ARTICULUS II.

Quid sit motus processivus ?

Secundo quaeritur. Quid sit motus processivus ?

Et videtur Aristoteles dicere, quod ille motus est processivus; qui est motus organicus, in quo principium et tinis est idem, cujus aliud quidem movetur, aliud quidem quiescit. Dicit enim sic : Movens est movens organice, ubi principium et finis idem est : ut quidam enim tinis, illud vero principium est. Unde aliud quidem quiescit, et aliud, movetur. Hoc est, ut principium, et finis idem est in substantia, sed differunt in ratione : et propter hoc est ut finis et idem est ut principium, et aliud in fine ipsius motus quiescit, quia in fine ut fine de necessitate accidit quiescere : aliud vero movetur, quia moveri est in principio motus.

Sed fune quaeritur, t. Cum omnis motus localis sit secundum processum mobilis eie loco ad, locum, videtur quod omnis motus localis sit processivus.

2. Item quaeritur, Qualiter sit organizatus? Aut enim hoc est ab organo speciali, aut ab omnibus organis in quibus est virtus motiva. Si primo modo, Contra i Omnis motus est organicus qui est a virtute motiva movente organum : talis enim est motus manus, et revolutio capitis et oculorum, et aurium in quibusdam animalibus et linguae et multorum aliorum membrorum : ergo videtur esse motus processivus non dictus ab organo speciali, sed a multis.

Si hoc concedatur, Contra : Organa. processivi motus sunt ea per quae procedit animal, de loco ad locum, i talia non sunt nisi pes, vel ala, vel annulus, vel

spina, vel costa : ergo videtur esse dictus ab organo speciali : ambulabilia enim moventur pedibus, volatilia autem alis, annulosa sive rugosa trahunt se ore, et corpus sequitur per involutionem annulorum sive rugarum, sicut patet in vermibus qui dicuntur intestina terrae : serpentes autem motu costarum repunt, natatilia vero spinis,

3, Item, Videtur esse inconveniens, quod in uno motu aliquid quiescat, et aliquid moveatur : videtur enim esse oppositum in adjecto, quod motus quiescat.

Solutio. Secundum Aristotelem, processivus motus est compositus ex pulsu et tractu, et est sicut motus circularis, non circuli, sed super circulum rei, ita quod super unum semicirculum sit pulsus, et super alium tractus : est enim pulsus appetitus in appetibile extra, et est tractus ipsius appetibilis in animal appetens : et ad appetibile quidem est finis pulsus, et ab eodem est principium. tractus : et propter hoc quiescere accidit in appetibili a pulsu. Probatum est enim supra in quaes tio ne d e aeternitate et tempore, quod quotiescumque mobile in motu, uno et eodem utitur ut in fine et principio, de necessitate quiescere accidit. Per hoc patet, quod prima diffinitio conveniens est.

Ad phimum autem quod contra hoc objicitur, dicendum quod licet mobile quodlibet feratur localiter de loco ad locum in toto vel in partibus, tamen non proprie procedit : procedere enim est ab appetitu moveri organo ordinato ad procedendum, sicut est pes, vel ala.

Ad aliud dicendum, quod organicus dicitur ab organo speciali : et licet virtus motiva a posteriori capitis descendat in multa membra, non tamen ab illis dicitur processivus motus : quia per illa non procedit totum animal, sed tantum movetur quaedam pars ipsius.

Ad ultimum dicendum, quod motus processivus est motus compositus, ut jam dictum est: et ideo nihil prohibet, quod quiescit in parte una, scilicet in pulsu, quando motus est in altera, scilicet in tractu.