ARTICULUS I.

Utrum nutritiva habeat aliquem motum ?

Ad primum proceditur sic:

Et videtur, quod non habeat motum.

1. Omnis enim motus est ad finem aliquem, qui est in movente per intentionem vel substantiam: substantia autem carnis quae terminus est nutritionis, secundum Philosophum nec per intentionem, nec per substantiam est in potentia nutritiva: ergo non habet motum, qui sit ad terminum illum. Prima probatur per inductionem: quia movens physice convertit patiens vel transmutat in suani substantiam, ut ignis aquam in ignem; et ideo terminus motus fuit in movente: movens autem in arte per intentionem cognitionis praedeterminat finem. Secunda probatur per hoc quod anima vegetabilis nec intentionem habet, nec ipsa secundum substantiam est caro.

2. item, Omnis motus est a contrario in contrarium, quorum utrumque agit et patitur. Sed dicit Philosophus in secundo de Anima, quod nutritivum nihil patitur, sed. nutriens solum. Ergo nutritio non est motus.

3. Praeterea, Contrarium non restaurat deperditum: sed cibus restaurat: ergo cibus non erit contrarius. Cum igitur motus sit a contrario in contrarium, non erit motus aliquis a nutrimento in nutritum.

4. Item, Omnis motus est ad speciem moventis, vel ad aliquam bonitatem propinquam illi. Haec probatur in fine libri secundi de Caelo et Mundo . Cibus non potest moveri ad hoc quod fiat anima vel aliqua potentia ejus. Ergo nullus motus est in cibo nutrimenti.

Sed contra:

1. Omnes Philosophi dicunt, quod nutritiva ducit nutrimentum in animal permutando ipsum primo in sanguinem et humorem, ex quibus est constitutio corporis humani, et assimilat, et unit, et restaurat deperditum, quae omnia dicuntur motus.

2. item, Nutritiva virtus est a potentia; aut igitur erit activa, aut passiva. Constat, quod non passiva.: quia sic aliquid transmutaret ipsam: ergo activa. Sed dicitur in V Metaphysicae , quod potentia activa est principium transmutandi aliud in quantum aliud: ergo nutritiva transmutabit aliquid, et transmutatio erit motus ejus.

3. Item, In libro II de Anima dicitur, quod potentia animae diffinitur per actus; ergo quaelibet potentia animae habebit actum aliquem et motum.

Solutio. Dicendum, quod nutritiva habet actum et motum qui est assimilare nutrimentum, et unire substantiae nutriti, Sed primus ejus motus est restauratio deperditi in partibus materiae nutriti per cibum advenientem: et iste motus est de quo dicit Philosophus, quod nutritum nutritur, et non cibus nutriens, et est tantum in nutrito: et hoc melius patebit, scilicet quando quaeretur, Quid. sit mobile hujus motus ?

Dicendum ergo ad primum, quod substantia carnis est per intentionem in potentia nutritiva, et non per substantiam. Sed duplex est intentio, scilicet tendens in finem tantum, et non determinans ipsum per cognitionem: et haec est intentio omnium virtutum activarum in natura: omni enim cui attribuitur finis, attribuitur intentio in fine illo. Alia est enim intentio tendens in finem praedeterminans in materia per cognitionem:

et haec est intentio artis. De prima habetur in Ethicis, quod virtus est certior arte: causa autem certitudinis est: quia virtus assimilatur naturae, et natura est certior arte, ut dicitur in ultimo cap. libri quarti Meteororum.

Ad aliud dicendum, quod haec est falsa, quod omnis motus sit a contrario in contrarium, nisi intelligatur de motu, physico tantum agentium et patientium. Sed non est vera generaliter de omni motu locali, nec de motu animae, sicut nutritio motus est animae.

Ad aliud dicendum, quod illa ratio bene procederet si nutritio esset in nutriente et in mobili subjecto: sed infra probabimus, quod non est verum: nihilominus tamen nutriens transmutatur de contrario in contrarium, ut fiat simile nutrito: et hahet contrarietatem ad nutritum in quantum distat per species ab ipso.

Ad aliud dicendum, quod nutrimentum movetur ad propinquam bonitatem animae vegetabilis: quia efficitur corpus animatum.