ARTICULUS III.

Ad quam speciem motus reducatur nutritio ? et, Quomodo ejusdem est facere et reficere ?

Tertio quaeritur, Ad quam speciem motus reducatur nutritio?

Et videtur, quod ad generationem.

1. Motus enim reducitur in praedicamentum et speciem per principia ipsius motus, quae sunt forma, et materia, et privatio. Cum igitur materia sit substantia, et forma accepta sit substantialis, similiter et privatio sit abjectio formae substantialis, videtur quod iste motus reducitur ad motum generationis: generatio enim est ingressus in esse ex potentia substantia in actu substantiam.

2. Si forte dicatur, quod hoc non est nisi generatio partis, sed in motu generationis est generatio totius, sicut videtur dicere Philosophus in primo de Generatione et Corruptione : vel non hoc secundum se generatur: generatio enim esset, non augmentatio in nutrimentum. Contra: In loci mutatione idem est motus totius et partis, ut dicit Philosophus: ergo videtur, quod similiter debeat esse in generatione.

3. Praeterea, In libro XVI de Animalibus dicit Philosophus, quod virtus informativa et generativa quae est in semine, trahit in se nutrimentum ex quo formet organa: sed tractus nutrimenti nutritivae est et nutritio: et ita videtur cum ejusdem sit facere, et reficere aliquid post destructionem, et generatio faciat, nutritio autem reficiat, quod generatio et nutritio sint ejusdem virtutis, et nutrire sit quodammodo generare. Et hoc concesserunt quidam, ex antiquis, dicentes nutritionem nihil aliud esse quam generationem in parte restaurata post deperditionem ejus quod nutritur.

Sed contra hoc sunt rationes fortissimae;

1. Nihil generans generat seipsum: omne nutriens nutrit seipsum (dico autem nutriens ut agens nutrimento, non materia) ergo nullum nutriens est generans: ergo nulla nutritio erit generatio.

2. Item, Omnis generatio est ingressus in esse quod non est: nulla nutritio est ingressus in esse quod non est: ergo nulla nutritio est generatio. Prima probatur ex. diffinitione generationis, quae ponitur in ipsa. Secunda patet ex hoc quod nutritio est ingressus in esse nutriti, et est ante nutritionem, et nutritum est actu ante nutritionem.

3. Item, Duarum virtutum distinctarum per organa non est idem actus: generatio et nutritio sunt tales virtutes: ergo cum actus generativae sit generatio, et nutritivae nutritio, generatio non erit nutritio. Prima patet per se. Secunda probatur per hoc quod generativa est in vasis seminariis, nutritiva vero in corde vel hepate, in quo est vis tractus nutrimenti per venas mesaraicas, a Graeco meseron , quod est trahere, sic dictas.

4. Item, Virtutis operantis in organo, et virtutis operantis organum, non est idem actus: sed sic se habent nutritiva et generativa, quod generativa est faciens organum, nutritiva operans in organo: ergo ipsarum non erit idem actus, et sic generare non erit nutrire.

5. Item, In arte mechanica non est eadem ars utens et faciens: patet enim, quod fabrilis lignorum est facere navem, et navigatoriae est uti ea. Similiter carpentariae est facere domum, et oeconomicae est uti domo facta, et fabrilis in ferro est facere gladium, et militaris uti. eo: et omnino sic est in architectonicis et usualibus. Cum igitur ars imitetur na- turam, et in natura non est ejusdem virtutis facere aliquid et uti facto: sed generatio facit omnia organa, nutritio autem utitur ad salutem: ergo non sunt idem.

Solutio, Hoc concedimus dicentes, quod nutritio est motus in partibus materiae nutriti, et non in partibus ejus secundum speciem: sicut enim dicit Philosophus in primo de Generatione et Corruptione, quaelibet pars secundum materiam effluit et refluit, et nulla secundum speciem et formam. Nec dicimus aliquo modo, quod nutritio sit motus in cibo existens. Cum igitur secundum Philosophum sit tantum in partibus materiae, et per materiam nullus motus ponatur in praedicamentum et speciem, iste motus non erit reducibilis ad praedicamentum vel speciem alicujus motus. Quod autem penes materiam species molus non distinguantur, consideranti patet: quia cum tria sint principia motus, scilicet materia, forma, et privatio, ejusdem naturae et praedicati materia est subjectum in omnibus motibus: sed non ejusdem praedicati et naturae forma et privatio. Quod vero nutritio sit motus in partibus materiae tantum, supponitur hoc a Philosopho, et infra erit in quaestione quae de nutriente et nutrito disputabitur.

Ad primum ergo dicendum, quod in nutritione est acceptio formae quae est actu, et illa non est terminus, neque principium generationis: et bene concedimus, quod non est generatio pariis, nec Philosophus intendit hoc, sed potius, quod generatio est ingressus in esse absolute et simpliciter, sive in parte, sive in totum quod esse totum fuit in potentia: sed nutritio est ingressus in esse quod est actu secundum speciem et formam nutriti, et non ponitur in potentia, aliquo modo nisi ex effluxu et influxu materiae.

Ad aliud patet solutio per praedicta, quod non est hic generatio partis simpliciter.

Ad aliud dicendum, quod nutrimentum quod trahitur a vi generativa in corpore animato existente in semine, est alterius rationis, quam nutrimentum quod trahitur a vi nutritiva in corpore animato: illud enim est in potentia ad formam et speciem organorum quae non est actu, sed istud est in potentia ad formam et speciem membrorum similium, quae jam actu est in nutrimento adveniente, et non acquirit nisi salvationem.

Illud autem quod dicitur, quod ejusdem sit tacere, et reficere, dicendum quod hoc est verum, si in eadem ratione accipiatur facere et reficere: virtus enim generativae est facere secundum formam, et reficere secundum formam: sed nos jam diximus, quod nutritivae est tantum reficere secundum partes materiae effluentes et influentes.