QUAESTIO XLIX.

Lirum confingat futura praevidere in somnio ?

i)einde q uae rendum est de quaria quaesilone Aristotelis, quae est, Utrum contingat futura praevidere in somnio, vel non ?

Et videtur, quod contingat :

1. Per rationem ab Aristotele positam quae est haec : quia omnes aestimarit aliquam figurationem futurorum habere somnia : ethoc importat fidem tamquam ab experientia dictum. Quod enim ab omnibus dicitur, necesse est esse verum, vel in toto, vel in parte, sicut dicit Aristoteles, et etiam Alpharabius,

2. Secunda ratio est a simili : In quibusdam enim contingit aliquo modo conjecturari futura : ex liis tamen quae non habent ordinem necessarium ad illa, sicut in quibusdam signis astrorum et nubium et aliis, per quae fiunt divinationes : ergo et per somnia non erit credibile figurari futura.

3. Item, In Genesi habetur de pincerna Pharaonis et de eo qui pistoribus praeerat, qui viderunt somnia nocte una juxta interpretationem congruam sihi. ,

4. Item, Alpharabius : " Somnia denuntiant aliquid esse cujus esse habetur apud nos naturaliter ante istam cognitionem, et est in hora, cognitionis in majori parte non ens. "

5. Item, Aristoteles inducit rationem ab auctoritate medicorum, qui dicunt, quod oportet vaide intendere somniis, eo quod somnia aliquid significant in futurum.

0. Item , Socrates dicit hominibus Athenarum : " 0 homines, ego non dico, quod nostra, scientia ista divina somnialis figura sit : sed dico, quod ego suni sciens scientiam humanam. "

7. Praeterea, Videtur hoc idem posse probari per rationem: Futura enim est necesse quod habeant aliquas causas praecedentes agentia. Si autem illae incipiant in stellis sive elementis, semper corpora movent humana : motus autem corporis pertingunt usque ad animam i anima autem percipiendo motus illos, conjecturas habere potest de futuris,

8. Praeterea, In libro Somniorum, est doctrina interpretationis somniorum, sicut exaltatio luna; est signum exaltationis fortunae, et hujusmodi : ergo videtur, quod aliquod signum habeant de futuris.

Sed contra :

1. Dicit Aristoteles, quod cujus nulla rationalis causa praecessit, ipsum non potest praecognosci : somniorum autem nulla est rationalis causa praecedens : ergo per somnia non potest aliquid praecognosci. Prima probatur per hoc quod omne quod praecognoscitur, praecognoscitur in causa. Secunda vero probatur per hoc quod somnium est futuri contingentis,, et somnium, non est causa ipsius.

2, Praeterea, In libro primo Perihermenias dicit Aristoteles, quod contingens ad utrumlibet non magis sic vel sic se habet vel habebit : sed utrumlibet singulare est contingens de futuro : ergo videtur, quod singulare contingens de futuro non magis erit quam non erit. Cum igitur somnia sint frequenter de talibus, videtur quod somnia non magis significent unum quam ejus oppositum, et ita nihil significant,

8. Praeterea, Hoc dicit Ecclesiasticus : Multos errare fecerunt somnia, et exciderunt sperantes in illis K

Solutio. Dicimus cum Sanctis et Philosophis, quod somnia frequenter significant aliquid in futuram, et maxime, ut dicit Avicenna, quae sunt in fine dormitionis, sicut illa quae videntur in mane : omnes enim cogitationes hac hora quie- scunt, et motus humorum sunt finiti : et ideo cum imaginativa non sit impedita per corpus, nec impediatur ab aliis actibus animae, tunc obsequium, ejus quod praestat animae, meiius est quam quod post : et ideo in talibus imaginationibus frequenter praevidentur futura. Somnium tamen licet principaliter sit futu roni ni, tamen etiam praeteritorum est et praesentium., quae latent cogitationem nostram, ut dicit Alpharabius.

Ad id ergo quod objicitur in contraj rium, dicendum quod somnium quandoque est signum causae et quandoque est signum signi, et quandoque est signum accidentis, et praecognitio variatur secundum ilia.

Ad id autem, quod objicitur, quod omne quod scitur, per causam scitur, dicendum quod hoc est intelligendum de scientia, intellectiva quae accipitur per medium demonstrationis et syllogismi. Scientia autem somniatis est, quae habetur per proprietates imaginum apparentium. Unde dicit Philosophus, quod artificiosissimus est judex somniorum, qui potest similitudines inspicere.

Ad aliud dicendum, quod singularia de futuro contingenti neque vera neque falsa sunt, habent tamen aliquos incursus accidentium frequenter non semper, per quos contingit magis praefigurari alteram partem quam opposita : licet adhuc post illos incursus remanent contingentia : et ideo etiam plura somniorum non eveniunt.

Ad aliud dicendum, quod Ecclesiasticus dicit de illis qui, innituntur somniis tamquam ex neccessitate futuris, cum somnia non sint necessaria signa futurorum, ut dicit Philosophus.