ARTICULUS I.

De creatis in prima die. Et primo ,de coelo et terra.

Ad primum proceditur sic :

1. Dicit Augustinus in libro V super Genesim ad litteram : " Prius facta, est informis formabilisque materies, et spiritualis et corporalis, de qua fieret quod faciendum esset, cum. et ipsa priusquam instituta est, non fuisset: nec instituta est nisi ab illo utique summo Deo et vero, ex quo sunt omnia, quae sive coeli. sive terrae nomine significata est, quae in principio fecit Deus ante unum illum diem quem condidit, propterea jam sic appellata, quia inde facta sunt coelum et terra, sive nomine terrae invisibilis et incompositae, atque abyssi tenebrosae , " Ex hoc accipitur, quod coelum et terra sunt ante diem primum.

2. Item, Augustinus in libro XII Confessionum : " Coelum terrae hujus et maris quae fecisti tertio die, dando speciem visibilem informi materiae, quam fecisti ante omnem diem. Jam enim feceras et coelum ante omnem diem: sed coelum coeli hujus, quia in principio feceras coelum et terram . " Ex hoc habetur idem quod prius.

Si vero dicatur, quod. Augustinus vocat diem artificialem, qui incipit ab illustratione lucis primo die factae, nihilominus tamen coelum et terra sunt opus primae diei naturalis, qui in duodecim horis continetur. Contra : Quidquid est extra omne tempus, est extra omnem diem : sed terra et coelum sunt extra omne tempus : ergo sunt extra omnem diem, Probatio mediae : quia dicit Augustinus in libro XII Confessionum : " Doctor famuli tui, cum te commemorat fecisse in principio coelum et terram, tacet de temporibus, silet de diebus. Nimirum enim coelum coeli quod in principio fecisti, creatura est aliqua intellectualis, quamquam nequaquam tibi Trinitati coaeterna : particeps tamen aeternitatis tuae, valde mutabilitatem suam prae dulcedine felicissimae contemplationis tuae cohibet, et sine ullo lapsu ex quo facta est inhaerendo tibi, excedit omnem volubilem vicissitudinem temporum. Ista vero informitas terrae invisibilis et incompositae, nec ipsa in diebus numerata est. Ubi enim nulla species, nullus ordo, nec venit quidquam, nec praeterit. Et ubi hoc non fit, non sunt utique dies, nec vicissitudo spatiorum temporalium 3. "

Si forte dicatur, quod ibi coelum accipitur pro angelica natura, et terra pro substantia materiae informis, quae sic non sunt sub tempore, sunt tamen cum tempore sicut tempora coaequaeva. Contra : Dicit Augustinus in libro V super Genesim ad litteram : " Ante creaturam frustra tempora requiruntur, quasi possint inveniri ante creaturam tempora. Motus enim si nullus esset vel spiritualis vel corporalis creaturae, quo per praesens praeteritis futura succederent, nullum esset tempus omnino. Moveri autem

creatura non utique posset si non esset. Potius igitur tempus a creatura, quam creatura coepit a tempore, utrumque autem ex Deo : ''Quoniam ex ipso ei per ipsum, et in ipso sunt omnia . "

Solutio. Dicendum, quod secundum omnium sanctorum expositiones, terra pro materia informi sumitur quando dicitur : In principio creavit Deus coelum et terram , eo quod informitati materiae nihil est ita propinquum sicut terra, sicut dicit Augustinus in libro XII Confessionum, sic dicens, quod " in omnibus partibus mundi nihil reperiri potest propinquius informitati omnimodae quam terra et abyssus. Minus enim speciosa sunt pro suo gradu infimo quam caetera superiora perlucida et luculenta omnia. Cum igitur accipiam informitatem materiae, quam sine, specie feceras unde speciosum mundum feceras, ita commode hominibus interminatam sive intimatam ut appelletur terra invisibilis et incomposita. " Coelum autem secundum quosdam Sanctos ponitur pro angelica natura, et secundum quosdam pro tota quinta essentia, et secundum alios pro coelo empyreo. Et quocumque modo sumatur ipsum secundum suum esse tempori non subjacet, ut supra in quaestionibus de tempore est ostensum.

Dicendum ergo secundum Augustinum, quod si materia prima consideretur secundum suam substantiam sine omni forma et sine ordine ad formam, tunc est extra tempus, et similiter coelum propter sui immutabilitatem : nihilominus tamen est cum tempore, et sic cadit in opus primae diei secundum quod opus creationis primo die ponitur esse factum.

Ad id quod objicitur de Augustino quod tempus incepit a creatura, dicendum quod ipse ibi tempus accipit stricte, scilicet pro mutationis mensura, quae est in materia ut in subjecto : sed Sancti qui. ponunt tempus coaequaevum materiae, intelligunt de tempore quod est mensura cujuscumque mutationis, et adjacet omni rei sive mutabili sive immutabili, quae tamen in esse ex non esse procedit.