PARTICULA I. Quid vocatur

dies ?

Ad primum proceditur sic :

1. Dicit Augustinus in libro V super Genesim ad litteram : " Cum dicit Scriptura : Cum factus est dies, fecit Deus coelum et terram , admonet ut istum diem et septies intelligas repetitum, ut fierent septem dies. Et cum audis tunc facta omnia, cum factus est dies, illam senariam vel septenariam repetitionem sine intervallis morarum spatiorumquc

temporalium factam., si possis apprehendas, " Et dicit, quod dies ille angelica natura est per cognitionem matutinam formata et lucem illustrationis Verbi Dei.

Et si objicitur Augustino, quod hoc est allegorice exponere, dicit Augustinus quod non. volens quod lux magis proprie dicatur de spirituali intelligentia, quam de lumine corporali. Christus enim alio modo dicitur petra, et alio modo dicitur lux. Nam petra figurative dicitur: lux autem proprie. Unde in Evangelio Joannis, I, 9 : Erat lux vera, quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. Et ipse de se alibi dicit : Ego. sum lux mundi: qui sequitur me, non ambulat in tenebris . "

3, Item, Augustinus in libro IV super Genesim ad litteram : " Ubi melior et certior lux, ibi verior et certior dies. Cur non etiam verior vespera et verius mane ? Nam si in istis diebus habet quamdam declinationem suam lux in occasum, quam vespere nomino nuncupamus, et ad ortum iterum reditum, quod mane dicimus, cur et illic vesperam non dicamus, cum a contemplatione creatoris creatura despicitur, et mane cum a cognitione creaturae in laudem creatoris assurgitur ? "

3. Item, Ibidem : " Quoniam lux corporalis antequam fieret caelum quod firmamentum vocatur, in quo etiam luminaria facta sunt, quo circuitu vel processu vel recessu vices diei vel noctis exhibere potuerit, non invenimus, istam quaestionem relinquere non debemus sine aliqua nostrae prolatione sententiae : ut si lux illa quae primitus creata est, non corporalis sed spiritualis est, sicut post tenebras facta est, ubi lux a sua quadam informitate ad creatorem conversa atque formata : ita et post vesperam fiat mane,

cum post cognitioncm suae propriae naturae, quae non est quod Deus, refert se ad laudandam lucem, quae ipse Deus est . " Et ex his accipitur, quod lux ibi dicitur spiritualis natura, et dies dicitur cognitio ejus.

4, Item, Per rationem hoc idem argui potest : Dicit enim Philosophus , quod intellectus agens est sicut lux. Cum ergo angeli sint intelligentiae agentes, videm tur esse lux, et ita congrue dies appellari.

5. Item, Apostolus, II ad Corinth. IV, 6 : Deus, qui dixit de tenebris lumen splendescere, ipse illuxit in cordibus nostris. Et ex hoc accipitur, quod lumen convenienter dicitur de luce spirituali.

Sed contra :

1. Dicit Glossa super illud, Fiat lux : " Bene ab aeterna luce prius fit temporalis lux, ut per eam caetera viderentur. " Constat autem, quod per spiritualem lucem caetera non videntur, sed. per corporalem. Ergo videtur, quod de spirituali luce non intelligatur.

2. Item, Damascenus dicit, quod per lucem intelligitur ignis, et ignis non. est spiritualis lux : ergo non intelligitur de spirituali luce.

Solutio. Dicendum, quod revera Augustinus intelligit per creationem coeli creationem Angelorum coelestium, secundum quod in propria natura considerantur. Per terram autem intelligit corporalia in sua natura considerata. Per hoc autem quod dicitur: Tenebrae erant super faciem abyssi , intelligit absentiam illustrationis rerum, quae postea ex angelica luce processit, cum creaturas in se et in. Verbo cognitas ad laudem Dei retulerunt. Per lucem vero intelligit primam formationem Angelorum, quando scilicet hoc quod seipsos noverunt, ad Verbum Dei conversi ad laudem creatoris retulerunt. Et tunc appellati sunt dies, et informitas rerum corporalium nondum formata et a luce Angelorum nondum illustrata appellata est nox. Et ideo Augustinus vult, quod dies de spirituali luce intelligatur.

Si quis vero ad. litteram magis vellet intelligere, posset dicere, quod dies accitur ibi proprie pro actu scilicet illuminationis, quae processit a luce primo creata, quae naturaliter circulariter ferebatur, ut supra dictum est.

Et ita videtur intelligere Glossa in contrarium adducta.

ARTICULI SECUNDI