261. Exhortatio bona ad clerum.

1. Omnes, qui assistitis,

senes et periti,
Me audire, deprecor,

sitis expediti,
Lingua tamquam gladio

minime muniti;
Nihil enim exsequar,

quod sit dignum liti.

2. Sed, si audieritis

quidquam me errare
Sive per ambagines

vobis insultare,
Vobis erit licitum

illud emendare
Atque supervacuum

quidque resecare.

3. Incarnato Domino

propter peccatores,
Ut prophetae memorant

nobis seniores,
Obtulerunt munera

mystica pastores,
Pacis et concordiae

veri sectatores.

4. Parvum in cunabulis,

plenum sanctitatis,
Collaudarunt angeli

psalmis decantatis:
Gloria in sedibus

summae maiestatis
Atque pax hominibus

bonae voluntatis.

5. Haec pax, dilectissimi,

super vos quiescat
Et ad bona opera

iugiter lacescat,
Si quid crevit hactenus

mali, nunc decrescat
Et ad instar pulveris

prorsus evanescat.

6. Vestris in praecordiis

sit voluntas bona,
Quae virtutum omnium

dicitur matrona,
Ac si temporalia

vos habetis dona,
Date et cingimini

caelibi corona.

7. Non sint, qui remurmurent

intra se dicentes:
Quid solvemus Domino

nihil possidentes?
Cum non tantum munera

quantum puras mentes
Conditor respiciat

dirigens agentes.

8. Invicem diligite,
sicut nos dilexit
Christus, qui pro populo
mori non despexit,

Quod, qui die tertia
postquam resurrexit,

Vectes rumpens inferi
mortua conquexit.

9. Solvite altissimo

hanc humilitatem,
Qui pro nobis induit

carnis vilitatem,
Exhibentes omnibus

veram caritatem
Prout habueritis

rerum facultatem.

10. Hominem famelicum

cibo recreate
Vel, si potum sitiat,

illum sibi date,
Lacrimanti nudulo

vestem erogate
Et infirmos debiles

crebro visitate.

11. Larga vobis tempora

vitae non fingatis,
Ne sub spe ambigua

bonum neglegatis,
Nescientes . . .

quando corruatis
Aut in quali postmodum

sede quiescatis.

12. Nam si bonum fuerit

penes vos inventum,
Ibitis ad gloriam

et non ad tormentum,
Sed si patiemini

mali detrimentum,
Lividis trademini

dentibus serpentum.

13. In caminum igneum

impii tradentur,
Ubi a tortoribus

saevis punientur,
Nec prece nec pretio

mali redimentur,
Nam clientes Satanae

nulli miserentur.

14. Verum nihil comparo

gloriae divinae,
Ubi nil tristitiae,

ubi nil ruinae,
Sed perenne gaudium,

regna sine fine;
Felix, qui servierit

maiestati trinae.

15. Ergo bono nitite,

fratres, insudare,
Ut, cum princeps venerit

terram iudicare,
Vestra possint opera

iudicem placare,
Ut vos secum faciat

iugiter regnare.

10. Istam indulgentiam

vilem et obscaenam
Triplicat, ut omnium

congreget amenam,
Castigare cupiens

divitum crumenam
Et capsellam pauperum

raro nummis plenam.

11. Consulo, ne laqueos

istos incidamus,
Sed hanc indulgentiam

irritam sciamus ;
Certe procul dubio,

quod, si nil feramus,
In Romana curia

vane laboramus.

12. Ibi bullae traditor,

ibi ianitores
Reddunt se difficiles

et recludunt fores,
Omni pleni vitio

palam laudatores,
Sed accepto munere

prorsus detractores.

13. Papa, quod reliquerit
veritus pudorem,
Extorquere servulum
iubet viliorem,

Seu spadonis phalerae

sitiens nitorem,
Seu mantellum [cupiens]

propter pennae florem.

14. Cum sic papa caespitet

caput praelatorum,
Fraudem fraude cumulat

propter spem lucrorum,
Et cum per astutiam

nactus non per forum,
Non est tutum credere

verbis Romanorum.

15. Languescente capite

venter cruciatur,
Cui individue

semper copulatur,
Errantem pontificem

clerus imitatur,
Et sic doli species

magis augmentatur.

16. Ergo, cum ad curiam

istam transeamus,
Consulo et moneo,

ut nos muniamus
Vasculis argenteis,

quae distribuamus,
Vel, si desint munera,

domi maneamus.