

32. Cave, ne sis curiosus
In vestitu vel gulosus

In diversis epulis,
Sic non eris somnolentus
Nec in potu vinolentus

Nec vacabis fabulis.
33. Nimis est periculosum
Esse monachum verbosum,

Cum silere debeat;
Ioci quidem sunt ferendi,
Nunquam tamen referendi,

Quos proferre pudeat.

34. Omne fugias peccatum,
Si videre vis pacatum

Salvatorem omnium ;
Ipsum corde, ore ora,
Ut in tuae mortis hora

Tibi sit auxilium.