242. De Vanitate Mundi.

1. Qui rerum considerat
omnium eventum,
Una dies melior

olim, quam nunc centum,

Et hoc multi sentiunt
per experimentum,

Quod, qui vivit hodie,
suffert detrimentum.

2. Ordo rerum vertitur,

sapiens fit stultus,
Et mundus prosternitur

vitio sepultus,
Exsulat iustitia,

cessat Christi cultus,
In omni provincia

oritur tumultus.

3. Mundus ad interitum

vergit his diebus,
Dii facti sunt iterum

Iuppiter et Phoebus,
Nam qui nummos possidet

et abundat rebus,
Hic ut deus colitur

miris speciebus.

4. Loquitur apostolus

cum sermone tali,
Dicens, quod velociter

dies instant mali,
Et nos libro legimus

in proverbiali,
Quod homo nil amplius

habet animali.

5. Iuxta evangelii

vocem sic dicentem
Exsurgit cotidie

gens adversus gentem,
Pauperes superbiunt

erigentes mentem,
Divites exacuunt

in egenos dentem.

6. Secundum veridicam

vocem Ieremiae
Omnis clerus seminat

semen simoniae,
Sed non simul pereunt,

nam quorundam viae
Magis sunt flexibiles

ad vivendum pie.

7. Is[te] sanctus etiam
dicit hos sermones,
Quod omnes desiderant
retributiones,

Nam adoptant homines

plus possessiones,
Quam suorum scelerum

satisfactiones.

8. Et quae theologicae

virtutes vocantur,
Fides, spes et caritas

fere suffocantur,
Fraus et avaritia

et, quae derivantur
Ex istis, in saeculo

toto dominantur.

9. Si sim ortu nobilis

et vultu serenus,
Si benignus, humilis,

moribusque plenus,
Haec mihi nil proderunt,

quod si sim egenus,
Nam sola pecunia

formam dat et genus.

10. Ergo dum sum splendidis

vestibus ornatus
Et multa familia

sura circumvallatus,
Prudens sum et sapiens

et morigeratus,
Ego tuus nepos sum,

tu meus cognatus.

11. Ista cum defecerint,

protinus marcescit
Nostra consanguinitas

et paulatim crescit
Inter nos remotio

ita, quod me nescit,
Qui, dum dives fueram,

surgens mihi cessit,

12. O miranda vanitas,

o divitiarum
Amor lamentabilis,

o virus amarum !
Cur tot viros inficis

faciendo carum
Hoc, quod transit citius

quam flamma stupparum?

13. Si nummus divitibus

tria posset dare:
Iuventutem floridam

et mortem vitare,
Pulchram et durabilem

prolem procreare,
Bene possent divites

nummos congregare.

14. Homo miser, cogita,

mors omnes compescit,
Quis est ab initio,

qui morti non cessit ''?
''Quando moriturus est,

omnis homo nescit,
Sed qui vivit hodie,

cras forte putrescit.

15. Qui de morte cogitat,

miror, quod laetatur,
Cum sic genus hominum

morti deputatur,
Quo post mortem transeat

homo, dubitatur,
Unde quidam sapiens

ita de se fatur:

16. De morte dum cogito,

contristor et ploro,
Verum est, quod moriar,

sed tempus ignoro,
Alterum, quod nescio,

quorum iungar choro,
Ut suis iungi merear

servis, Deum oro.

17. Quando domi summitas

super nasum iacet,
Totum mundi gaudium

velut lutum placet,
Non est, qui tunc frivolis

sive ludis vacet,
Ibi viget bonitas,

et fraus omnis tacet.

18. Non ibi prudentia
dolus reputatur,
Nec voluntas insuper
lex est, nec vocatur

Praeda perquisitio,
sed lex ibi datur.

Quae dat unicuique
prout operatur.

19. Quodsi in cor hominis
scelus occultatur,
Hoc districto iudici
secum declaratur,

. . . . .

20. Rogemus propterea

regem supernorum,
Ut det nobis fugere

vitam perversorum
Et, qui mole premimur

scelerum nostrorum,
Mereamur scandere

ad alta polorum.

21. Et, virgo piissima,

natum tuum ora,
Ut ipsius gratia

in meae mortis hora
Relaxentur omnium

peccatorum lora,
Et me velit ducere

secum sine mora,

22. Ut non cruciatus sim

infernali poena,
Mea nec sit anima

Deo aliena,
Sed semper cum angelis

decantet amoena,
Ubi semper cantica

laudibus sunt plena.

23. Quisquis haec audierit,

antequam recedat,
Non ipsius animam

daemon unquam laedat,
Qui cum ferventi baculo

ipsum nunquam laedat,
Ex ipsius labiis

sacrum Amen edat.

I.

1. Ecce, mundus moritur

vitio sepultus,
Ordo rerum vertitur,

cessat Christi cultus,
Exsulat iustitia,

sapiens fit stultus
In omni provincia

oritur tumultus.
2. Mundus ad interitum

vergit his diebus,
Dii facti sunt iterum

Iuppiter et Phoebus,
Nam qui nummos possidet

abundat et rebus,
Hic ut deus colitur

saeptus aciebus.
3. Et quae theulogicae

virtutes vocantur,
Fides, spes et caritas

fere suffocantur,
Fraus et avaritia

et, quae derivantur
Ex bis, iam in saeculo

toto dominantur.

4. Si sis ortu nobilis,

si vultu serenus,
Si benignus, humilis

moribusque plenus,
Haee nil tibi proderant,

si tu sis egenus,
Nam sola pecunia

formam dat et genus.

5. Dummodo sum splendidis

vestibus ornatus
Et multa familia

sum circumvallatus,
Prudens sum et sapiens

et morigeratus,
Ego tuus nepos sum,

tu meus cognatus.
6. Ista dum defecerint,

protinus marcescit
Nostra consanguinitas,

et paulatim crescit
Inter nos remotio

ita, quod me nescit,
Qui, dum dives fueram,

surgens milii cessit.

II.

7. O miranda vanitas,

o divitiarum
Amor lamentabilis.

o virus amarum,
Cur tot viros inficis

faciendo carum
Hoc, quod transit citius

quam flamma stupparum?

8. Si nummi divitibus

tria possent dare:
Iuventutem floridam

et mortem vitare,
Pulchram et durabilem

prolem procreare,
Bene possent divites

nummos congregare.

9. Homo miser, cogita,

mors omnes compescit,
Quis est ab initio,

qui morti non cessit,
Hic quisquis sit hodie,

cras forte putrescit,
In hac vita cuiquam

parcere mors nescit.

10. Qui de morte cogitat,

mirum, quod laetatur,
Cum sic genus hominum

morti deputatur,
Quo post mortem transeat

homo, dubitatur,
Unde quidam sapiens

ita de se fatur:

11. Cum de morte cogito,

contristor et ploro,
Unum est, quod moriar

et tempus ignoro,
Tertium quod nescio,

quorum iungar choro,
Sed, ut suis merear

iungi, Deum oro.

12. Quando domus summitas

super nasum iacet,
Totum mundi gaudium

velut pisum placet,
Non est, qui tunc frivolis

sive ludis vacet,
Ibi viget veritas

et fraus omnis tacet.

13. Non ibi prudentia

dolus reputatur,
Nec voluntas insuper

lex est, nec vocatur
Praeda persecutio,

sed lex ibi datur,
Quae dat unicuique,

prout operatur.

14. Adamantes Dominum,

summum genitorem.
Et eiusdem filium,

Christum salvatorem,
Atque sacri pneumatis

mellicum odorem
Contemplantes Christi sint,

ut discant amorem.

15. Ut refert Ieronymus,

hic rumor est verus,
Ad hoc testimonium

perhibet Homerus,
Iustis et malevolis

hinc exponit clerus,
Sed est peccatoribus

hic rumor severus.

16. Homerus discipulo

suo dixit vere:
Dictis meis, fili mi,

debes adhaerere,
Diligenter super hoc

a me modo quaere,
Ut tibi velociter

possim respondere.

17. Et finem audieris

huius rei verae,
Ut credo veraciter,

te docebit fiere
Pro rigore spiritus

et carnis severae
Huic modo, Domine,

rex regum, medere.