QUAESTIO LXX.

De quatuor coaequaevis in communi.

Deinde, Quaeritur de quatuor coaequaevis in communi.

Et videtur, quod non sint tot : quia

1. Tempus est accidens, et sic erit in aliquo eorum ut in subjecto : accidens autem numquam coaequaevum subjecto est: quod probatur ex. hoc quod principiatur et causatur a subjecto : ergo videtur, quod ista quatuor non sint coaequaeva.

2. Item, Locus et locatum non sunt coaequaeva secundum naturam : quia locus principium locati est. Cum ergo coelum empyreum sit locus, et Angeli locatum, in ipso non videntur esse coaequaeva.

3. Item, Dicit Philosophus in libro de Causis, quod quaedam quae sunt post aeternitatem, sunt supra tempus : sed illa sunt immutabilia, sicut caelum, et angelica natura : ergo non videntur esse coaequaeva tempori.

4. Item, Damascenus in libro II de Fide orthodoxa : " Quidam aiunt, quod ante omnem quidem creationem geniti sunt Angeli, ut Gregorius dicit theologus : et primum quidem excogitavit Deus angelicas virtutes et caelestes, et excogitatio opus ejus fuit. Alii vero quoniam est genitum caelum primum. Quoniam autem ante hominis plasmationem, omnes confitentur. Ego autem Gregorio theologo consentio : nam par fuit primum intellectualem substantiam creari, et secundo sensibilem, et tunc ex utrisque hominem . "

Praeterea quaeritur, Penes quid sumitur numerus horum quatuor coaequaevorum ?

Solutio. Ad hoc ultimum dicendum, quod numerus quatuor coaequaevorum accipitur penes principia creationis, et coexistentiam istorum. Sunt enim quaedam creata ex natura corporea mutabili, et illorum principium est materia. Quaedam vero ex materia immutabili per generationem et corruptionem, et horum principium est coelum. Quaedam vero sunt non ex materia corporea, et haec non possunt esse principiata ex materia vel ex coelo, sicut angelica natura. Et ideo ista tria coaequaeva sunt. Tempus autem coaequaevum ipsius ponitur, secundum quod sumitur extenso nomine pro mensura cujuscumque mutationis ad quodcumque esse. Unde dicitur ibi tempus mensura progressionis eorum in esse per creationem.

Ad primum ergo dicendum, quod tempus illud non est in uno, sed adjacet tribus, scilicet Angelo creato, et coelo, et materiae. Et habet duplicem comparationem ad illud cui adjacet, scilicet ut mensura, et ut accidens. Ut accidens principiatur ab ipso, et sic posterius ipso est secundum intellectum, sed non quoad esse et durationem : ut mensura Vero est passio motus ejus, et adjacet ei ut coaequaevum.

Ad aliud dicendum, quod locus secundum quod accipitur ut creatum, non est nisi extremitas corporis alicujus, et refertur ad ipsum sicut terminans ad terminatum, et pars ad totum. Secundum autem quod accipitur in generatione et natura, tunc quamdam habet influentiam principii supra formam et figuram rei generatae in ipso, secundum quod dicit Porphyrius , quod generationis principium dicitur vel ab eo qui genuit, vel ab eo in quo quis genitus est.

Ad aliud dicendum, quod Gregorius theologus et Damascenus loquuntur secundum ordinem intellectus et naturae, et non secundum ordinem ipsius esse : secundem intellectum enim et naturam simplicia sunt ante composita, ut sensibile et intellectuale ante hominem, qui ex utroque est : intellectuale vero in ordine simplicium est ante sensibile : quia intellectuale est finis et actus sensibilis : actus autem, ut dicit Philosophus in IX Metaphysicae prior est potentia, substantia, et ratione : sed secundum ordinem ipsius esse nihil prohibet intellectuale esse coaequaevum caelo et materiae, quae a Damasceno sensibilia dicuntur, eo quod a sensibus percipiuntur.